Verscheidene kledingmerken hopen de markt voor islamitische vrouwen te veroveren met ‘zedige’ collecties. Feministe Élisabeth Badinter roept op tot een boycot.

‘Vrouwen die kiezen voor een hoofddoek zijn als negers die in Amerika voor de slavernij waren.’ Stevige taal van de Franse minister voor Vrouwenzaken Laurence Rossignol. Zij wilde haar afschuw uitspreken over bedrijven die het ‘opsluiten van het vrouwelijke lichaam’ als iets moois presenteren. De socialiste doelt onder meer op de winkelketen H&M, die zes maanden geleden voor het eerst een model met een hoofddoek gebruikte. En op Marks & Spencer, dat sinds vorig jaar driedelige zwemkleding – boerkini’s – verkoopt.

Het gebruik van het woord ‘negers’ was ongelukkig, geeft de minister toe. Maar van haar boodschap neemt ze niets terug: de hoofddoek is een onding dat bedoeld is om de vrijheid van vrouwen te beknotten. Een petitie die het aftreden van ‘de raciste Rossignol’ eist, werd inmiddels meer dan 30.000 keer ondertekend. Maar zij krijgt nu ook steun, van feministen. ‘Het is heel goed dat de minister waarschuwt voor de kledingindustrie, die van de hoofddoek een gewoon product probeert te maken’, schrijven een tiental organisaties in een brief.

Ook schrijfster, filosofe en zakenvrouw Élisabeth Badinter staat achter Rossignol. Wat haar betreft, mogen vrouwen zelfs een boycotactie beginnen tegen kledingmerken die medeplichtig zijn aan vrouwenonderdrukking. ‘De minister heeft een ongelukkig woord in de mond genomen, maar zij heeft volkomen gelijk’, aldus Badinter afgelopen weekend in Le Monde.

En zo lijkt een nieuwe Franse hoofddoekenoorlog begonnen. In 2005 woedde deze strijd ook al. Toen nam het parlement een wet aan die het dragen van hoofddoeken in het openbaar onderwijs verbood. Ook toen was de toon heftig. De hijab werd zelfs een ‘Jodenster voor vrouwen’ genoemd. Frankrijk laat geregeld zijn afkeer blijken voor het Noord-Europese pragmatisme, dat de hoofddoek makkelijker accepteert. Zo zijn er geen grote Franse supermarkten die cassières met een hijab dulden. En de aanslagen van januari en november 2015 hebben de islam niet populairder gemaakt.

Maar het is de vraag of de Franse principes sterker zullen zijn dan de lokroep van de markt. De afzetmogelijkheden voor kuise kleren in 2019 worden geschat op 440 miljard euro. Het is een van de belangrijkste redenen waarom het Japanse Uniqlo onlangs de komst van hoofddoeken aankondigde in zijn vestigingen in Londen. En het luxemerk Dolce & Gabbana heeft een nieuwe lijn met islamitische jurken voor de rijkere vrome vrouw, Abaya.

Afgrijselijk, vindt zakenman Pierre Bergé, weduwnaar van Yves Saint Laurent. ‘Ontwerpers hebben niets te zoeken op dit terrein. Mode is een ode aan de vrijheid, zij zijn er niet om onderworpen vrouwen een dienst te bewijzen. Als we toch zo bezig zijn, waarom zouden we dan geen boerka’s maken?’

De Frans-Turkse ontwerpster Ece Ege van het label Dice Kayek vindt de ophef overdreven. ‘Zelf maak ik geen islamitische jurken’, zei ze tegen Le Parisien. ‘Maar er is een grote vraag en dus is er aanbod. Waarom zouden vrouwen die deze kleding willen dragen er niet modieus bij mogen lopen?’ Wie denkt dat elke gesluierde vrouw onderdrukt wordt, kent de islamitische cultuur niet, denkt Ege.

Op het hoofdkantoor van Marks & Spencer in Londen pareert men de Franse aanvallen op de boerkini’s met stilte. ‘M&S biedt een brede lijn van kwaliteitsbadkleding zodat klanten veel keuze hebben’, aldus een woordvoerster van de winkelketen.

Kleis Jager

De hijab werd in 2005 nog een ‘Jodenster voor vrouwen’ genoemd.