De Ier Declan Ganley wil met zijn ‘eurokritische’ partij Libertas deelnemen aan de Europese verkiezingen.
Voorzitter Gert Pöttering van het Europees Parlement en zijn 14 ondervoorzitters onderzochten in Straatsburg de geloofsbrieven van Libertas, en bevonden ze goed. Libertas is het geesteskind van de Ierse miljonair Declan Ganley. Als de beweging aan alle voorwaarden voldoet om als politieke partij straks aan de Europese verkiezingen deel te nemen, kan ze aanspraak maken op 200.000 euro jaarsubsidie. Ganley haastte zich om te verklaren dat hij dat geld niet zou aanraken, zolang zijn partij niet over echt verkozen parlementsleden in het halfrond beschikt. De conclusie bleek voorbarig. Want drie dagen later schortten Pöttering en de zijnen hun beslissing al op. Waren alle handtekeningen onder het document van Ganley wel geldig? Een liberaal uit Estland en een radicale nationalist uit Bulgarije ontkenden dat ze de oprichting van Libertas met hun signatuur hadden gesteund.
Om aan de Europese verkiezingen te kunnen meedoen, moeten een aantal horden worden genomen. Een partij moet rechtspersoonlijkheid hebben in de lidstaat waar de zetel zich bevindt. Ganley vergat wel om zich in het Verenigd Koninkrijk te laten registreren, maar hij heeft zetels in Dublin, in Brussel en in Warschau. Hij aanvaardt ook openlijk de grondbeginselen van de Unie en hij kondigde aan dat hij in alle lidstaten aan de verkiezingen wil meedoen. Hij had ook de steun van verkozen parlementsleden die nodig is: drie Europese parlementsleden uit Frankrijk en Griekenland en vijf uit de nationale parlementen van het Verenigd Koninkrijk, Polen, Finland, Bulgarije en Estland. Dat zijn zeven landen – het minimum dat vereist is. Als de Est en de Bulgaar wegvallen, heeft hij een probleem.
Ganley spreekt van intimidatie. Er was al geïnsinueerd dat hij de beweging voor een nee-stem bij het Ierse referendum over het Verdrag van Lissabon met geld van de Amerikaanse inlichtingendienst CIA had betaald. ‘Nonsens’, zegt hij. ‘Het is niet omdat mijn bedrijven zakendoen met het Pentagon, dat ik een mol ben. Ik doe ook zaken in Letland, in Rusland en in Bulgarije. Mijn enige drijfveer is het volk rechtstreeks inspraak te geven.’ Op 18 februari hakt het Europees Parlement de knoop door.
De ironie is dat Libertas een echt Europese partij is. Ze is geen alliantie van nationale partijen zoals de conservatieve EVP, de socialistische PES of de liberale ALDE dat wel zijn. ‘Wij zijn niet anti-Europees’, houdt Ganley vol. ‘Wij zijn eurokritisch. En vooral: tegen Brussel.’ Het lijdt weinig twijfel dat andere partijtjes uit andere lidstaten Libertas alsnog over de drempel zullen helpen. Wat doet, bijvoorbeeld, Lijst Dedecker? Of sluit die aan bij de Europese liberalen? Voorzitter Annemie Neyts van ALDE monkelt. ‘Ik heb LDD natuurlijk liever in onze familie dan in het onappetijtelijke gezelschap van Ganley. Maar er vallen bij ons wel gedragsregels en statuten in ere te houden.’
Lukas De Vos
