“Rare Kwieten” op het Klapstukfestival.

Klapstuk, het internationaal dansfestival met standplaats Leuven, kan terugblikken op een stevige staat van dienst. Opgericht in 1983 als een gemeenschappelijk initiatief van het kunstencentrum STUC en het Festival van Vlaanderen heeft het de ontwikkeling van de dans in het afgelopen anderhalf decennium op de voet gevolgd. Bovendien was er op het tweejaarlijkse festival, dat vanaf 1992 ook een gewone seizoensprogrammering opzette, altijd meer te zien dan dans alleen.

Steevast werd choreografie geconfronteerd met andere kunstvormen waardoor het festival een organisch debat omtrent de aard en de grenzen van de dans aanzwengelde. Hoe verhoudt dans zich tot beeldende kunst? Waar ligt de grens tussen dans en theater? Wat hebben fotografie, film of video gemeen met fysieke beweging en het choreograferen ervan? Hoe werken dans en muziek op elkaar in? Vragen die de toeschouwer op het Klapstukfestival zich op een ongedwongen manier stelde.

Terwijl de samenstelling van de vorige festivaledities voornamelijk het werk waren van één programmator, ging de huidige artistieke leiding (An-Marie Lambrechts en Griet Van Laer) bij de Gentse dans- en theatermaker Alain Platel aankloppen. Of hij mee wilde helpen om Klapstuk 1999 samen te stellen? Dat wilde Platel best, al zag hij geen heil in een Platel & Friends-programma. Wat hem wel interesseerde was het werk of de persoon van een aantal boeiende kunstenaars die hij tijdens zijn vele tournees ontmoet heeft, naar Leuven halen en aan een Belgische publiek presenteren. De persoonlijke selectie die daaruit volgt, noemen de samenstellers al snel een “rarekwietenkabinet”: een stelletje ongeregeld waarop niet meteen een etiket valt te plakken of die niet in een hokje of vakje te wurmen zijn.

KINDERSPELEN

Een van die vreemde eenden in de dansbijt is Enrique Vargas. Geboren in Colombië maar ondertussen wonend en werkend op verschillende continenten. Een artistieke nomade pendelend tussen zijn geboorteland en Europa. Ook in zijn werk werd de jonge zestiger altijd geslingerd tussen theater en antropologie, kunst en gemeenschap. Van 1955 tot 1960 studeerde hij aan de Escuela Nacional de Arte Dramatico in de Colombiaanse hoofdstad Bogota en specialiseerde zich in het begin van de jaren zestig in de antropologie van het theater aan de University of Michigan (V.S.).

Het theater als gemeenschapskunst is een thema dat hem niet meer zal loslaten. Zowel in de theaterpraktijk (eind de jaren zestig ook als dramaturg van het beruchte La Mamma Theater in New York) als in het artistieke onderzoek van die praktijk. Daarna legde hij zich voornamelijk toe op dat onderzoek, dat hij ondermeer aan de Universidad Nacional de Colombia, in zijn geboorteland, doet. Zijn aandacht gaat in het bijzonder naar de verbanden tussen kinderspelen, mythen, rituelen en theater, onder andere bij de Indianen in het Colombiaanse Amazonegebied.

Vargas’ interesse voor primaire rituelen en zintuiglijke ervaringen spreekt ook uit Oraculos, een individuele wandeling van de bezoeker door een donker labyrint met verschillende geuren en geluiden, materies (van granen tot gemalen bloem) en “personages”. In tegenstelling tot spookpaleizen en aanverwante kermisattracties is het voor Vargas en zijn Teatro de los Sentidos (letterlijk: Theater van de Zintuigen) niet te doen om de kick of de angstervaring die het doolhof opwekt. Het gaat hem veeleer om de persoonlijke ontdekkingstocht die de bezoeker onderneemt en hem naar verschillende “staties” leidt. Daar vertelt een acteur een verhaal, maakt de bezoeker tot medeacteur van een actie of dompelt hem gewoon onder in een bepaalde atmosfeer. Een fascinerende zintuiglijke ervaring die tegelijk veel (jeugd)herinneringen en onbewuste beelden oproepen.

Ondanks haar titel Oraculos (letterlijk: orakels) houdt deze theatrale installatie – want zo zou je het parcours ook kunnen bekijken – zich ver weg van esoterisch gezwam. Het is in de eerste plaats een spannende reis voor een nieuwsgierig heremiet door een denkbeeldig landschap.

Het individueel parcours Oraculos kan nog tot 28 oktober bezocht en ondergaan worden. Plaatsbespreking verplicht. Inlichtingen: tel. 016-20.81.33.

Paul Verduyckt

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content