Het akkoord dat de regeringsonderhandelaars op 26 juni in de vroege uurtjes bereikten over de hervormingen bij justitie, ontlokte scheidend minister van Justitie Marc Verwilghen (VLD) vanaf de zijlijn het commentaar dat er zo veel ‘rijpe vruchten in de justitieboom hingen. Die moesten enkel nog geplukt worden.’ ( De Morgen 27/6/03) De vraag werd evenwel niet gesteld waarom de minister en zijn kabinetsmedewerkers die vruchten zelf niet konden plukken. Ofwel miste Verwilghen daartoe het politieke inzicht en de nodige daadkracht, ofwel kreeg hij niet voldoende medewerking en/of geld. Ook nu zullen echter in alle geledingen van het gerechtelijk apparaat extra mensen en middelen en heel veel goeie wil nodig zijn om de gemiste kansen goed te maken.
Want ook de vorige regering(en) beloofde(n) de werking van het gerecht eenvoudiger te maken, de informatie en de hulp aan slachtoffers te verbeteren, de korpschefs in staat te stellen hun eigen personeels- en financieel beleid te voeren (op basis van een toegewezen enveloppe), de parketten-generaal en de parketten (verticaal) te integreren, de raad van procureurs des Konings verder uit te bouwen, de strafprocedure te versnellen, de bevoegdheden van de arbeidsauditoraten en dito rechtbanken uit te breiden, strafuitvoeringsrechtbanken op te richten ter vervanging van de commissies voor voorwaardelijke invrijheidsstelling, enzovoorts.
Zo pikt paars vooral plannen en beloften op die paars-groen niet heeft kunnen waarmaken. En als nieuwe plannen en beloften al een kans maken, dan is het wel omdat de Franstalige socialisten nu tot compromissen bereid zijn; nu minister Verwilghen en zijn medewerkers hen niet langer irriteren. Getuige daarvan het compromis dat bereikt werd om zowel de wet-Lejeune van 1888/1998 en de wet op de jeugdbescherming van 1965 slechts zo te wijzigen dat de verstrenging ervan de resocialisatie van de delinquenten niet verhindert. Daar zorgden alvast de Franstalige socialisten voor, want hun Nederlandstalige geestesgenoten waren – hoe kan het anders met Steve Stevaert op kop – vergeten dat beide wetten historische verworvenheden zijn van de socialisten.
Het blijft evenwel af te wachten hoe de krachtlijnen van de justitiehervormingen die vorige week vrijdag bekend raakten, in wetteksten zullen worden vertaald. En hoeveel geld de nieuwe regering de toekomstige minister van Justitie (?) Laurette Onkelinx (PS) gunt. Want begin maar eens zonder extra mensen en middelen de toegang tot justitie te vergemakkelijken; het kopiëren van strafdossiers goedkoper te maken; alle slachtoffers hun vonnis te bezorgen; hen te verwittigen zodra hun zaak geseponeerd wordt, en zo meer. Zelfs de kleinste belofte kan duur uitdraaien.
Frank De Moor
