Het Masterplan Antwerpen Mobiel is duidelijk vele maten te groot voor politici en technici. De uitvoering ervan kan beter helemaal herdacht worden.
Door Patrick Martens
Over goed een maand zou bekend zijn wat de Antwerpenaren denken van de plannen om de Ring rond hun stad te sluiten met de Oosterweelverbinding. Het probleem is dat ze in een referendum moeten antwoorden op een fictieve vraag over het advies dat het stadsbestuur moet geven omtrent een bouwvergunning voor die verbinding. Na tien jaar studeren en palaveren is er immers geen dossier dat (verkeers)technisch, stedenbouwkundig en financieel volledig transparant en in orde is.
De Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel (BAM) en privépartner Noriant hebben weliswaar met rugdekking van de vorige Vlaamse regering een bouwvergunning aangevraagd voor een tracé met de Lange Wapperbrug. Maar ze hebben nu ook ontdekt dat de aansluiting aan het Antwerpse Sportpaleis een groot deel van de stad achter een brede betonnen barrière wegstopt. Dat laattijdige inzicht hebben ze blijkbaar pas verworven door een alternatievenstudie van de bureaus Arup en Sum, die op verzoek van de stad een tunnelvariant hebben uitgewerkt. Maar ook dat alternatief is nog lang niet in al zijn aspecten perfect.
De keuze tussen bovengronds of ondergronds is intussen explosieve conflictstof voor het Antwerpse stadsbestuur en de Vlaamse regering. De belangrijkste aanleiding is de politieke bocht van burgemeester Patrick Janssens (SP.A). Tot maart van dit jaar zwoer hij bij ‘walk and don’t look back’. Maar door het weerwerk van actiegroepen en het aha-inzicht dat het in Antwerpen over verkeersafwikkeling én stadsontwikkeling gaat, heeft hij het geweer van schouder veranderd. En zijn partij moet dus op alle niveaus mee. Getuige daarvan ook de grote mond die SP.A-voorzitster Caroline Gennez opzet tegenover de Vlaamse coalitiepartners CD&V en N-VA. Maar die zullen er haar ongetwijfeld op het gepaste moment aan herinneren dat Vlaams viceminister-president Ingrid Lieten (SP.A) tot halfweg juli als baas van De Lijn en als BAM-bestuurder nog voluit de brugvariant steunde.
Volgens N-VA-voorzitter Bart De Wever dreigt het ‘brokkenparcours van de SP.A’ het hele Masterplan, met ‘de grootste investering voor Antwerpen sinds de Tweede Wereldoorlog’, op de helling te zetten. Maar dat zal dan zeker niet de enige reden zijn. Deze grootschalige opzet (met nieuwe wegeninfrastructuur, maar ook nieuwe tramlijnen en werken aan sluizen en bruggen) is van bij het begin verknoeid. Daar hebben het nattevingerwerk van Paars-Groen in 2000 (de kosten zijn opgelopen van 1,4 tot 4,4 miljard euro) en de ‘wij-weten-het-veel-beter’-opstelling van de BAM in niet geringe mate toe bijgedragen. Van het oorspronkelijke evenwicht in het Masterplan tussen ‘meer beton versus meer openbaar vervoer’ blijft ook weinig over. Die gang van zaken illustreert vooral dat het Antwerpse mobiliteitsdossier vele maten te groot is voor politici en technici. Om de lont uit dit peperdure kruitvat te halen, kan daarom beter tijd worden gemaakt voor een andere aanpak die de uitvoering ontrafelt, opdeelt en faseert. Dan komt er misschien ooit toch nog een oplossing voor het Antwerpse verkeersinfarct.
Na zijn politieke bocht sleurt Patrick Janssens de hele SP.A mee.
