Electorale berekeningen verzieken al twee jaar het dossier van het asiel- en migratiebeleid. Vanuit humaan standpunt mag dat stilaan ophouden.
De druk op de ketel van het asiel- en migratiebeleid is weer verhoogd. De rectoren van de Vlaamse universiteiten hebben samen gevraagd dat de federale regering een einde zou maken aan haar interne verdeeldheid over dit dossier. Tegelijk beschouwen ze het als hun maatschappelijke taak om mensen zonder papieren onderdak te geven. Hun initiatief volgt op een soortgelijke oproep van de vertegenwoordigers van alle erkende godsdiensten en levensbeschouwingen een week geleden. Zij noemden het regeringsgetalm ‘moreel onverantwoord’.
Deze twee gezaghebbende tussenkomsten versterken een beweging die al heel lang van onderuit probeert de vaak mensonterende leefomstandigheden van asielzoekers te verbeteren en sans papiers een statuut te geven. Daarvoor zijn intussen alle denkbare middelen ingezet: van de onzichtbare inspanningen van verenigingen die zich het lot van asielzoekers aantrekken, tot meer mediagenieke betogingen, bezettingen van bouwkranen, hongerstakingen en kerkasielacties. Zonder resultaat. En een doorbraak ligt ook nu niet in het verschiet.
Het asiel- en migratiebeleid wordt sinds de verkiezingen van juni 2007 als een politiek twistpunt meegesleept. Hoewel daarbij ook aspecten als gezinshereniging en nationaliteitsverwerving aan de orde zijn, spitsen de tegenstellingen zich vooral toe op een doordachte aanpak van de economische migratie en de regularisatie van mensen zonder papieren. Voor dat laatste is een nieuwe rondzendbrief met duidelijke criteria nodig, en zou mogelijk niet langer de bevoegde minister maar een onafhankelijke commissie optreden.
Binnen de federale regering plaatst deze kwestie de partijen lijnrecht tegenover elkaar. In de hoop op een brede regularisatie hameren CDH en PS op het criterium van de ‘duurzame lokale verankering’ van mensen zonder papieren. Open VLD daarentegen wil niet weten van een grote regularisatie (CD&V en MR evenmin, trouwens), en legt voor een nieuwe rondzendbrief van haar minister van Asiel en Migratie Annemie Turtelboom de tewerkstelling van asielzoekers en de economische migratiepolitiek in de weegschaal.
Sinds zijn aantreden zegt premier Herman Van Rompuy (CD&V) dat hij in aparte contacten met drie betrokken ministers Annemie Turtelboom, Marie Arena (PS) en Joëlle Milquet (CDH) voor de verkiezingen in juni de lont uit het kruitvat wil halen. Hij weet echter goed dat hij met een voluntaristische opstelling alleen geen kans op slagen heeft. CDH en PS hengelen met hun benadering naar mogelijke kiezers, vooral in Brussel. Open VLD zal niet snel van koers veranderen na alle miserie door het migrantenstemrecht in 2004 en met de hete adem van LDD en Vlaams Belang in de nek.
De uitkomst van die electorale berekeningen is sociaal onmenselijk en moreel niet meer goed te praten. Kan een door hogere waarden gedreven christendemocraat als Van Rompuy dat nog lang blijven verzoenen met zijn geweten?
door Patrick Martens
