Na Electrabel komt straks ook de enige concurrent van betekenis, SPE (Luminus), in Franse handen. De 51 procent die het Britse Centrica nog in SPE aanhoudt, mogen worden overgenomen door het Franse EDF, zo besliste de Europese Commissie vorige week.
Nog het meest verrassend aan de hele zaak was dat Europees commissaris voor het Concurrentiebeleid Neelie Kroes het nodig achtte haar beslissing toe te lichten in een paginagroot opiniestuk (in De Tijd). Kroes, die vanwege haar harde opstelling in concurrentiezaken ook wel ‘Nikkelen Neelie’ wordt genoemd, heeft dus goed begrepen dat de overname van ‘kroonjuwelen’ door Franse machten in ons land heel gevoelig ligt.
De Belgische mededingingsautoriteiten bleven er trouwens koppig op aandringen om het SPE-dossier doorgestuurd te krijgen, ook toen de Commissie duidelijk te kennen had gegeven dat ze niet op dat verzoek zou ingaan omdat ze in energiedossiers kort op de bal wil spelen. In een perstekst van half oktober wond de auditeur van de Raad voor de Mededinging geen doekjes om het motief achter zijn verzoek tot doorverwijzing: zowel EDF als GDF Suez, de eigenaar van Electrabel, heeft de Franse staat als referentieaandeelhouder. De suggestie is duidelijk: met de Franse staat als grootmacht achter zowel Electrabel als SPE komt er van concurrentie op de Belgische elektriciteitsmarkt niets in huis.
In haar opiniestuk wijst Kroes er daarom op dat ze ook in Frankrijk opvolgt of bedrijven zich wel aan de regels houden. ‘Wij weten van vorige mededingingszaken dat deze bedrijven echte concurrenten zijn op de Franse markt’, aldus de commissaris, die verzekert dat haar diensten nauwkeurig onderzocht hebben of het aandeelhouderschap van de Franse staat ertoe zou kunnen leiden dat GDF Suez en EDF hun handelsgedragingen in België zouden coördineren. ‘Wij hebben besloten dat dat niet het geval is.’ De tekst leest als een lesje voor die Belgen die nog steeds niet begrepen hebben dat concurrentie en nationaliteit verschillende dingen zijn. Als je iedereen kunt dwingen om het spel volgens de regels te spelen, tenminste. Dat is dan ook precies waarvoor Kroes garant wil staan.
Getuige daarvan alvast de prijs die EDF voor de fusie moet betalen. Het Franse bedrijf was al van plan om in ons land twee nieuwe centrales te bouwen, een in Evergem en een in Heusden-Zolder, samen goed voor een uitbreiding van het Belgische productiepark met zo’n 10 procent! Die (weinig bekende) uitbreidingsplannen zijn goed voor de concurrentie op de Belgische markt en dus maakte de Commissie haar fiat afhankelijk van garanties dat de projecten niet de kast ingaan, nu EDF dezelfde capaciteit al binnenhaalt door de overname van SPE.
Dat de Fransen van Suez GDF en EDF samen de concurrentie op de Belgische markt zouden kunnen uithollen, is een bijzonder slap argument. Alsof er zoveel uit te hollen valt. Ons land is net een schoolvoorbeeld van wat je met liberalisering níét wilt doen. Niemand beweert dat het Fransen moesten zijn. Het hadden ook Finnen, Mongolen of Vlamingen kunnen zijn. Alleen zagen we die nooit opdagen. Nu Nikkelen Neelie de forcing voert, in de voetstappen van voorgangers als Karel Van Miert, heeft ze recht op méér dan het voordeel van de (typisch Belgische) twijfel.
door Leo Neels
De tekst van Kroes leest als een lesje voor die Belgen die nog steeds niet begrepen hebben dat concurrentie en nationaliteit verschillende dingen zijn.
