Op 9 januari kiezen de Palestijnen een opvolger voor Yasser Arafat.

De mooiste woorden over Yasser Arafat na zijn dood werden door Shimon Peres geschreven. De voormalige Israëlische minister van Buitenlandse Zaken onderhandelde met Arafat de akkoorden van Oslo en ze kregen samen de Nobelprijs voor de Vrede. Peres tekende de Palestijnse leider als een man die nooit echt kon kiezen tussen de strijd en de onderhandelingstafel. Hij bleef liever een held voor zijn volk, dan dat hij er een strenge vader van werd.

De grootste mislukking van Arafat lag daarmee dicht bij zijn grootste succes. Na de terugkeer uit Tunis gebruikte hij zijn immense populariteit onder de Palestijnen niet echt om een begin te maken met de opbouw van een Palestijnse staat die naam waardig. Hij zette het politieke kapitaal waarover hij beschikte, niet in om staatsinstellingen fatsoenlijk te laten werken. Hij liet toe dat een corrupte kliek rond hem zich verrijkte met het geld dat voor het volk was bestemd en hij regelde geen enkele opvolging. Hij bleef denken en werken zoals de leider van een verboden organisatie, hij kon de stap naar het ware staatsmanschap niet zetten.

Het is daarom heel goed mogelijk dat de dood van Yasser Arafat de oprichting van een heuse Palestijnse staat dichterbij brengt. De Israëlische en de Amerikaanse regering, die de voorbije twee jaar niets meer met Arafat te maken wilden hebben, kunnen moeilijk anders dan het nieuwe Palestijnse leiderschap de hand reiken. Ze verweten Arafat een gebrek aan politieke moed omdat hij bang was meer radicale Palestijnen tegen de haren in te strijken. De vraag is nu of de Israëlische premier Ariel Sharon bereid is om in ruil voor vrede een einde te maken aan de nederzettingenpolitiek op de Westelijke Jordaanoever.

Aan het slot van een ontmoeting met zijn Britse bondgenoot Tony Blair zei de Amerikaanse president George W. Bush dat hij over vier jaar, aan het einde van zijn tweede ambtstermijn, een Palestijnse staat tot stand ziet komen. Een nieuw voorstel of een idee legde Bush niet op tafel. Wellicht is het daarvoor wachten tot de hervorming van zijn regering is afgerond en op de Palestijnse verkiezingen op 9 januari. Dat is slecht nieuws voor Blair, die graag met een positiever signaal over de voortgang van het vredesproces in het Midden-Oosten terug naar huis wilde, om de kritiek op zijn buitenlands beleid te sussen. Volgend jaar worden er in het Verenigd Koninkrijk verkiezingen gehouden. Zoals Yasser Arafat ooit aan Shimon Peres zei, na een blik in de interne keuken van de Israëlische politiek: ‘Mijn God, democratie! Wie heeft dat uitgevonden! Zo vermoeiend!’

Hubert van Humbeeck

Yasser Arafat kon de stap naar het ware staatsmanschap niet zetten.