Levi Strauss heeft te veel fabrieken.
Voorzitter Luc Van den Brande (CVP) van de Vlaamse regering had tegenslag. In zijn Septemberverklaring deed hij triomfalistisch over economie en werkgelegenheid. Tegen dat het parlement over deze stelling kon debatteren, had Levi Strauss de sluiting aangekondigd van zijn fabrieken in Wervik, Gits en Deurne, streefdatum einde van het jaar.
Economieminister Eric Van Rompuy (CVP) toonde zich verbolgen over zo’n streek. De jeansgroep had hem pas vijf maanden geleden nog beloofd dat er geen sluitingen kwamen. De excellentie deed het onzalige Renault-scenario nog eens over en convoceerde de directie. De Europese voorzitter Carl von Buskirk verontschuldigde zich beleefd: de jeansverkoop gaat er almaar op achteruit – nu 25 tot 30 procent minder dan begroot -, zodat de plannen werden herzien omdat de herstructurering in Europa onvermijdelijk was.
Maar: als Vlaanderen het uitgekozen slachtoffer is, moet het ook Levi Strauss geen subsidies toeschuiven. Van Rompuy schorste de uitbetaling van 25 miljoen expansiesteun en enkele miljoenen korting op de onroerende voorheffing “wegens behoud van de werkgelegenheid”. Dat kan de minister voor geen enkele rechtbank fatsoenlijk uitleggen, maar de Amerikaanse multinational zal er wel niet zwaar aan tillen.
Veel belangrijker voor Levi Strauss is dat de confectiekosten van een 501 stone-washed in het Hongaarse Kishunhalas en het Turkse Corlu nauwelijks een derde belopen van die in Vlaanderen. Daar bestaat geen medicijn tegen. Loonmatiging? In het Franse La Bassée stikken de vrouwen dertig procent goedkoper, maar ook hun fabriek gaat op slot. Levi Strauss concentreert zijn productie in Schotland, Polen, Hongarije en Turkije.
Toen het de wereldgroep een paar jaar geleden nog goed verging, beloofde voorzitter Robert Haas, een verre achterneef van de stichter, elke werknemer in 2002 een extra jaarsalaris. De Vlaamse werknemers maakten zich daar nog weinig illusies over. Week na week zagen zij minder jeans hun fabrieken verlaten. Er was veelvuldig economische werkloosheid en vele arbeiders stapten in werktijdverkorting met looninlevering.
Toch was de sluiting nog een verrassing – net zoals bij de sluiting van Renault-Vilvoorde voor de lokale managers. De werknemers gingen prompt in staking. Hun vakbonden pogen Europese solidariteit los te weken, alternatieven voor te stellen en zwaaien met voor België niet eens slechte winstcijfers – al leren georchestreerde cijfers van lokale bedrijven in multinationale ondernemingen weinig.
Minister van Tewerkstelling en Arbeid Miet Smet (CVP) reageerde realistisch. “Het besluit is genomen op het Amerikaanse hoofdkwartier, de overheid moet niet doen alsof zij over middelen beschikt om de beslissing te keren. De oplossing is nu een degelijk sociaal plan.” Dat kan nog wel lukken. Levi Strauss heeft een lange traditie van sociale bedrijfscultuur. De wereldgroep is er niet van verdacht op kinderarbeid te teren, voert een multiculturele personeelspolitiek en steunt alom sociale initiatieven, zoals aids- en migrantenprojecten in België. Een groep die in goede tijden sociaal doet, stuurt in slechtere tijden zijn medewerkers niet naakt de straat op. Althans, dat is de hoop.
Guido Despiegelaere
