JA

Johan Braeckman

‘Het Amerikaanse experiment toont aan dat het mogelijk is om embryo’s te maken waaruit men stamcellen haalt die in de toekomst gebruikt kunnen worden om een reeks aandoeningen te genezen. Er zijn ook andere wegen om aan die stamcellen te geraken, maar het één sluit het ander niet uit. Volgens sommige wetenschappers hebben we verse stamcellen nodig en zullen we dus embryo’s moeten aanmaken. Men kan uiteraard de zogenoemde restembryo’s uit fertiliteitsklinieken gebruiken, maar op termijn kan de vraag het aanbod overstijgen.

De fundamentele discussie blijft dan of het ethisch verantwoord is om embryo’s aan te maken voor experimenteel gebruik. En daarop is mijn antwoord ja, maar dat moet gebeuren onder strikte voorwaarden. Het standpunt dat de waarde van een embryo gelijk is aan de waarde van een mens in de volle zin van het woord, is nefast voor de medische en wetenschappelijke vooruitgang. Ik denk dat een embryo zeer waardevol is, maar niet zo waardevol als een foetus, en zeker niet zo waardevol als een baby. Een embryo kan uitgroeien tot een mens, maar is nog niet gelijk aan een mens.

Principieel ben ik ook niet tegen een verdere ontwikkeling van het reproductief klonen: het kopiëren van het genetisch materiaal van iemand om er een nieuw menselijk wezen mee te verwekken. Op dit moment is het nog te vroeg en pleit ik voor een verbod, maar als de technologie zodanig is verfijnd dat de kans op een gezonde baby bijvoorbeeld even groot is als bij in-vitrofertilisatie, moet het kunnen. De gekloonde baby zal net als de tientallen miljoenen andere baby’s die jaarlijks worden geboren uitgroeien tot een persoon zoals elke andere persoon. Het kind dat gemaakt wordt op basis van bestaand genetisch materiaal zal, behalve wat sommige uiterlijke aspecten betreft, een ander kind zijn met een andere persoonlijkheid en andere karaktertrekken. Natuurlijk moet het onderzoek hiernaar gebeuren in de beste laboratoriums en zo transparant mogelijk zijn. De vrees dat het verder onderzoek naar klonen tot designerbaby’s zal leiden, lijkt mij ongegrond. Mensen willen geen perfect of superieur kind, maar op de allereerste plaats een gezond kind.’

NEE

Paul Schotsmans

‘Het Amerikaanse bedrijf heeft de publicatie van het experiment vooral vanuit financieel en commercieel oogpunt georganiseerd. Ze hebben het klonen van een menselijk embryo gebruikt om aan stamcellen te geraken, maar dat is een omweg en een overbodige stap. Er zijn heel wat alternatieven, zoals navelstrengbloed en beendermerg, waaruit men stamcellijnen kan ontwikkelen en die volgens de literatuur de beste resultaten opleveren. We hebben ook duizenden, zo niet honderdduizenden embryo’s in voorraad én ook zij zijn op dit moment een alternatieve bron. Wat betreft het aanmaken van embryo’s voor researchdoeleinden is het belangrijk dat er op maatschappelijk vlak helderheid komt. In de Belgische senaatscommissie Bio-Ethiek liggen hierover zeer mooie wetsvoorstellen op tafel. Een embryo heeft mijns inziens een hoge, maar geen absolute beschermwaardigheid. Het gaat hier om menselijk leven in wording en dit moet zoveel mogelijk beschermd worden. Ik ben voorstander van technieken als in-vitrofertilisatie, maar het inplanten van genetisch materiaal van een andere persoon in een lege eicel gaat mij te ver.

Bij reproductief klonen bepalen wij hoe die persoon moet zijn en dat is een aanslag op het recht van elke mens op een unieke ontwikkeling. Er moet dus een maatschappelijk verbod komen op reproductief klonen, omdat het misbruik van technologie is waarbij menselijk leven volledig ondergeschikt wordt aan experimentele doelstellingen. Dat kan nooit de bedoeling zijn van wetenschappelijk onderzoek. Ook bij mijn vrijzinnige collega’s merk ik dat velen mijn standpunt delen. Het Raadgevend Comité Bio-Ethiek, waar ik lid van ben, heeft unaniem gesteld dat dit op dit ogenblik te ver gaat. Iets wat niet vaak gebeurt. Bij sommige voorstanders van reproductief klonen vraag ik mij af of ze niet afwijken om af te wijken.

Onze samenleving moet dus een duidelijke grens trekken, wat volgens mij ook aan het gebeuren is. Ondanks enkele afwijkende standpunten zie ik eveneens in de internationale ethische discussie voor 99 procent radicaal verzet. Dit is ook het geval bij agnostische auteurs, omdat volgens hen reproductief klonen ingaat tegen het basisrecht op menselijke vrijheid. Ethisch gezien kunnen wij geen menselijk leven creëren zoals wij het bepalen. De mensenrechten van die mensen worden hen bij hun geboorte ontnomen en op die manier maken we nieuwe slaven.’

Opgetekend door Thomas Mels

‘De samenleving moet een duidelijke grens trekken.’

‘Als de techniek is verfijnd, moet het kunnen.’