Rudy Tambuyser
Rudy Tambuyser Muziekjournalist

De recente liveopname van Mahlers Derde Symfonie door het Amsterdamse Concertgebouworkest onder Mariss Jansons is zo verbijsterend goed dat u ze eigenlijk, nog vooraleer u eventueel verder leest, zou moeten gaan kopen. Maar in het licht van het pas gestarte schooljaar nodigt ze uit tot ietwat meer overdrachtelijk denkwerk.

Mooi aan de muzikantenwereld is onder meer dit: als de muziek begint, maken geschiedenis, adelbrieven en boekenkennis niks uit. Kunnen spelen is het enige wat telt. Ongenadig, maar verkwikkend duidelijk. Nergens wordt het spel, euh, zuiverder gespeeld. Dat – niet alleen de fysiek harde weg ernaartoe – maakt musiceren psychologisch lastig, en musici buiten het spelen om vaak ‘moeilijk’. Allergisch aan onzin.

Dat laatste delen muzikanten merkwaardig genoeg met wiskundigen, een beroepsgroep waartoe ik mezelf mag rekenen. Als lesgever heb ik me de afgelopen week geïnteresseerd voor wat er over het nieuwe schooljaar in de pers verscheen; als wiskundige heb ik me eraan geërgerd.

Terwijl ik lesgeef in een school waarvan de leerlingen sterk bovengemiddeld scoren in het eerste jaar van universiteit of hogeschool, zie ik duidelijk hoe taalbeheersing en logisch vermogen achteruitgaan. Minister van Onderwijs Pascal Smet (SP.A) zou dat van zijn leerkrachten beter gewoon geloven, in plaats van te schermen met internationale studies die steevast om de hete brij heen dansen. Zijn devies: meer ICT, en meer ‘leefwereld van de jeugd’ in de klas. De rest is reactionair gezwets.

Met permissie, dat is onzin. Leren denken (ik ga er nu even van uit dat dit in de veelgeroemde kennismaatschappij de bedoeling is) is wat anders dan programmaatjes leren toepassen op eindgebruikersniveau. Zoals vioolspelen wat anders is dan een mp3-speler hanteren. Denken en vioolspelen delen nog wel meer: ze kosten veel energie, terwijl het profijt geestelijk is en pas laat in de leercurve duidelijk wordt. Ze zijn dus onnatuurlijke toestanden, die jongeren zich uiteraard niet zonder morren laten welgevallen. Dat moet je niet willen veranderen, want dat kan niet. Je kunt ze wel een goede reden geven om je te geloven, en dat doe je niet door je op hun terrein te begeven – daar ben je als lesgever immers niet geloofwaardig.

Leerlingen motiveren doe je ook niet, zoals André Oosterlinck voorstelde, door ze een zak geld te geven. Dat is ethisch abject, en het verbaast me dat iemand, zelfs een voorzitter, kan voorstellen om ingenieursopleidingen gratis te maken en de andere dubbel zo duur, zonder daarvoor stante pede te worden afgezet.

Te weinig goede violisten in het land om er orkesten zoals het Concertgebouworkest mee te bevolken? Betaal een horde kneusjes om toch viool te studeren. Of haal meer jeugdcultuur naar de conservatoriumklassen. Een game waarin altviolisten, tenoren of koperblazers moeten worden afgeschoten in een desolate spookstad, vol vervallen opera’s en concertgebouwen. Mijn god.

RCO LIVE 10004

Rudy Tambuyser

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content