DIRK VAN MECHELEN
Vlaams parlementslid Dirk Van Mechelen (VLD) beweert dat zijn partij al jaren pleit voor een autonome openbare omroep die zoveel mogelijk doelgroepen kan bereiken. Maar hij is wel gesteld op een parlementaire controle van de BRTN, en straks de VRT.
?Ons principe is altijd geweest dat de media onafhankelijk moeten zijn. Politici mogen geen invloed hebben op de media. Vanuit dat principe pleit de VLD al tien jaar voor een beheerscontract tussen een autonome BRTN en de Vlaamse politieke overheden. We willen dat de Raad van Bestuur van de BRTN het beheer in handen krijgt. Wel hebben we altijd geijverd voor een contract van drie jaar omdat de controle en dat is toch de hoofdtaak van het parlement dan alerter kan gebeuren. Het is nu vijf jaar geworden, maar daar ligt het probleem niet.
Waar ik wél een probleem mee heb, is dat we in de volgende vijf jaar zo’n 38 miljard frank belastinggeld geven zonder dat we echt inspraak hebben in wat er met dat geld gebeurt. De basismacht van een parlement is juist de toewijzing en controle op de besteding van belastinggeld. Daarvoor hebben onze kiezers ons een mandaat gegeven.
Ons voorstel is simpel. Er is een maxidecreet dat de opdracht vastlegt. Laat de BRTN dat decreet een invulling geven waarover het parlement kan praten. Zo staat, bijvoorbeeld, in het decreet dat de openbare omroep culturele programma’s moet maken. Hoe ze dat doet, ligt bij de Raad van Bestuur, maar de grote principes zijn onze zaak.
Een ander punt is de som die ter beschikking wordt gesteld. Het Rekenhof heeft ons erop gewezen dat de dotatie berekend is op de zogenaamde ?historische kostprijs?. Het parlement stelt dat geld ter beschikking, maar het kan voorvallen dat de BRTN met dat geld, bijvoorbeeld, geen Olympische Spelen of bepaalde culturele evenementen kan coveren. Dan is het aan het parlement om de prioriteiten aan te duiden : of we schrappen bepaalde onderdelen van de decretaal bepaalde opdrachten, of we zorgen voor meer geld.
We willen dat het beheerscontract specifieker wordt, dat het parlement daar zijn mening kan over geven vóór het contract ondertekend wordt. De uitvoering daarvan en de controle daarop is inderdaad de zaak van de regering. We willen geen controle op de openbare omroep, verre van. Maar we willen wel weten wat er met het belastinggeld gebeurt.?
ERIC VAN ROMPUY
Volgens Eric Van Rompuy (CVP), Vlaams minister voor de Media, is er voldoende controle ingebouwd en zijn er sancties voorzien als de toekomstige VRT haar opdracht niet uitvoert. Alleen is het juridisch niet mogelijk om dat te gieten in de vorm van een contract.
?Een beheersovereenkomst is een privé-contract tussen twee partijen : in dit geval de Vlaamse regering en een verzelfstandigde overheidsdienst, de BRTN die VRT zal heten. Het parlement wil dat zij die beheersovereenkomst wettelijk kan bekrachtigen. Juridisch is dat onmogelijk, zoals de Raad van State ook heeft gezegd. Beheersovereenkomsten vallen onder privaatrecht, bekrachtigingen door het parlement vallen onder publiekrecht.
De bedoeling van beheersovereenkomsten werd enkele jaren geleden vastgelegd door het nationale parlement en is gericht op het ?verzelfstandigen? van staatsbedrijven. Daarbij krijgt zo’n bedrijf een grote beslissingsmacht maar binnen het kader uitgetekend door de politiek.
Dat is de filosofie : het maxidecreet dat door het parlement is gestemd, bepaalt de missie informatie, cultuur en ontspanning bijvoorbeeld en legt de middelen vast. De Vlaamse regering voert uit en sluit het contract af.
Sommige partijen lijken terug te willen naar de oude ziekte waarbij de politiek de BRTN gaat besturen. Daarbij speelt ook het gevaar van het precedent. Er zijn nog heel wat te verzelfstandigen Vlaamse openbare instellingen, waarbij telkens dezelfde discussie kan gevoerd worden.
Voor de BRTN stelde zich vroeger altijd het probleem dat het bedrijf in grote mate door de politiek werd beheerd. De Raad van Bestuur had grote invloed : op de personeelsaanwerving, de programmatie en het dagelijkse bestuur. Dat betekende dat de BRTN weinig slagkracht had en weinig flexibel was. De verzelfstandiging houdt in dat nu een opdracht wordt geschetst met kwantitatieve en kwalitatieve normen, dat kader moet door de zelfstandige BRTN worden ingevuld. Het is géén blanco cheque ; er zijn sancties voorzien als de opdracht niet wordt vervuld. Gedelegeerd bestuurder Bert De Graeve kan ook ontslagen worden.
Het is een blijk van goodwill van onze kant dat we het beheerscontract voorleggen voor een bespreking, maar er is geen juridisch gevolg. Dat kan een dode mus lijken, maar we willen te allen prijze het gevaar van een politieke bevoogding van de BRTN vermijden.?
Opgetekend door Misjoe Verleyen
