Lucas Vandervost, artistiek directeur bij De Tijd, regisseert “Pereira verklaart”, naar een roman van Antonio Tabucchi. Tabucchi is een Italiaanse auteur, die tijdens zijn studentenjaren in Parijs – begin jaren ’60 – de poëzie van de Portugees Fernando Pessoa ontdekte, en die geestdriftig verder zocht naar de Portugese literatuur en cultuur. De invloed van Portugal in zijn werken is navenant.
“Pereira verklaart” speelt zich af in 1938 in Lissabon, ten tijde van de dictatuur van Salazar. Pereira, een zwaarlijvige dokter, zoekt troost in het verleden, in zijn herinneringen aan zijn studentenjaren en zijn overleden vrouw. Hij heeft amper aandacht voor de gebeurtenissen die onder het regime van Salazar plaatsvinden. Deels ook omdat de censuur welig tiert en er geen informatie doorstroomt naar de bevolking. Pereira is verantwoordelijk voor de cultuurpagina in Lisboa, een middagkrant.
Hij wil een reeks in memoriams van auteurs schrijven en neemt hiervoor de jonge Monteiro Rossi in dienst. De levens die hij beschrijft, blijken echter telkens “niet publiceerbaar”, omdat er een te sterke ideologie uit spreekt. Als ook nog blijkt dat diens vriendin Marta in het verzet zit, moet Pereira wel oog hebben voor de politieke gebeurtenissen in Lissabon.
Antonio Tabucchi tekent Pereira in zijn naïeve kleinmenselijkheid en onbeholpenheid, alles overgoten met een laagje verfijnde humor.
Een houten vloer waar deuren met gezandstraald glas als coulissen staan opgesteld, een schrijftafel en enkele ventilators, dat is de achtergrond waartegen de acteurs ( Dirk Buysse, Robbert So en Wim van der Grijn) de verklaringen van Pereira brengen. Het publiek zit op een houten constructie die verdacht veel lijkt op een getuigenbank. De acteurs getuigen op een minimalistische manier over het leven van Pereira. Toch is het geen puur verteltheater, want fragmenten anekdotiek worden speels ingelast. In die korte stukjes nemen de acteurs verschillende rollen voor hun rekening en spelen nu en dan elkaars personage. Desondanks weven de soms warrige draden een goed geconstrueerd web. Een minder punt is misschien wel de eindeloze intellectualistische namedropping. Dat kan functioneel zijn, hier blijven ze echter vaak als lege omhulsels in het stuk hangen.
Nog te zien in Leuven (18/2), Ninove (26/2), Tongeren (4/3), Strombeek-Bever (6/3), Maasmechelen (11/3), Beveren (12/3) en Brugge (13/3). Info De Tijd: 03/231.62.86.
Isabelle Finet
