Jongeren die vorig jaar voor het eerst mochten gaan stemmen, kozen massaal voor Lijst Dedecker en Vlaams Belang, zo blijkt uit een onderzoek van de K.U.Leuven.

SP.A-Spirit kon bij de federale verkiezingen van vorig jaar amper 7,6 procent van de nieuwe kiezers bekoren. In 2003 was het kartel in dezelfde categorie nog goed voor 32 procent. Ook Groen! wist maar 3,9 procent van de jongeren die voor het eerst naar de stembus trokken te overtuigen. LDD (14 procent) en Vlaams Belang (33,4 procent) hebben opgeteld bijna de helft van de stemmen van de jongste kiezers. CD&V/N-VA haalde 23,3 procent, Open VLD slechts 9,9.

‘De stemintenties van de nieuwe kiezers zijn belangrijk voor het cohorteffect’, zegt professor Marc Swyngedouw van het Instituut voor Sociaal en Politiek Opinieonderzoek (ISPO) van de K.U.Leuven. ‘Een deel van de kiezers blijft bij de partij waar het in zijn jonge jaren voor stemde. Zo was Agalev in de eerste jaren van zijn bestaan een jonge partij, terwijl het nu de partij van de vijftigplussers geworden is.’ Bij het tegenvallende resultaat van SP.A-Spirit bij de nieuwe kiezer moet wel de nuance worden gemaakt dat het kartel in de leeftijdscategorie tot 25 jaar wel behoorlijk scoort. Daar haalt het 19,1 procent, ruim boven het algemene resultaat. Dat Lijst Dedecker in de categorie van 22- tot 25-jarigen dan weer minder scoort, bevestigt de grote wispelturigheid van de nieuwe kiezers. ‘Ze zijn zeer vatbaar voor hippe campagnes en populistische boodschappen’, zegt Swyngedouw. ‘In 2003 voerde Steve Stevaert een goede campagne. Vorig jaar haalde Jean-Marie Dedecker in de laatste week voor de verkiezingen vaak de media met het nieuws over de dopingaffaires en zijn pleidooi voor dubbeldekssnelwegen. Achttienjarigen die voor het eerst gaan stemmen, staan nog met een voet in de humaniora. Voor hen moet het leven nog beginnen. Een paar jaar later kan hun kijk op het leven al helemaal anders zijn, dan zijn ze misschien getrouwd of hebben ze een huis gekocht.’

Het ISPO schetste aan de hand van de antwoorden van de 1084 jonge respondenten ook een beeld van het politieke landschap als de opkomstplicht niet zou bestaan. In dat geval zou LDD in 2007 niet over de kiesdrempel zijn geraakt en zou ook het VB fors kiezers verloren hebben. Verrassend genoeg zou juist SP.A-Vl.Pro het meest gebaat zijn bij een afschaffing van de stemplicht. Uitgerekend de sociaaldemocraten hebben zich altijd verzet tegen zo’n afschaffing omdat ze vrezen dat vooral de kansarmen of sociaal zwakkeren hun stem niet meer zouden laten horen.

WWW.ISPO.BE

Hannes Cattebeke