Fareed Zakaria, de bekende politieke commentatorvan Newsweek, is afkomstig uit Mumbai. Hij legt uit waarom zijn land zo kwetsbaar is voor terreur. ‘De aanvallen hebben de grote zwakheden van het moderne India blootgelegd.’
Iedereen die in Mumbai woont, kent het Taj Mahalhotel. Mijn eerste herinneringen aan het Taj Mahal dateren al van toen ik acht jaar oud was. Vooral aan de vele restaurants die er zijn. In het Sea Loungerestaurant ging ik sev puri eten, een lekkere Indische specialiteit. Een paar jaar later kwam ik in de Ballroom: die was toen helemaal klaargestoomd voor het bezoek van de Bulgaarse president – compleet met kristallen kandelaars, ijssculpturen en rozenboeketten. En mijn familie vierde speciale gelegenheden altijd in het Golden Dragon, een van de beste Chinese restaurants buiten China.
Ik moest eraan denken toen ik vorige week op mijn tv in New York de beelden zag van het brandende hotel.
De aanslagen in Mumbai worden nu overal ‘India’s 9/11′ genoemd. Ook voor mij zijn er veel gelijkenissen: de twee aanslagen kwamen allebei vervaarlijk dichtbij. Mijn broer werkte net naast de Twin Towers en evacueerde mee personeel toen het eerste vliegtuig crashte. Ik ken mensen die in het World Trade Center werkten en er stierven. Dat is nu niet anders. Het bureau van mijn moeder is er ook (ze is redacteur bij Taj Magazine). Gelukkig was zij niet in de stad op het moment van de aanslagen. Mijn schoonbroer en mijn nicht wel. Zij verbleven in het Oberoihotel, het andere hotel dat aangevallen werd. Twaalf commando’s vielen binnen in hun appartement, sluipschutters namen plaats aan het raam en begonnen te vuren.
Opvallend is wel dat op dit soort dramatische momenten het beste in mensen naar boven komt. Ik heb verhalen gehoord van hotelwerknemers die, op gevaar van hun eigen leven, gasten probeerden te redden.
INCOMPETENTE OVERHEID
Maar lang niet alles ging goed. De lokale autoriteiten reageerden incompetent en veel te traag. De terreuraanvallen hebben de grote zwakheden van het moderne India blootgelegd. De privésector mag er dan wel heel efficiënt zijn, dat kan allerminst gezegd worden van de overheid. Met uitzondering van een paar diensten, de antiterreureenheid, bijvoorbeeld, is India niet klaar voor de uitdagingen waar het nu voor staat.
Het land heeft een gedecentraliseerd politiek systeem dat geplaagd wordt door zwakke coalitieregeringen, cliëntelisme en corruptie. India heeft ook problemen met zijn moslims. Het blijft onduidelijk of Indiase moslims betrokken waren bij deze aanvallen, maar het is vrij waarschijnlijk dat de terroristen aanhangers hadden in het land.
President George W. Bush zegt altijd dat geen enkele van de 150 miljoen Indische moslims een aanhanger is van Al-Qaeda, omdat India een democratie is. Dat is een nogal simplistische redenering. De opgang van het fundamentalisme en radicalisme dat moslims opzweept, heeft India uiteraard niet gespaard. Komt daar nog bij dat moslims in India bijzonder kwetsbaar zijn voor manipulatie.
Dat is een pervers gevolg van de verdeling van het Indische subcontinent. De moslims zijn in India een minderheid (in tegenstelling tot in Bangladesh of Pakistan). Daardoor hebben ze niet alleen geen politieke, maar ook minder sociale en economische macht. Ze hebben niet gedeeld in de vooruitgang die India de laatste twee decennia kende. Dat kan uiteraard geen excuus zijn voor iemand om de jihad te steunen, maar het verklaart veel.
Deze aanslagen zouden dus vooral een stimulans moeten zijn voor de Indische regering om haar huishouden eindelijk op orde te krijgen en het land te hervormen. Maar het is niet alleen een nationaal probleem, want de terroristen hadden ook buitenlandse connecties – waarschijnlijk met Al-Qaeda. Bijna zeker hebben ze steun en training gekregen van groepen in Pakistan.
Laten we ervan uitgaan dat de Pakistaanse regering op geen enkele manier betrokken was bij de aanslagen, dan nog blijft er een probleem. De Pakistaanse regering heeft immers tientallen jaren islamitische jihadstrijders aangemoedigd en getraind. Vanaf nu moet er zero tolerance gelden voor jihadstrijders in Pakistan. En daarbij mogen de militairen geen onderscheid maken tussen de goede (zij die Afghanistan en India op een afstand houden) en de slechte (die bommen droppen in Pakistan) jihadi’s. Die twee groepen kunnen immers niet helemaal van elkaar onderscheiden worden: ze verachten allebei de moderniteit en de democratie.
De problemen van India, Pakistan, Afghanistan en Bangladesh vloeien in elkaar over. Hopelijk zorgen deze aanslagen ervoor dat de landen gaan samenwerken en de nodige hervormingen doorvoeren. Anders zullen de slachtoffers voor niets gestorven zijn, en zullen er alleen nog meer vallen.
Van één ding ben ik overtuigd: Mumbai komt dit drama te boven, de stad heeft een enorme veerkracht. De beurs heropende vrijdag en sloot meteen hoger af. Dat zegt veel.
Over een paar weken ga ik toevallig naar India. Ik sta erop om in het Taj Mahalhotel te verblijven. Ik weet nu al zeker dat het er weer zal gonzen van leven, zoals altijd.
VERTALING EN BEWERKING: STIJN TORMANS
© Newsweek