Vicepresident Joe Biden is een kenner van de buitenlandse politiek en een vriend van de blanke arbeiders.
Met Joe Biden als zijn kandidaat voor het vicepresidentschap koos Barack Obama in augustus voor rust en zekerheid. De 65-jarige Biden stamt uit de kleine staat Delaware aan de Atlantische Oceaan, maar hij heeft een lange staat van dienst in de Amerikaanse Senaat. Hij zit er al meer dan dertig jaar in de commissie voor Buitenlandse Zaken. Obama dekte zich met Biden in tegen het verwijt van John McCain dat hij te weinig thuis is in de buitenlandse politiek. Tegelijk ligt Biden ook erg goed bij de blanke arbeiders en bij kiezers uit de middenklasse, die tijdens de campagne voor de Democratische kandidatuur de kant van Hillary Clinton kozen. Ze vinden Obama vaak te elitair en te koel. De vrees dat ze naar McCain zouden overlopen was gegrond.
Joseph Robinette Biden Jr. werd in 1942 geboren in Scranton, Pennsylvania. Omdat zijn vader financieel aan de grond zat, verhuisde de familie een jaar of tien later naar Delaware. Joe Sr. ging er aan de slag als verkoper van tweedehandsauto’s. De Bidens zijn rooms-katholiek en van Ierse afkomst. Een bisschop weigerde Joe Jr. niet zo lang geleden de communie omdat hij zich voor het recht op abortus uitspreekt.
Biden citeert zijn vader nog altijd graag. ‘Jongen,’ zei die, ‘het komt er niet op aan hoe vaak je neergaat. Van belang is hoe snel je weer opstaat.’ Hij vertelt ook graag het verhaal hoe zijn vader ooit ontslag nam bij een autohandelaar. Die had de gewoonte om zijn medewerkers te belonen met zilveren dollars. Op een kerstfeestje kieperde hij een hele pot van die munten uit over de dansvloer. En lachte zich rot met zijn werknemers, die naar het geld doken en grabbelden. Joe Sr. wilde zich wel bukken, maar niet zo diep. Want: ‘Werk is meer dan een loonbriefje.’
In 1972 vroegen de Democraten de dan 29-jarige advocaat om zich kandidaat te stellen voor de Senaat. Hij maakte eigenlijk geen schijn van kans tegen de uittredende Republikein. Hij was volstrekt onbekend en hij had geen geld. Zijn zus speelde voor campagnemanager en zijn vader reed hem rond. Maar Biden won en werd sindsdien telkens weer en probleemloos herkozen. Zijn intrede in de Senaat werd uiteindelijk geen feest. Twee dagen voor hij de eed zou afleggen, kwamen zijn vrouw en zijn dochtertje van dertien maanden bij een verkeersongeluk om het leven.
Biden is sindsdien lid van de commissies Justitie en Buitenlandse Zaken die hij ook allebei zou voorzitten. Eind jaren zeventig speelde hij al een rol bij de totstandkoming van het Salt II-verdrag tussen de VS en de Sovjet-Unie voor een beperking van het aantal atoomwapens. In de jaren negentig pleitte hij voor een Amerikaanse interventie in de Bosnische oorlog. Om de crisis in Irak op te lossen, presenteerde hij een plan om van dat land een losse federatie te maken, met een grote autonomie voor sjiieten, soennieten en Koerden.
Hij dong zelf ook twee keer naar de Democratische kandidatuur voor het presidentschap. Zowel in 1988 als in 2008 trok hij zich vroeg uit de wedren terug. Vier jaar geleden stelde hij de Democratische kandidaat John Kerry voor om de… Republikein John McCain te vragen als kandidaat voor het vicepresidentschap. Hij wilde met McCain, een verklaarde tegenstander van George W. Bush, de tweedeling in de Amerikaanse politiek doorbreken.
Joe Biden heeft de reputatie een goede, maar langdradige spreker te zijn. Hij kan behoorlijk cassant uit de hoek komen. Toen Bush eerder dit jaar in het Israëlische parlement de houding van de Democraten tegenover de oorlog in Irak vergeleek met die van de Europese leiders in 1938 tegenover Adolf Hitler, noemde Biden dit ‘bullshit’. Hij zag zich later wel verplicht zich bij Bush voor het scheldwoord te verontschuldigen.
Omdat hij sinds 1972 leeft van zijn politieke mandaat is Joe Biden een van de minst rijke senatoren. Hij gaat er prat op dat hij zijn bankrekening nooit met andere functies of mandaten heeft gespekt. In Delaware staat hij ook dicht bij zijn kiezers. Die kennen hem onder meer omdat hij, zoals veel andere mensen, elke dag met de trein naar Washington pendelt. Dat vindt de veiligheidsdienst straks toch echt geen goed idee.
DOOR HUBERT VAN HUMBEECK
