Internet heeft niet alleen invloed op de distributie van muziek. Het wereldwijde netwerk zet ook de vertrouwde vorm van optredens en muziekgroepen op de helling. Een voorbeeld is het Remote Audio System (RAS). Dat is software waarmee tot twaalf mensen via internet samen muziek kunnen maken. Voor deze on-linejamsessie uploaden de gebruikers geluidsfragmenten die ze daarna op verschillende manieren manipuleren en in elkaar laten overgaan. Iedereen kan het werkstuk van de ‘groep’ beluisteren ( http://pd.klingt.org). De software is gratis ( www.world-information.org), maar de installatie vergt tijd.
Samen muziek maken via internet is ook de bedoeling van het Osaka Remix Project, een initiatief van de Brusselse vzw Foton ( www.fotonrecords.com/events/osaka). Op de site staat een geluidsfragment dat in een speelhal in het Japanse Osaka is opgenomen. Het is de bedoeling dat muzikanten de opname downloaden en remixen, en het resultaat naar de organisatie terugsturen. De verschillende remixes komen op de site terecht, waar iedereen ze kan beluisteren. Je kan ook een bestaande remix downloaden, herwerken en terugsturen. Op die manier worden uit dat ene fragment steeds meer verschillende muzieknummers gedistilleerd.
De silofoon is dan weer een instrument dat iedereen via internet kan bespelen. Eigenlijk is het een reusachtige constructie voor de opslag van graan in het Canadese Montreal. De 115 betonnen pijpen van dertig meter hoog vormen een uit de kluiten gewassen orgel. Er zijn wel meer gebouwen die als instrument worden gebruikt (bijvoorbeeld www.jefftalman.com), maar het speciale aan de silofoon is dat het instrument van op afstand uitgeprobeerd kan worden ( www.silophone.net). Iedereen kan een geluidsfragment uploaden dat daarna in een van de kamers van de silo wordt afgespeeld. Het fragment wordt door de speciale akoestiek van het instrument vervormd en die echo wordt door microfoons opgenomen en teruggestuurd naar wie het verzonden heeft. Ook anderen kunnen het resultaat beluisteren. Op de site staan al zo’n tweeduizend geluiden en elke dag komen er tientallen bij.
Het uitzenden van muziek via internet gaat altijd met vertraging gepaard. Daardoor wordt bestaande muziek enigszins vervormd. Er zijn manieren om dat probleem te beperken. Maar helemaal uitschakelen kan niet, want het is eigen aan het medium. De oplossing, zo stelt geluidskunstenaar Atau Tanaka in zijn essay The Speed of Sound, is die vertraging niet langer als hinderlijk te beschouwen. Een nieuw medium vraagt ook een nieuw soort muziek en Tanaka legt de link met Middeleeuwse componisten, die lange en trage melodieën voor de speciale akoestiek van kerken en kathedralen schreven. Een goed vertrekpunt voor informatie en links over netwerkmuziek is het archief van het Instituut voor Onstabiele Media ( www.v2.nl).
Kris De Decker
