‘Een ongebreideld stakingsrecht leidt tot rechtsonzekerheid bij de werkgevers. Het werkt bovendien discriminerend.’ Dat zegt Pieter Timmermans, directeurûgeneraal van het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO).

‘Een ongebreideld stakingsrecht leidt tot rechtsonzekerheid bij de werkgevers. Het werkt bovendien discriminerend.’ Dat zegt Pieter Timmermans, directeurûgeneraal van het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO).

JA

Mia De Vits

‘Bij sommige bedrijven lijkt het tegenwoordig de strategie om het sociaal overleg niet correct te laten verlopen en vervolgens bij een eventuele staking snel de rechtbank in te schakelen om het conflict op te lossen, met dwangsommen als instrument. Aan de reacties van het Verbond van Belgische Ondernemingen te zien, lijken zij deze aanpak zelfs te steunen. De betrokkenen begrijpen blijkbaar niet dat problemen alleen opgelost kunnen worden via een degelijk sociaal overleg. Het opleggen van dwangsommen is een maatregel die niet in verhouding staat tot eventuele stakingen. Zo’n stap verzuurt bovendien de stemming bij de onderhandelende partijen, wat vaak tot onnodig tijdverlies leidt. Sommige bedrijfsleiders en politici snappen niet dat een staking pas ingezet wordt als het collectief overleg mislukt is. Achteraf blaffen en dreigen, duidt op weinig inzicht.

Het is een misvatting dat vakbonden altijd voor het eigen belang in actie komen. Als de bonden besluiten om ergens het werk neer te leggen, is dat mede omdat ze bezorgd zijn om de financiële toekomst van het bedrijf. Ze bekijken de zaken wel degelijk op lange termijn en in het algemeen belang, al is dat bijvoorbeeld voor een gehinderde treinreiziger niet altijd onmiddellijk duidelijk. Om die reden gaan we voortaan wat beter letten op een goede voorlichting bij elk initiatief. Natuurlijk is het onvermijdelijk dat bij een staking individuele ongemakken ontstaan. Anders heeft een collectieve actie trouwens geen effect. Maar je kan wel begrip kweken als je het waarom ervan uitlegt. Nu is de beeldvorming in de pers tamelijk eenzijdig en negatief, wat ons wel stoort.

Men wekt soms de indruk dat er geen procedures zijn voor een staking. Regels zijn echter inherent aan sociaal overleg, dus ook aan stakingen. Aanzeggingen en opzeggingstermijnen zijn verplicht. In elk bedrijf bestaan er afspraken daaromtrent. Een beslissing om actie te gaan voeren, neemt niemand lichtzinnig. Men snoeit er namelijk mee in zijn eigen loon. Een staking vormt een noodkreet, een laatste redmiddel. Precies daarom is het recht op staken zo belangrijk en wordt het erkend door zowel Europese teksten als de Belgische rechtspraak.’

NEE

Pieter Timmermans

‘Het VBO en de werkgevers die het vertegenwoordigt, erkennen het recht op staken. Maar zij vrezen dat het recht op arbeid en het recht van de werkgever om zijn eigendom te beschermen, in het gedrang komen. De recente voornemens van de regering om de fundamentele, burgerlijke rechten van werkgevers in geval van stakingen te kortwieken, zouden het juridische evenwicht duidelijk verstoren. Werkgevers zouden voortaan niet meer, zoals elke andere burger van dit land, in hoogdringende gevallen een beroep kunnen doen op de burgerlijke rechtbank om via een eenzijdig verzoekschrift en desnoods onder dwangsom hun fundamentele, burgerlijke rechten te vrijwaren. Voor ons is dit een brug te ver.

De voorgenomen maatregelen maken de werkgevers vrijwel machteloos ten aanzien van misbruiken van het stakingsrecht, zoals geweld, blokkades, afzetting van industrieterreinen, toebrengen van zware schade aan personen en/of gebouwen, in gevaar brengen van de veiligheid, enzovoort. Zullen werkgevers voortaan de wet van de straat moeten ondergaan?

Het plan van de regering om bij sociale conflicten de arbeidsrechtbanken en níét de burgerlijke rechtbank bevoegd te maken, schept bovendien totale rechtsonzekerheid. In de praktijk zal het bijzonder moeilijk zijn om de grens precies te trekken. In hoeverre zijn de afzetting van industrieterreinen, de blokkade van de transporteurs, het geweld bij Forges de Clabecq of het in gevaar brengen van de veiligheid in kerncentrales nog een sociaal conflict? Er is dus geen enkele reden om deze feitelijkheden bij een staking op te splitsen in twee soorten: gewone feitelijkheden verbonden aan gewone conflicten tussen burgers en dezelfde feitelijkheden verbonden aan collectieve conflicten.

Een rechtspraak met een andere snelheid en inhoud naargelang de situatie, kan niet. Eenheid van rechtsbedeling is uiterst belangrijk. Kortom, naast het stakingsrecht bestaat ook het recht op arbeid. Als je beide niet in evenwicht houdt, krijg je een rechtspraak met twee snelheden, rechtsonzekerheid en discriminatie tussen onderdanen.’

Opgetekend door Gerry Meeuwssen

‘Moeten we de wet van de straat ondergaan?’

‘Niemand staakt om lichtzinnige redenen.’