Guy Peeters over de lat-relatie met de politiek, Test-Aankoop, meerwaarde zoeken, spiegels en fopspenen.

Gisteren vierde Guy Peeters, topman van de socialistische ziekenfondsen en voorzitter van de VRT, 1 mei als ‘eenvoudige basismilitant’. Hij liep mee in de stoet, maar niet als baas van het rode ziekenfonds. De afstand tussen de SP en zijn organisatie lijkt alsmaar groter te worden.

Guy Peeters: Ik geloof niet dat de top van een organisatie of ziekenfonds een garantie voor het stemgedrag van de leden kan geven. Kijk naar de praktijk. Steve Stevaert scoort bij verkiezingen heel goed bij leden van ons ziekenfonds maar even goed bij onze concurrenten. Het belang van de partij staat niet in ons mission statement, wij hebben een andere rol. Ik ben een grote voorstander van een lat-relatie met de politiek. Het middenveld moet bij de fameuze herschikking van het politieke landschap geen rol spelen.

Uw ABVV-vriendin Mia De Vits heeft daar een heel andere mening over.

Peeters: Er is een héél groot verschil. Het ABVV eist dat het betrokken wordt bij elk ‘eventueel SP-gesprek over het creëren van een mogelijke koepel’. Ik wil daar als organisatie niks mee te maken hebben. Fuseert de SP? Haalt de partij CVP’ers binnen? Het zal mij als ziekenfonds worst wezen.

Zegt een van de kopstukken van de Antwerpse SP.

Peeters: Dat is het verschil tussen de organisatie en het individu en dit is ook een lat-relatie. Ik begrijp dat dit verwarrend kan zijn. Ik ben in Antwerpen sinds 1973 militant, maar géén kandidaat voor een mandaat. Misschien zat VLD-voorzitter Karel De Gucht nu met minder problemen als hij in Antwerpen een paar mensen zonder dergelijke ambitie had. Wanneer de SP in een richting zou evolueren die mij niet zint, mag dat mijn organisatie niet raken. Ik kan altijd een perfect gelukkige, politiek dakloze sociaal-democraat worden.

En intussen uw ding doen als ziekenfonds?

Peeters: Ons ding doen alsof er niks aan de hand is, zou getuigen van een grove lethargie en verregaande naïviteit. Je hebt de vergrijzing, de technische evolutie in gezondheidszorg en ziekteverzekering, nieuwe vragen… Zeg je, dit is business as usual, dan stel je je zeer kwetsbaar op, je wordt een doel op zich. Het gaat niet meer op om tegen de minister te roepen: ‘Geef ons onze administratiekosten en bemoei u vooral nergens mee.’ Een ziekenfonds moet pro-actief werken en een meerwaarde kunnen bewijzen.

Wij zitten bijvoorbeeld op massa’s boeiende gegevens over medische prestaties waar je anoniem mee kan werken. De kritische verzekerde mag die gegevens kennen. Als wij praten over informatie verstrekken, moeten wij als ziekenfondsen misschien een mea culpa slaan. Wij horen ook uit te leggen wat een ziekteverzekering is. Dat zo’n systeem gratis is, lijkt evident, maar ís het niet. Als iemand die een paar jaar in het buitenland heeft geleefd ons dat komt vertellen, beseffen we dat pas.

De onafhankelijke ziekenfondsen publiceerden in het verleden prijzen over medische prestaties. Dat viel niet overal in goede aarde.

Peeters: Ze zeiden er meteen bij: ‘Daar zijn die problemen en complicaties.’ Je moet weten wat je met de betrokkenen moet uitpraten en welke gegevens je naar buiten kan brengen. Gooi alles op straat en je veroorzaakt wat ik een vzw Morkhoven-syndroom noem. Minister van Sociale Zaken Frank Vandenbroucke (SP) wil iedereen een spiegel voorhouden, dus ook artsen en ziekenhuizen. Wij gaan bijvoorbeeld het echte prijsplaatje vrijgeven van twee ingrepen in de verschillende ziekenhuizen.

Geen Morkhoven, wel Test-Aankoop?

Peeters: Het gaat die richting uit. Maar door die gegevens te ontsluiten, willen wij als ziekenfonds niet marktregulerend of betuttelend werken. Wij zitten gewoon op data die het beleid een eind kunnen helpen.

Wat doe je daarmee als uw zorgpartners aan het einde van de rit hun winkeltje hermetisch afschermen?

Peeters: Dat was tot enkele jaren geleden het geval. Elk voorstel botste op een muur, dat is helemaal veranderd. Neem Antwerpen. Als je de Craeybeckx-tunnel binnenrijdt, zie je – wat een symboliek – het overaanbod voor je liggen: links het Universitair Ziekenhuis, recht voor je Augustinus, rechts Middelheim. Op enkele vierkante kilometer gebeuren drie keer dezelfde ingrepen. De drie zijn nu bereid samen aan tafel te gaan. Zij beseffen dat als iedereen in zijn tent blijft, er onvermijdelijk zullen creperen. Wat kunnen wij tot het debat bijdragen? Onze gegevens. Als bijvoorbeeld blijkt dat in twee van de drie Antwerpse forten door gebrek aan kwantiteit een gebrek aan kwaliteit ontstaat, moet je tegen die hooggeleerde directeurs durven zeggen dat er een probleem is. Nu kan dat, vroeger kon dat niet.

Tweede voorbeeld: de farmaceutische industrie. Vandenbroucke heeft er afspraken mee gemaakt die tot opzienbarende effecten hebben geleid, inclusief spectaculaire prijsdalingen. Voorbeeld drie: Artsenkrant vroeg in een rondvraag of huisartsen niet forfaitair wilden werken. Vijf jaar geleden hadden die dokters bot gezegd: ‘Zot, dit is een vrij beroep’, maar nu antwoordde 70 procent met ‘ja’. Het gezond verstand dat de meeste beoefenaars van vrije beroepen vijftien jaar geleden al hadden, begint nu ook bij artsen door te dringen. Ze klagen bijvoorbeeld over te veel administratie, vragen dat de staat die zou overnemen – goed, een infantiele redenering – maar beseffen nu dat ze misschien een secretaresse kunnen inschakelen als ze onderling samenwerken. Vandenbrouckes voorganger Marcel Colla (SP) wou groepspraktijken opleggen, nu begint zich spontaan een vraag naar samenwerkingsverbanden te ontwikkelen. Iedereen blijft dus niet meer in z’n torentje zitten.

Ook de ziekenfondsen niet?

Peeters: Zeker niet. Dat is de vraag: waarom mag de privé-sector niet in de verplichte ziekteverzekering stappen? Antwoorden met: ‘Dit is onze winkel, daar blijf je uit’, zou nergens op slaan. Waar zit onze meerwaarde? Wij zijn maatschappelijk helemaal geïntegreerd, zorgen net als andere socio-culturele actoren voor binding in een samenleving, voor communicatie, informatie, maar het grote verschil blijft natuurlijk de klantenselectie die de privé-sector maakt.

U doet dat ook in de vrije verzekering.

Peeters: Onder druk van de concurrentie. Wij werken daar effectief met selectiecriteria en dan zie je dat dit de grootste miserie geeft. Maar je kan als ziekenfonds ook andere denksporen volgen. Bijvoorbeeld wat de financiering betreft. Je kan naar een soort beheersovereenkomst met de overheid gaan waarbij de vergoeding ook afhangt van onder andere preventieve acties die je opzet: borstkanker bij vrouwen, informatie over de prijzen van geneesmiddelen… Zo’n beheersovereenkomst lijkt mij verdedigbaar.

Als u zo pro-actief werkt, waarom duurt het invoeren van elke vernieuwing dan zo lang? Bijvoorbeeld de zorgverzekering.

Peeters: Sorry, maar wij hebben als ziekenfonds die vraag, die manifeste behoefte – iedereen heeft schrik om ouder te worden – als eerste ontdekt. Het duurde lang tot de verzekering er kwam om drie redenen. Bij groen en blauw was de allergie voor ziekenfondsen groot. Ook omdat sociale organisaties in het verleden al eens durfden zeggen: ‘Wij zijn nodig omdat wij nodig zijn.’ Twee: de politiek moet constant stukjes macht afgeven en gaat dan als reactie het primaat van de politiek herstellen. Politici denken dan: geef ons ten minste de illusie van de fopspeen van de macht. Gevolg: zo’n dossier willen zij niet afstaan, dat was het Colla-syndroom van de vorige regering. Drie: we zaten met een communautair probleem.

En vier: Vlaams minister Mieke Vogels maakte er een zootje van?

Peeters: De zorgverzekering beantwoordt aan een echte nood. Bovendien zeiden wij als ziekenfondsen: belastinggeld is oké, maar wij zullen onze leden wel een bijdrage vragen voor die verzekering. Wij komen dus met een zeer concreet voorstel en Agalev roept dan: ‘Wij willen dat met iedereen doen, maar niet met jullie.’ De minister reageert zelfs zeer kribbig als een meerderheid in het Vlaams parlement achter het voorstel staat. Dat is een paradox en zéér bizar voor een partij die beweert zo bezorgd te zijn voor het middenveld, maar die in een concreet dossier van dat middenveld niet wil weten. Dan begrijp je zo’n minister inderdaad niet meer.

Jos Grobben

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content