Verkeersagressie wordt een almaar groter probleem.

Het gedrag van vele chauffeurs bewijst dat het niet gemakkelijk zal zijn maatregelen door te voeren die de vrijheid van de weggebruiker beperken: niemand zal hem beletten zijn zin te doen, bewindslui noch andere weggebruikers. Verkeersagressie neemt ondertussen soms criminele vormen aan. Chauffeurs kunnen zo door het lint gaan dat steeds meer wetenschappelijk onderzoek zich toespitst op de vraag: welk monster maakt autorijden in ons los?

Psychologische enquêtes wezen uit dat tweederde van de chauffeurs ‘reden zoals ze leefden’: hetzij heetgebakerd, hetzij kalm. Maar bij eenderde leidde de auto tot een echte gedragsverandering. Woede tonen wordt beschouwd als een instrument om frustratie kwijt te raken. Wat impliceert dat iemand die al slechtgezind is wanneer hij achter het stuur kruipt, ook makkelijker agressief zal zijn in het verkeer. Verder bestaat er een soort serotoninesyndroom, dat bij enkele procenten van de populatie zou spelen. Een tekort aan de prikkeloverdrager serotonine in de hersenen kan tot explosief gedrag leiden, inbegrepen zware woede-uitbarstingen.

Toch moet de auto als dusdanig een rol spelen in het uitlokken van verkeersagressie. Hij behoort tot de privacy van de chauffeur, net als zijn huis en _ in mindere mate _ zijn kantoor. Het koetswerk beperkt het menselijk contact dat zoveel conflicten in de kiem smoort. Het hindert de uitwisseling van chemische signalen zoals feromonen, die belangrijk zijn in het sturen van interacties en er mee voor zorgen dat er in drukke winkelstraten of lange rijen aan de kassa zelden agressie is.

De carrosserie belemmert ontvangst van psychologische signalen gestuurd door, bijvoorbeeld, gezichtsexpressie. Je ziet de wagen die naar je smaak te traag optrekt aan een verkeerslicht, als een blauwe Volvo die bestuurd wordt door een volslagen idioot, maar niet als een vervoersmiddel met een vrouw aan het stuur die zit na te denken over de ruzie die ze die ochtend met haar echtgenoot had. Het is moeilijk communiceren met iemand in een andere wagen.

Zodra ze zien dat de gewraakte chauffeur een vrouw is, zal bij veel mannen de agressie afnemen _ en vaak omslaan in smalende grapjes. Toch tonen buitenlandse studies aan dat vrouwen verhoudingsgewijs bijna evenveel als mannen uit de bol gaan in het verkeer. Agressief gedrag werkt ook ongevallen in de hand: er raken proportioneel meer agressieve chauffeurs dan andere in een verkeersongeval betrokken.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content