Overdreven aandacht?

Een Britse tank zit vast in de modder. 'Het is een historische fout om te zeggen dat WO I weinig betekenis heeft.' © Gettyimages

In een column in de krant De Standaard haalde Herman Van Goethem dit voorjaar fors uit naar de, volgens hem, overdreven herdenking van de Eerste Wereldoorlog, terwijl het einde van de Tweede Wereldoorlog zelfs geen officiële feestdag meer waard is. Anders dan tussen 1940 en 1945, toen het om een strijd tussen democratie en dictatuur ging, zegt Van Goethem, stonden tussen 1914 en 1918 geen grote principes op het spel. Herman Van Goethem is rector van de Universiteit Antwerpen en voormalig conservator en algemeen directeur van de Kazerne Dossin – Memoriaal, Museum en Documentatiecentrum over Holocaust en Mensenrechten in Mechelen. Hij is een man met een stem.

Piet Chielens begrijpt dat Van Goethem betreurt dat het einde van de Tweede Wereldoorlog op 8 mei als een afzonderlijke feestdag werd geschrapt. ‘Sinds de twee wereldoorlogen op 11 november samen worden herdacht, is de aandacht voor het einde van de Tweede Wereldoorlog verslapt. Maar verder snap ik echt niet waarover hij het heeft. De verjaardag van de mijnenslag in Mesen op 7 juni, bijvoorbeeld, is in Nieuw-Zeeland, Australië en het Verenigd Koninkrijk nog een dag met veel betekenis. Terwijl Ierland in 1916 in opstand kwam tegen Londen vochten er ook 185.000 Ieren in de Eerste Wereldoorlog aan de kant van de geallieerden. Dat waren beroepsmilitairen of vrijwilligers: het leger was in het arme Ierland een manier om aan de kost te komen. Ze kregen pas na de Goede Vrijdagakkoorden van 1998 de gelegenheid om allemaal samen – noord en zuid, katholieken en protestanten – hun doden te herdenken. Ik heb het vaak meegemaakt dat Ieren met een verschillende achtergrond tot de vaststelling kwamen dat ze in de loopgraven in hetzelfde kamp stonden, zonder dat ze dat beseften.’

‘Herman Van Goethem gaat daar allemaal te gemakkelijk aan voorbij. Het is ook een historische fout om te stellen dat de Eerste Wereldoorlog weinig betekenis heeft. Je kunt die oorlog niet los zien van het vervolg, de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust. De grote ideologische strijd tussen democratie en dictatuur werd in de jaren twintig en dertig gestreden en verloren. Nu zeggen dat de Tweede Wereldoorlog om democratie ging, is hetzelfde als zeggen dat oorlog de juiste methode is om democratie te bereiken.’

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content