De auteur is journalist bij de VRT-radionieuwsdienst.
Tss, tss. Er zijn veel meer maagden dan voorheen in Uganda. Fijn zo. De opmerkelijke aanwas van maagdenvliezen heeft niets te maken met de wedergeboorte van het christendom. Of toch weer wel. Want ondanks de moordende aidsepidemie, toont president Yoweri Museveni zich geen groot voorstander van condooms. De reden is simpel. De Bush-apostelen geven hem in hun bekeringsdrift jaarlijks acht miljoen dollar als hij geen voorbehoedsmiddelen aanmoedigt, maar gezonde onthouding aanprijst. Wie braaf is, krijgt een schoolbeurs. Wie stout is een suikernonkel. Seks in ruil voor eten, meestal de enige uitweg voor het legertje van wezen en verlaten meisjes. Aids was niet de enige plaag in 43 jaar onafhankelijkheid voor Uganda.
De schepper van de republiek, Milton Obote bijvoorbeeld. Mijnheer Obote heeft het fatsoen gehad vorige week dood te gaan. Hij leefde al negentien jaar in ballingschap in het socialistische Zambia, terend op de dood van allicht 300.000 Ugandezen tijdens de vestiging van zijn macht, en vooral in de burgeroorlog met Museveni’s guerrillastrijders later.
Een andere Ugandese machtswellusteling is de bokser Idi Amin Dada. Mijnheer Dada stierf twee jaar geleden. ‘De overweldiger van het Britse Rijk’ en ‘Heer van alle dieren op aarde en vissen in de zee’ leefde al een kwarteeuw in ballingschap bij de geldschieters van het internationale terrorisme in Saudi-Arabië. Met zijn vier vrouwen. En aids. Nadat hij met zijn schrikbewind in de jaren zeventig een half miljoen Ugandezen van het leven beroofde. Destijds reed ik ongehinderd Uganda binnen. Door wie of wat kon ik ook gehinderd worden? Op je weg ontmoette je enkel zwartgeblakerde dorpen, een verlopen hond, aaseters en plekken waar de dood de lucht vergiftigde.
Joseph Kony, oud-misdienaar en guerrillaleider moet niet voor hen onderdoen. Anderhalf miljoen ontheemden, 25.000 ontvoerde kinderen, tienduizenden verminkten, 100.000 doden. Profeten kunnen niet zonder proleten: kindsoldaten en seksslavinnen. In naam van het Oude Testament en het elfde gebod: Gij zult op geen fiets rijden. En gij zult evenmin witte kippen of witte varkens houden, of gij wordt over de kling gejaagd. Zoals tijdens de Bambata-opstand van 1906. Zwarte magie. Heeft Kony geleerd van zijn tante, de ‘hoer van de Acholi’, Alice Lakwena. Zij stuurde haar ‘blote strijders van de Heilige Geest’ met stokken en stenen de strijd in, en verklaarde hen onkwetsbaar. Tot ze voor de machinegeweren van Museveni kwamen. Kony wist beter. Zijn Lord’s Resistance Army (LRA) is sinds 1988 een strak geleide boevenbende, altijd op zoek naar kanonnenvlees en beddenvlees. Kony heeft 60 vrouwen. En sinds vorige week ook een internationaal aanhoudingsbevel aan zijn broek. Uitgevaardigd door het Internationaal Gerechtshof in Den Haag.
De angel is uit de moordbende. Het einde van de burgeroorlog in Sudan berooft Kony van zijn uitvalsbasis. VN-troepen en het Congolese leger proberen vluchtende LRA-leden uit Oost-Congo te houden. Het leiderschap is uiteengevallen. Het aantal manschappen is gezakt van 10.000 naar 500. Vraag is alleen of Museveni de angel er ook wil uittrekken.
Wellicht niet dit jaar. In 2006 houdt Uganda presidentsverkiezingen. De grondwet is gewijzigd om Museveni aan een derde ambtstermijn te helpen. Dan is een vijand in het wild nog altijd de beste bondgenoot om de trouw van het leger en de dorpsoversten te kopen. Wie bijgelovig is, heeft echter hoop. De VN-Ontwikkelingsindex heeft Uganda opgewaardeerd van lage levensomstandigheden naar de middencategorie. En vooral: Museveni is geen sportman. Amin was een bokser en rugbyspeler. Kony een fantastische danser. Hij zal zijn benen nodig hebben.
Lukas De Vos
