Seks, drugs en alcohol: de Nederlandse jeugd doet er steeds minder aan mee. Het voorbije decennium zijn de ouders een stuk strenger geworden.
De Nederlandse jeugd lust ze niet meer. In 2003 stonden Nederlandse jongeren nog bekend om hun ‘baldadige’ drinkgedrag. In 2003 was zeventig procent van de Nederlandse twaalfjarigen al minstens één keer in aanraking gekomen met alcohol, een van de allerhoogste cijfers in Europa. Tien jaar later is dat aantal gekelderd, zo blijkt uit onderzoek van de Universiteit Utrecht. Uit een enquête die eind vorig jaar werd afgenomen, blijkt dat amper zeventien procent van de twaalfjarigen al eens een glas aan de lippen heeft gezet.
Ook de sigaret is in de verdrukking bij de Nederlandse jeugd. Tien jaar geleden had twintig procent van de twaalfjarigen al eens gerookt. Vandaag is dat nauwelijks vijf procent. Ook op seksueel vlak stelt de Nederlandse jeugd het experimenteren uit. In 2001 had zestien procent van de scholieren al seks gehad; in 2013 maar tien procent.
Terwijl parameters als welbevinden en schoolbeleving nauwelijks veranderen, neemt het zogenaamde risicogedrag wel spectaculair af. De jeugd van tegenwoordig is dus braver, maar niet minder gelukkig. Het is een trend die zich in veel Europese landen voordoet, maar de daling in Nederland is wel heel spectaculair.
Onderzoeksleidster Wilma Vollebergh spreekt van een heuse cultuuromslag. ‘Uit ons onderzoek blijkt dat Nederlandse ouders de voorbije tien jaar een stuk strenger zijn gaan opvoeden. Toen de cijfers van 2003 aantoonden dat de Nederlandse jeugd zo slecht scoorde, heeft dat voor heel wat maatschappelijke onrust gezorgd. Sindsdien hebben we verschillende nationale campagnes gehad, en die hebben kennelijk hun vruchten afgeworpen. Ouders zien een stuk strenger toe op middelengebruik.’
Toch waarschuwt Vollebergh voor risicogroepen. Zo blijkt het percentage drinkende zestienjarigen in laagopgeleide gezinnen minder snel achteruit te gaan. ‘We merken dat jongeren uit laagopgeleide gezinnen meer risicogedrag vertonen. Dat heeft vermoedelijk met de ouders te maken, die doorgaans minder tijd hebben om hun kinderen op te voeden en ook zelf vaker roken of alcohol drinken.’
Voor de rest is Vollebergh optimistisch. Sinds 1 januari mogen Nederlandse jongeren pas vanaf achttien jaar alcohol drinken of sigaretten roken, een maatregel waarvan het effect in het huidige onderzoek nog niet merkbaar is. ‘Ik vermoed dat veel ouders die regel zullen doortrekken.’
Jeroen Zuallaert
Risicogedrag neemt spectaculair af, maar de jeugd is niet minder gelukkig.
