Nederland slaagde erin de vergrijzingkost beheersbaar te houden. ‘Maar in België volstaan de pensioenhervormingen niet.’
Werken tot minstens 67 vanaf 2021, en daarna nog langer als de levensverwachting blijft stijgen. Voorts heel wat besparingen, gunstregimes afbouwen, maar ook lastenverhogingen en duurdere verzorgings- tehuizen. Dat was het recept van de regering-Rutte om de vergrijzingskosten beheersbaar te houden voor de Nederlandse begroting. ‘Met succes’, zegt het Planbureau. ‘De vergrijzing drukt de begroting de komende decennia niet meer in het rood, in 2050 moet Nederland zelfs een overschot boeken.’ Hallo België?
‘Dat niveau halen we nooit meer’, zegt Itinera-hoofdeconoom Ivan Van de Cloot. ‘Vooral omdat de Nederlanders al veel langer hebben ingezet op een tweede pensioenpijler waarbij je individueel fondsen en rendementen bijeen spaart. Dat zorgt ervoor dat het pensioen vaak zelfs hoger ligt dan het laatste inkomen, iets waarin wij zelden slagen. Voor de babyboomers komt die oplossing trouwens te laat: zij krijgen dat geld niet meer bijeen op zo’n korte termijn. Er is op zich niets mis met ons wettelijke pensioensysteem op basis van herverdeling, maar de overheid had wel geld moeten opzijzetten toen ze dertig jaar geleden zag dat zo’n grote groep mensen de komende decennia met pensioen zou gaan. Ze had minstens de schuldgraad binnen de perken moeten houden, zodat eventueel geleend kon worden voor de pensioenen. Helaas.’
De regering-Di Rupo heeft toch maatregelen genomen? ‘Jawel, alleen volstaan ze niet. Politici bekijken alleen de kwalitatieve kant van zulke problemen, maar enkel het kwantitatieve telt. En dan blijkt dat het niet genoeg is. Er moet voor een periode van 40 jaar zo’n 750 miljard euro worden gezocht. Linkse partijen zeggen het geld te zullen ophalen bij degenen die het hebben. Rechts denkt dat economische hoogconjunctuur ervoor zal zorgen. Geen van beide opties is realistisch als het om zulke bedragen gaat.’
Dus moeten wij volgens Van de Cloot langer werken. Langer dan 65, bedoelt hij. Niet gewoon langer dan de effectieve pensioenleeftijd van 60 jaar. ‘Mocht iedereen tot 65 werken, dan hadden we geen probleem. Maar dat is onmogelijk. Er zijn altijd groepen die dat niet halen, om legitieme redenen. Dus moeten er ook heel wat mensen zijn die langer werken dan 65. Met het puntensysteem van de pensioencommissie-Vandenbroucke kan dat nu realiteit worden. Het goede aan het pensioenrapport is dat nu eindelijk een ideologisch diverse commissie een breed draagvlak aanbrengt voor hervorming. Dat wil echter ook zeggen dat het bij soms vage aanbevelingen blijft, die verschillende coalities helemaal anders kunnen inkleuren. De regering die nu gevormd wordt, speelt dus een sleutelrol.’
Jelle Henneman
‘In Nederland is het pensioen vaak hoger dan het laatste inkomen.’
