De angst voor een nieuwe financiële debacle neemt toe, want bankiers lijken niets te hebben geleerd uit de crisis die nog niet voorbij is. Stevenen we af op een economische catastrofe?

Wat is het licht dat sommigen aan het einde van tunnel zien? Is het echt een straaltje zonneschijn dat het einde aankondigt van de ergste financieel-economische crisis sinds de jaren 1930? Of zijn het de lichten van een hogesnelheidstrein die tegen een rotvaart op ons af komt terwijl we geen kant meer uit kunnen?

Eén jaar geleden woedde de bankencrisis nog in alle hevigheid. De Vlaamse overheid moest bijvoorbeeld miljarden in KBC pompen om de bank van hier overeind te houden. Er werd toen hard van leer getrokken tegen het onverantwoorde risicogedrag van de bankiers, die daarmee de wereldeconomie in gevaar hadden gebracht. Dat mocht nooit meer gebeuren, zo hoorde je overal.

Vandaag blijkt dat de bankiers al in hun oude zonden zijn teruggevallen. ‘De financiële instellingen keren terug naar het agressieve gedrag van voor de crisis’, zegt de Bank voor Internationale Betalingen (de bank van de centrale banken), gevestigd in Bazel. De banken nemen opnieuw zeer grote risico’s in hun ongegeneerd streven naar woekerwinsten. De banken worden door de centrale banken nog steeds tegen een zeer goedkoop tarief van bijna nul procent van geld voorzien en dan is de verleiding groot om met dat goedkope geld grote risico’s te nemen. En als het fout loopt, dan speelt de overheid wel reddende engel, zo heeft het recente verleden aangetoond.

Ook aan de cultuur van royale bonussen hebben de banken geen paal en perk gesteld. In Engeland bijvoorbeeld zal de overheid die bonussen met 50 procent belasten, maar uit een rondvraag door de Financial Times bij de financiële instellingen in de Londense City blijkt dat de banken het bedrag van de bonussen gewoon zullen optrekken, zodat de bankiers toch evenveel uitbetaald zullen krijgen.

De voormalige hoofdeconoom van het Internationaal Monetair Fonds, Simon Johnson, meent dan ook dat de banken geen lessen getrokken hebben uit de crisis: ‘In de VS vertegenwoordigen de grootste zes banken 60 procent van het bruto binnenlands product. Ze groeiden tijdens de crisis en zijn bereid risico’s te nemen alsof ze perfect beschermd zijn. Men denkt dat twee grote financiële crisissen kort na elkaar niet mogelijk zijn, maar ik denk dat we het bewijs van het tegendeel zullen krijgen’, aldus Johnson, die vandaag professor economie is aan het Massachusetts Institute of Technology in Boston.

Als de financiële sector opnieuw in de problemen raakt, zal dat nog veel harder aankomen dan een jaar geleden. De reddende overheden kampen immers vandaag zelf met begrotingstekorten en staatsschulden, die op het hoogste niveau staan in jaren. In België komt daar nog een andere component bij: onze problemen hebben niet alleen een conjuncturele, maar ook een structurele oorzaak. Onze groeimotor sputtert al decennia, sinds midden jaren zeventig verliezen we onmiskenbaar welvaart. Een tweede bankencrisis kan niemand zich echt veroorloven, maar wij al helemaal niet.

BLOG! Reageer op blogs.knack.be/economie

door Ewald Pironet

Vandaag blijkt dat de bankiers al in hun oude zonden zijn teruggevallen.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content