Herman Jacobs
Herman Jacobs Medewerker Knack

In de ‘liefdesreeks’ van uitgeverij Atlas, waarin eerder al Leen Huet Mijn België publiceerde en Geert van Istendael Mijn Nederland en Mijn Duitsland, is nu ook van Mario Vargas Llosa een deel verschenen. Mijn Latijns-Amerika heet dat meteen maar liefst, maar zo beleeft de auteur zijn geboortegrond dan ook – de Peruaan Vargas Llosa voelt zich in de eerste plaats een Latijns-Amerikaan, schrijft hij in zijn voorwoord. In dit als een persoonlijke encyclopedie opgevatte boek geeft hij ook deze karakterisering mee: ‘De rijkdom van Latijns-Amerika is (…) dat het zoveel tegelijk is, waardoor er een microkosmos is ontstaan waarin bijna alle rassen en culturen van de wereld samenleven. (…) Deze mengelmoes is de rijkdom van het continent, dat geen identiteit heeft omdat het ze allemaal heeft.’

Veel aandacht gaat hier uit naar de Zuid-Amerikaanse cultuur en dan met name de literatuur. Een veertigtal van de 142 lemma’s is gewijd aan beschouwingen over of schetsen van boeken of collega’s die Vargas Llosa bewondert of belangrijk vindt, zoals de Guatemalteek Miguel Angel Asturias (1899-1974; Nobelprijs 1967) en de Argentijnen Jorge Luis Borges (1899-1986) en Julio Cortazar (1914-1984). Ook de grote rivaal Gabriel Garcia-Marquez, van wiens politieke opvattingen Vargas Llosa zoals bekend niets moet hebben, krijgt hier de lof die hem toekomt. Des te jammerder dus dat dé grote Peruaanse auteur van de Latijns-Amerikaanse boom naast Vargas Llosa zelf, Jose Maria Arguedas (1911-1969), het hier moet doen met een tweeregelige verwijzing naar een niet in dit boek opgenomen essay.

Behalve over literatuur heeft Vargas Llosa het ook over landschappen, het indiaanse verleden en de mythologie die daaromheen is gegroeid (het indigenismo), muziek, voetbal zelfs, wat niet al – maar niet in de laatste plaats ook politiek. Dat die ook nog iets anders kan zijn dan (in de woorden van Borges) ‘een vorm van verveling’ bewijzen stukken als dat over Cuba, dat hij meermaals bezocht. Iedereen die denkt dan Vargas Losa een reactionair is geworden, moet dat lemma maar eens aandachtig lezen.

MARIO VARGAS LLOSA, MIJN LATIJNS-AMERIKA, UIT HET SPAANS VERTAALD DOOR MARGA GREUTER EN MARGRIET MURIS, ATLAS, AMSTERDAM/ANTWERPEN, 607 BLZ., 29,90 EURO.

Herman Jacobs

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content