De beschikbaarheid van kinderporno neemt toe. De consumenten zitten overal. Het gerecht heeft niet de middelen om de strijd met succes te kunnen voeren. Een verhaal van angst, macht en kicks.
FOTO’S van baby’s of kleuters te verhandelen ? De vraag komt van een persoon die zijn elektronische boodschappen ondertekent met de naam Babylover. Ze wordt gesteld op het kanaal toddler. sex (?peuter. seks?) van het Internet Relay Chat (IRC) : een systeem waarmee iedereen met een pc en een modem voor ?babbeltjes? kan aansluiten op een internationaal computernetwerk. Babylover laat er geen gras over groeien. Zijn volgende vraag luidt : wie is de jongste die jullie hebben ? We kunnen zijn nieuwsgierigheid wekken. Nog geen tien minuten later seint hij een teaser door : een foto van een naakte meisjesbaby van minder dan een half jaar oud, de beentjes wijd open, de lens expliciet op haar geslacht gericht. Er zijn op het net foto’s te vinden van baby’s die worden verkracht of op een andere manier mishandeld.
Op het kanaal young. girl. sex wil een zekere Sugadaddy weten of er beelden van seks met meisjes jonger dan twaalf te krijgen zijn. Ook Eagercock is geïnteresseerd. ?Jammer dat ik hier geen kopie van het Hare-virus een van de nieuwste computervirussen meer liggen heb,? zucht Jan Guldentops van het gespecialiseerde blad Computer Magazine. ?Anders kregen ze dat op hun nek.? Guldentops liet zijn computer een nacht lang een slurp naar kinderporno uitvoeren : een zoektocht naar alles wat in een bepaalde sectie zit. Daar bestaan speciale softwarepakketjes voor. Via de gewone Internet-providers haalde hij een massa kinderpornofoto’s naar zijn machine.
?Dat varieerde van gewone naaktfoto’s van jongens en meisjes van, vooral, vijf tot dertien jaar, tot beelden die voor de pedofiele klanten aantrekkelijker werden gemaakt door de geslachtsdelen van de kinderen te bewerken met een vibrator of een ander fallusachtig voorwerp,? zegt Guldentops. ?Soms werden vrijpartijen tussen kinderen georganiseerd, of werden naakte kinderen vastgebonden. Vele foto’s zijn ronduit obsceen. Een afbeelding met de naam lolly. jpg toont een jong meisje dat aan de penis van een vette veertiger likt. Op andere beelden wordt een jongetje anaal verkracht, of urineren enkele idioten op een meisje van hooguit tien dat op haar rug op de grond ligt. De ogen en het gezicht van de kinderen spreken boekdelen.?
RODE LAMPJES.
Guldentops kent natuurlijk goed zijn weg op het Internet. Andere kenners hadden verklaard dat het onmogelijk was om zonder geheime paswoorden of specifieke software op het net aan kinderporno te geraken. Maar om de beelden op te diepen die Guldentops vond, moesten geen digitale kunstgrepen worden uitgehaald. Er moest zelfs niet voor worden betaald. ?Wie zegt dat dit niet op het net te vinden is, kent het net niet,? zegt Guldentops. ?Alles is op het net te vinden. Het is perfect mogelijk om via het Internet een antitankwapen of een Filippijnse van amper zestien te kopen.?
Ook op de meer klassieke servers van het net wemelt het van de bizarre ?nieuwsgroepen?. In alt. sex. pedophilia. girls vraagt een man uit Israël, via een anonieme elektronische postbus in Finland, meisjes tot twaalf jaar oud voor seks tegen betaling. In alt. binaries. pictures. erotica. children biedt iemand tegen betaling foto’s van zijn twaalfjarige zusje in alle mogelijke standjes aan. Hij benadrukt dat ze tijdens de opnamen gedrogeerd was, en dus tot alles bereid.
Er zijn ook grappenmakers aan het werk. Er bestaan nieuwsgroepen als alt. sex. bearbottle en alt. sex. baseballbat. De nieuwsgroep be. politics op het Belnet registreerde een ?oproep van An en Eefje? : Help, wij worden misbruikt in de kelder van Mark Eyskens. Het is verschrikkelijk.
Critici hebben goed zeggen dat het Internet een marginaal probleem vormt in de wereld van de pornografie, omdat slechts weinigen het al gebruiken. De netgebruikers blijken echter een onverzadigbare lust te hebben. Er verschijnen voortdurend nieuwe foto’s. De British Association for the Advancement of Science waarschuwde dat het binnenkort misschien nodig zou zijn om rode lampjes te laten oplichten op het Internet. Vele nieuwsgroepen ontstonden aan de universiteiten, maar waren specifiek op seks gericht. In april 1995 hadden de acht meest gebruikte zoekwoorden op het Internet in Engeland met pornografie te maken. Begin dit jaar boden 38 Amerikaanse servers bijna een half miljoen pornografische beelden aan, die liefst 6,5 miljoen keer werden opgevraagd. Dertien van de veertig meest geconsulteerde nieuwsgroepen draaien rond seks. Seks is populair.
De merde met het net is vooral dat het gemakkelijk is om de gevonden beelden, op te slaan, te reproduceren en te verdelen. Zo fungeert het als een onuitputtelijke bron voor de distributie van kinder- en andere porno. De Computer Crime Unit (CCU) van de gerechtelijke politie in Brussel betrapte, bijvoorbeeld, op 4 juni jongstleden een student uit de faculteit Letteren van de KU Leuven, die kinderpornobeelden uit het rijke aanbod selecteerde en ze verder verspreidde.
De man werd voorgeleid door de Leuvense onderzoeksrechter Raymond Decoux. ?We begonnen het Internet ernstig te onderzoeken in het kader van de speurtocht naar de meisjes die in ons land verdwenen,? zegt Decoux. ?Wat we aan kinderpornobeelden zagen, is wansmakelijk en onrustwekkend. Samen met de CCU proberen we de personen die daar in België mee bezig zijn, op te sporen. Hoewel dat moeilijk is, hebben we er toch al enkele gevonden. Helaas behoort dit werk niet tot de prioriteiten van het beleid.?
PROVOCEREN.
Er zijn weinig gegevens bekend over de verspreiding, via klassieke wegen, van kinderporno in ons land dat geldt overigens ook voor de rest van de wereld. Een en ander heeft natuurlijk te maken met het gebrek aan belangstelling van de bevoegde instanties. ?Ik heb verscheidene keren, via informanten die weinig gehoor vonden bij de politie, gegevens over kinderpornografie gekregen,? vertelt senator Hugo Coveliers (VLD). ?Daaruit bleek dat een aantal mensen in het Antwerpse en in Noord-Limburg daar druk mee bezig was. Ik heb die informatie doorgespeeld aan toenmalig justitieminister Melchior Wathelet (PSC). Maar Wathelet heeft daar niets mee gedaan. Er is nooit opdracht tot een onderzoek gegeven.?
Het gebrek aan inzicht in de problematiek wordt in de hand gewerkt door de ontoereikende onderzoeksmethodes die de speurders kunnen inzetten. ?Ik kan gewoon niet optreden,? zegt kolonel John Allaert van het Centraal Bureau voor Opsporingen (CBO) van de rijkswacht. ?Ik moet in de eerste plaats de privacy beschermen. Ik moet de rechten van de verdediging respecteren. Ik sta in mijn hemd als ik de rechten van kinderen moet garanderen. De volgorde van het belang van deze rechten moet in een aantal gevallen grondig worden herdacht. Er moet voor dit soort onderzoek dringend een aangepaste politiewetgeving komen. Ik vraag niet om veel meer mensen. Ik vraag wel om de mogelijkheid moderne onderzoekstechnieken in te zetten.?
Allaert wenst onder meer concreet dat de politie in bepaalde omstandigheden, en onder toezicht van het parket, criminelen zou mogen provoceren. ?Onlangs screenden we contactadvertenties in de Belgische media, die minderjarigen aanboden. Dat leverde behoorlijk wat informatie op. Jammer genoeg behaalden we uiteindelijk niet de resultaten die we hadden gewenst, omdat we niet ver genoeg konden gaan. Als iemand ons een meerderjarige vrouw aanbood, in de plaats van het kind dat was aangekondigd, konden we zelfs niet zeggen dat we een kind hadden gewild. Want dan zouden we een misdrijf uitlokken, en dat is niet toegelaten.?
Wat de cel van Allaert wel kan, is om in samenwerking met het Nationaal Instituut voor Criminalistiek proberen op in beslag genomen video’s slachtoffers, daders of locaties te identificeren en op te sporen. Recent werd daarmee ?een succesje? behaald. Het werk verloopt uiterst langzaam. En het blijft natuurlijk achter de feiten aanhollen. ?Het organisatieniveau van de kinderpornografie varieert van het individu dat vuile foto’s maakt voor zijn zelfbevrediging, tot de criminele organisatie die vooral uit is op het grote geldgewin,? zegt Allaert. ?De distributie gebeurt natuurlijk niet via de krantenwinkel om de hoek. Echt strafbare dingen zijn daar bijna nooit te vinden.?
De distributie gebeurt dikwijls via informele kanalen met discrete vertakkingen naar exclusieve discotheken, boekenwinkels, seksshops of privé-clubs. Kinderporno zou ook verdeeld worden via andere criminele circuits, zoals de hormonenmaffia. Onlangs nam de rijkswacht in ons land voor de eerste keer een snuff movie in beslag : een video waarop een kind wordt verkracht, gemarteld en vermoord. Er zijn mensen die voor zulke beelden meer dan een miljoen frank neertellen. Een klassieke korte kinderpornovideo kost gemakkelijk honderdduizend frank. Kopers moeten dus lui met financiële slagkracht zijn.
Meestal zijn de video’s van slechte kwaliteit. Ze worden met primitief materiaal en in amateurstudio’s gedraaid door het voetvolk van hiërarchisch gestructureerde bendes. In Nederland vond de eenheid kinderporno van de Amsterdamse zedenpolitie vorig jaar op enkele maanden tijd zes studio’s waar Nederlandse en Vlaamse kinderen misbruikt werden voor de productie van kinderporno. Meer dan 90 procent van de slachtoffers waren jongetjes.
SADISME.
Ook de video’s die de bende van Marc Dutroux maakte, waren van slechte kwaliteit. Honderden banden zijn al in beslag genomen. De beelden waren ?verstopt? achter beginsequenties van klassiekers uit de filmwereld zoals ?Gone with the wind?. De ?gebruikte? kinderen waren vooral meisjes, die de speurders tot hun verrassing niet onmiddellijk konden identificeren. Dutroux zelf figureerde prominent als dader.
In vele gevallen worden kinderen voor korte tijd ontvoerd, en gefilmd tijdens een verkrachting. In het beste geval worden ze weer vrijgelaten. In het slechtste geval worden ze in de prostitutie gedropt, of vermoord, zoals Julie Lejeune en Melissa Russo. Onderzoekers sluiten niet uit dat de macabere verwaarlozingsverschijnselen die tot de dood van beide meisjes leidden, pasten in een ?origineel? scenario voor een kinderpornovideo.
?Het feit dat vooral seksmisdadigers uit de lagere sociale klassen betrapt worden, en dat ze zwaarder worden bestraft dan anderen, voedt de verwachting dat de persoon die zich bezondigt aan seks met kinderen zichtbaar gedegenereerd is, en dat de afwijking op zijn gezicht kan worden afgelezen,? zegt professor Paul Verhaeghe van de vakgroep psychoanalyse van de Universiteit Gent. ?Maar zo’n duidelijk profiel bestaat niet. Velen die met kinderpornografie bezig zijn, zien er normaal uit. De uitleg voor hun gedrag verschilt van geval tot geval. De beelden die, bijvoorbeeld, op het Internet circuleren, zijn een combinatie van pedofilie en sadisme. Iemand als Dutroux gaat ook veel verder dan de klassieke pedofilie. Daarom spreek ik hier liever over pedoseksualiteit.?
Verhaeghe vindt twee algemene factoren terug in het brede veld van de pedoseksualiteit. ?Het gaat, ten eerste, vooral om mannen die angst hebben voor een seksueel rijpe partner die binnen een gelijkwaardige seksuele relatie benaderd moet worden. Ze ontvluchten een partner met macht door zich toe te leggen op kinderen of dieren. Door de verhoogde maatschappelijke beschikbaarheid van kinderen nemen de problemen rond seks met dieren trouwens af. Een tweede factor is dat dit ontwijkingsgedrag dikwijls gepaard gaat met een nood aan gevoelens van almacht. Daarom zit er in kinderpornografie frequent een link naar verkrachting en sadisme.?
Hoewel pedoseksualiteit van alle tijden is, vermoedt Verhaeghe dat het probleem recent toeneemt : ?De lustbeleving is vaak gekoppeld aan een of ander verbod. Dat verband is universeel. Een wetteloze maatschappij zou een lusteloos paradijs zijn. Hoe meer vrijheid er komt, hoe verder men naar het volgende verbod zal zoeken. Er rust nog altijd een taboe op seks met kinderen. Bijgevolg vinden steeds meer mannen de kicks die ze nodig hebben, in de pedoseksualiteit. We weten dat de auteur Lewis Caroll, die Alice in Wonderland schreef, een pedofiel was. Maar wat zou hij de dag van vandaag hebben gedaan ? Ik vrees dat hij dan misschien geen naar onze normen aanvaardbare foto’s van kinderen en een mooi boek zou hebben gemaakt, maar zich tot een Dutroux had kunnen ontpoppen.?
SEKSINDUSTRIE.
Er bestaan uiteraard geen tellingen van het aantal pedoseksuelen. Unicef, het kinderfonds van de Verenigde Naties (VN) dat deze week in het Zweedse Stockholm een conferentie rond de seksuele uitbuiting van kinderen organiseert, schat dat in de Verenigde Staten alleen al een half miljoen afnemers van kinderporno wonen. Op wereldschaal komen jaarlijks meer dan een miljoen kinderen in de seksindustrie terecht. In Engeland zouden dat er vijfduizend zijn. Kinderprostitutie en pornografie zijn nauw verwant. Vele ?informele? gebruikers, zoals sekstoeristen, maken videofilms van hun eigen exploten voor persoonlijk gebruik of distributie in kleine kring.
?Wij maakten enkele jaren geleden aan de hand van de landingskaarten een profiel van de mannelijke reiziger die vanop de luchthaven van Zaventem naar Bangkok vloog, de hoofdstad van Thailand die een trekpleister is voor kindersekstoeristen,? zegt kolonel Allaert van de rijkswacht. ?We kregen toen veel kritiek van organisaties voor mensenrechten, maar het parlement vond het een goed idee. Jammer genoeg leverde deze scanning niets op. Dat zou kunnen betekenen dat de sekstoeristen niet vanuit Zaventem vertrekken. Maar ik vrees dat het profiel van de sekstoerist niet afwijkt van dat van de gemiddelde reiziger. Het kan iedereen zijn.?
Het Universitair Forensisch Centrum (UFC) van de Universiteit Antwerpen heeft enkele kinderpornografen in behandeling. ?Dat zijn vooral mensen die er zelf met de camera op uit trekken,? zegt doctor Siegfried Koeck van het UFC. ?Ze maken opnamen van kinderen aan zee, op sportbijeenkomsten of jeugdkampen. Soms nodigen ze kinderen uit voor turnoefeningen, of laten ze hen in een boom klimmen. Dikwijls zijn ze nogal obsessioneel, en verzamelen ze honderdendia’s voor eigen gebruik, dat gewoonlijk een seksueel doel dient. Bij nader toezien, zijn het vooral eenzame mensen die zich van hun leeftijdsgenoten isoleren, en geen vaste relatie hebben. Hun leven is goed georganiseerd rond hun geheime activiteiten.?
Koeck heeft geen idee van het profiel van wie met zijn computer kinderpornobeelden op het Internet zoekt. Van vele fanatieke Internet-gebruikers wordt ook gezegd dat ze wat wereldvreemd en contactgestoord zijn. Sinds vorig jaar is het naar een computer halen van kinderporno in ons land strafbaar. De wet van 13 april 1995 over de bestrijding van de mensenhandel en de kinderpornografie verbiedt expliciet het bezit, zelfs zonder winstoogmerk, van om het even welke drager van beelden met een pornografisch karakter die minderjarigen beneden de zestien jaar voorstellen. De wet wijkt af van een artikel uit het VN-verdrag inzake de rechten van het kind dat een leeftijdsgrens van achttien jaar voorstelde. De rijkswachtofficieren Alain Luyckx en Marc Guillemin schreven in het tijdschrift voor politierecht Vigiles, dat het niet de eerste keer is dat ?een slachtoffer van zijn eigen drift? door de wet als dader wordt beschouwd.
MELDPUNT.
Eind vorig jaar had de Britse zakenman Christopher Sharp, vader van twee kinderen, de twijfelachtige eer de eerste te zijn die werd veroordeeld voor het bekijken van kinderpornobeelden op het Internet. De boete was niet mals : bijna een half miljoen frank. Hij werd gearresteerd in de marge van de operatie Starbust : een wereldwijde crackdown op pornografie op het net. Hij was zo onvoorzichtig geweest zijn identiteit onvoldoende te verbergen. Vele gebruikers werken via zogenaamde anonymous remailers die alle persoonlijke informatie van een bericht strippen. Andere bedenken schuilnamen, als pope. vatican. it.
Jan Guldentops van Computer Magazine vreest, ?als echte Internet-burger?, dat de problemen rond pornografie op het net misbruikt zullen worden om een zware censuur door te duwen. ?Het Internet is gewoon een digitaal equivalent van dingen die elders bestaan,? zegt hij. ?Om een of andere reden komen echter vooral de negatieve kanten aan bod. Maar er zijn ook, om in dezelfde sfeer te blijven, kanalen over verdwenen kinderen, zoals de Global Missing Children Directory of de nieuwsgroep alt. binaries. missing. kids. Ik heb het altijd merkwaardig gevonden dat de kinderen die in België verdwenen, nooit op die internationale lijsten terechtkwamen. Dat doet mij twijfelen of onze politiediensten de technieken om op het net te werken wel goed in de vingers hebben.?
Guldentops gelooft in het nut van zelfcensuur op het Internet. Overtreders van regels, bijvoorbeeld inzake kinderpornografie, zouden met elektronische boodschappen kunnen worden ?platgebombardeerd?. De Nederlandse minister van Justitie Winnie Sorgdrager heeft onlangs aan de Internet-providers in haar land gevraagd zelf een middel te creëren om de circulatie van kinderporno aan banden te leggen. Ze richtten gezamenlijk een ?meldpunt kinderpornografie? op. Internet-gebruikers kunnen daarop terecht met klachten inzake kinderporno. De overtreders worden gewaarschuwd en verzocht het materiaal te verwijderen. Als ze dat niet doen, worden ze bij de zedenpolitie aangegeven.
Zo’n initiatief heeft natuurlijk alleen zin, als het internationaal wordt overgenomen. Anders kunnen aanbieders van kinderporno in het buitenland niet worden vervolgd. Onze eerste-minister Jean-Luc Dehaene (CVP) lijkt niet gewonnen voor het idee. Tegen zijn gewoonte in, pleit hij voor zelfregulering. In een gesprek met het blad Wave zei hij letterlijk : ?We moeten niet te snel proberen in te grijpen, het netwerk gaat veeleer betutteling weren.? Zelfs inzake kinderporno op het Internet voelde hij weinig voor overheidsinmenging. De overheid blijft kinderporno hardnekkig als niet-prioritair beschouwen.
Dirk Draulans
De strijd tegen kinderporno verloopt traag, omdat de rechten van een kind niet opwegen tegen de rechten van verdediging.
Op het Internet circuleert een massa gratis kinderpornobeelden waarvan vele ronduit obsceen zijn.
Sekstoeristen maken video’s van hun eigen exploten, voor distributie in beperkte kring.
