Het dossier van de Oosterweelverbinding ligt opnieuw bij de Vlaamse regering. Voor minister-president Kris Peeters is dit de zwaarste politieke dobber tot nu toe.
Eind deze week geeft het schepencollege van Antwerpen zijn advies over de bouwaanvraag van de Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel (BAM) voor het tracé van de Oosterweelverbinding met de Lange Wapperbrug. Na de volksraadpleging van vorige zondag – 60 procent van de 135.000 Antwerpenaren die deelnamen, stemde het BAM-plan weg – zal dat advies negatief zijn. Het vraagstuk over de mobiliteitsproblemen in en rond Antwerpen ligt dan meteen weer op de tafel van Vlaams minister-president Kris Peeters (CD&V) en een sterk verdeelde Vlaamse regering.
De beslissing van het Antwerpse schepencollege zal voor een deel een neerslag zijn van de interpretatiestrijd rond de uitslag van de volksraadpleging. Voor de actiegroepen Ademloos en stRaten-generaal is het ‘bye bye brug’. Voor SP.A, Groen! en Vlaams Belang is het eveneens ondenkbaar dat voor de Oosterweelverbinding nog wordt gesteund op het BAM-tracé, ook niet in een aangepaste versie. In het ja-kamp zitten BAM-voorzitter Karel Vinck, CD&V-schepen Marc Van Peel en N-VA-voorzitter Bart De Wever (ook gemeenteraadslid in Antwerpen) met de volksraadpleging in hun maag. Ze relativeren de nee-stemmen om de Lange Wappervariant alsnog een kans te geven, maar dan met een oplossing voor het knooppunt aan het Sportpaleis in Deurne/Merksem. Open VLD gaat wel mee in een negatief college-advies, maar jaagt als oppositiepartij in het Vlaams Parlement de meerderheidspartijen CD&V, SP.A en N-VA op om snel knopen door te hakken.
Voor burgemeester Patrick Janssens (SP.A) moet de formulering van het stadsadvies meerdere doelen dienen: de samenhang in zijn bestuurscollege van SP.A, CD&V en Open VLD niet verder op de proef stellen, het resultaat van vorige zondag respecteren, zorgen dat het Antwerpse stadsbestuur ‘op gelijke voet’ met de Vlaamse regering over de uitvoering van het Masterplan Antwerpen (naast de Oosterweelverbinding bevat het 15 andere projecten) kan beslissen, én bereiken dat de BAM ‘aan de kant gaat staan tot er politieke beslissingen genomen zijn’. Niet alleen Janssens vreest dat de BAM en het bedrijvenconsortium Noriant, dat klaar is voor een investeringsproject van minstens 2,2 miljard euro, druk zullen blijven uitoefenen om hun versie van de Oosterweelverbinding te realiseren.
De hete aardappel schuift na deze week door naar minister-president Peeters. In een cryptische mededeling vorige zondag nam Peeters akte van de uitslag van de volksraadpleging, maar probeerde hij vooral tijd te kopen. Zo verwees hij naar een arrest dat de Raad van State allicht pas begin volgend jaar uitspreekt over het ruimtelijk uitvoeringsplan voor de Oosterweelverbinding. In juni gaf de auditeur van het rechtscollege een negatieve voorzet omdat het milieueffectenrapport voor dat plan niet onafhankelijk is gemaakt. Volgt de Raad van State die stelling, dan valt een essentiële pijler onder het BAM-plan weg.
Peeters grijpt voorts terug naar de beslissing die de vorige Vlaamse regering op 28 maart nam na de bekendmaking van een alternatievenstudie van Arup/Sum. Zo houdt hij zijn coalitiepartners bij de les voor het Masterplan Antwerpen (met inbegrip van een nieuwe Scheldeverbinding) en voor de voorwaarde dat in de Kennedytunnel in de toekomst geen vrachtvervoer meer wordt toegelaten en geen tol voor personenwagens geheven wordt. Maar op 28 maart werd ook aangekondigd dat de Vlaamse regering enkele aanbevelingen van Arup/Sum zou overnemen om de ergste verkeersproblemen aan te pakken (de uitbouw van automatische verkeersgeleiding, de aansluiting van de Liefkenshoektunnel met de E17, de afleiding van het havenverkeer via de R4 naar Zelzate en het tegengaan van filevorming in de Tijsmanstunnel). Bovendien werd toen beslist dat er voor de financiële constructie rond de BAM – waarvan Europa niet aanvaardt dat die buiten de Vlaamse begroting wordt gehouden – een alternatief moest komen. In een nieuwe structuur van de BAM, die als verlengstuk van de Vlaamse regering en administratie al ongeveer 200 miljoen euro heeft geïnvesteerd in studiewerk, communicatie en andere (voorbereidende) werken, zou ook de stad Antwerpen nauwer betrokken kunnen worden.
Peeters zal hoe dan ook tijd nodig hebben om CD&V, SP.A en N-VA met hun uitgesproken pro- en contrameningen over de Oosterweelverbinding weer op één lijn te krijgen.
Patrick Martens
