In Sambreville kreeg de PS tachtig procent van haar leden achter het regeringswerk. De grote rooms-rode kraak kan nu beginnen.

CAMILLE Huysmans wist het al : socialistische congressen stemmen altijd zoals het hoort ; er gebeuren daarop zelden of nooit ongelukken. Toch hadden ze bij de Parti Socialiste de nodige voorzorgen genomen voor het grote evaluatiecongres van vorige zaterdag in Sambreville, waar de opstandige kameraden naar hun mandje moesten worden gestuurd. Daarom werden de congresleden samengepropt in het veel te kleine auditorium van het Cultureel Centrum van de deelgemeente Auvelais. Terwijl buiten een kordon rijkswachters alle ongenode gasten, demonstranten en malcontenten op een afstand moest houden.

PS-voorzitter Philippe Busquin wilde geen herhaling van de voorbije 1-meivieringen. Want die avond was op alle tv-journaals een wezelachtige PS-voorzitter te zien, zijn toespraak uitkermend vanachter een scherm van paraplu’s die tomaten en andere projectielen van boze demonstranten terugkaatsten. Zo’n beelden, die de status van de voorzitter van Walloniës grootste partij aantastten, waren niet voor herhaling vatbaar. Zoniet kwam ook de regeringspositie van de PS in het gedrang.

PS-voorzitter Busquin en vice-premier Elio Di Rupo hadden dit keer hun troepen in de hand. Ze hadden ze ook de wacht aangezegd. Mocht het congres bevelen dat hij ?onverkort de socialistische eisen op de regeringstafel moest leggen, dan moest de partij ook de consequenties aanvaarden in het geval de coalitiepartners die eisen verwierpen. Met andere woorden : uit de regering stappen.? Zo sprak Di Rupo die er, opvallend genoeg, bijvertelde een tegenstander van de Maastrichtnorm te zijn, maar een vurig verdediger van de Europese muntunie.

Ook Busquin had vooraf in kranteninterviews beloofd zich naar de congresbesluiten te zullen schikken. ?Als het congres beslist : we stappen eruit. Dan zal ik dat aanvaarden,? kondigde Busquin de ochtend van het congres aan in La Libre Belgique.

STREVEN, ONDERZOEKEN.

Ooit vertelde PRL-voorzitter Louis Michel dat, als zijn partij uit een regering wordt gezet of eruit stapt, hij prompt aan de slag moet om een paar honderd mensen, kabinetsleden en andere medewerkers, aan een nieuwe baan te helpen. Het laat zich raden wat het opstappen van de PS, een apparaat dat zoveel groter is dan de PRL, als gevolg zou hebben. De PS-congressisten in Auvelais, van wie de overgrote meerderheid kabinets- en fractiemedewerker zijn, beseften dit ten volle. Daarom was hen de controle toevertrouwd over de zogeheten resolutiecommissie waarin het finale besluit van de bijeenkomst werd klaargestoomd.

Ook de mandatarissen, die voor zichzelf een aantal berekeningen hadden gemaakt en in hun tussenkomsten niet nalieten ?de moedige voorzitter? te prijzen, spanden zich in voor de goede zaak. Zo pleitte Europees parlementslid Claude Desama, in naam van de federatie van Verviers, zelfs voor omzichtigheid voorlopig toch in het stellen van de socialistische eisen. Kwestie van de grote Europese evenwichten, de Europese muntunie en de positie van de Belgische frank niet te verstoren.

Geen ongelukken dus in Sambreville-Auvelais. Finaal toonden alleen de Brusselaars zich balsturig, maar werd toch een resolutie vol goede voornemens goedgekeurd. Zo willen de PS-leden dat de partij, voor de begroting ’97, ?streeft? naar een evenwicht in de fiscaliteit op inkomsten uit roerend en onroerend vermogen en op arbeid. Ook zal de PS de oprichting van een vermogenskadaster ?onderzoeken?. Met zo’n tekst kan ze de komende weken en maanden alle kanten uit.

Voorzitter Busquin stoof opgetogen weg uit Auvelais : ?De PS is een partij die weet wat ze wil en die dat benadrukt, in samenspraak met haar militanten van wie er zo’n 20.000 via dit congres hun stem lieten horen.? Hoe hij tot die laatste berekening kwam, is niet duidelijk.

Een dag eerder was in de bevoegde Kamercommissie de fameuze kaderwet op de Europese muntunie (EMU) goedgekeurd, meerderheid tegen minderheid. De regering kan dus aan haar grote fiscale kraak beginnen. Want voor de rooms-rode coalitie is die goedkeuring een belangrijke, zoniet de belangrijkste stap. Omdat hij haar toelaat ?alle maatregelen? te nemen om tot de EMU te komen. Een amendement van de liberale VLD om een fiscale stop in te voeren vooral bedoeld om de CVP, die tot voor kort een fiscale stop eiste, kleur te doen bekennen werd verworpen.

Trouwens, wie de voorbije weken vice-premier en minister van Begroting Herman Van Rompuy (CVP) beluisterde, weet nu al dat de fiscale druk zal worden opgevoerd, minstens tot het niveau van eind 1987, het moment waarop de liberalen uit de regering stapten. Van Rompuy is er trouwens altijd van overtuigd geweest dat de belastingverlaging, doorgevoerd bij het aantreden in 1988 van de rooms-rode regering van Wilfried Martens, te vroeg kwam en mee de budgettaire complicaties veroorzaakte die de huidige regering bezighouden.

Of de regering met het opvoeren van de fiscale druk en/of het opleggen van een algemene sociale bijdrage alleen uit de problemen geraakt, is niet zeker. Sommigen worden dan ook ongerust en vrezen dat de regering van de vakantieperiode gebruik wil maken om ze een aantal besparingsmaatregelen door de strot te jagen.

DIE WIJVEN !

In elk geval zal de regering niet toelaten dat het broze evenwicht in de meerderheid wordt verstoord. Bijvoorbeeld door ?ondoordachte intiatieven? van een viertal vrouwelijke Senatoren van CVP en PSC. ?Die wijven !? zoals ze op de regeringsbanken minzaam worden genoemd durfden het asielbeleid van minister Johan Vande Lanotte (SP) aanvechten. Premier Jean-Luc Dehaene (CVP) moest vorige week donderdag zelf in de Senaat opdraven om een fatale opstoot tussen de CVP- en PSC-senatoren en zijn vice-premier en braniekraag van Binnenlandse Zaken te voorkomen.

De socialisten hebben dan weer eigen problemen. Eind vorige week, bijvoorbeeld, dreigde de bevriende bediendenvakbond ACOD er mee, zelfs in de vakantie, het staatsapparaat lam te leggen als de regering zou raken aan de ambtenarenpensioenen. Een onomwonden aanzegging van de wacht voor minister van Pensioenen Marcel Colla (SP).

Zo sprak Frans Fermon, de Vlaamse ondervoorzitter van de ACOD : ?De regering moet beseffen dat, als ze zonder overleg beslissingen neemt in verband met de ambtenarenpensioenen, wij zelfs in de vakantie bij machte zijn actie te voeren. En zeker bij de rentrée in september.?

Bij de ACOD zijn ze ervan overtuigd dat de overheidspensioenen betaalbaar blijven. Ze hebben daar berekend dat in 2020, bij het verwachte bereiken van de pensioenpiek, het aandeel van de overheidspensioenen niet meer dan 0,4 procent zal bedragen van het bruto binnenlands product (BBP), waarna het weer zal dalen naar het huidige niveau. Het ACOD-signaal richtte zich uiteraard ook tot de PS-congres in Sambreville, waar Michel Nollet en Mia De Vits van het ABVV, schouder aan schouder met SP-vorzitter Louis Tobback, de werkzaamheden volgden.

Op het congres was ze evenmin ontgaan al werd er niet openlijk over gepraat dat zelfs de Waalse werkgevers, verenigd in de Union Wallonne des Entreprises (UWE), ongerust zijn over het uitblijven van de aangekondigde economische groei. Uit geen enkele sector komt een positief signaal, vertelde UWE-voorzitter Dominique Collinet afgelopen week. Bestellingen blijven uit, voorraden barsten uit hun voegen, en van die opvallend optimistische verwachtingen van de Nationale Bank van België valt in Wallonië ook al niks te merken. Die voorspellingen, zegt Collinet, steunen op de verwachtingen in de automobielsector in Vlaanderen. Volgens Collinet wijst in Wallonië daarentegen niets op een nakende heropleving van de economie.

R.V.C.

PS-voorzitter Philippe Busquin (midden) krijgt de kameraden in de pas.