De coalitiepartners van de regering-Michel raakten het er vorige week over eens dat ze het niet eens zijn. De struikelstenen blijven dezelfde. En daar komt nu Arco nog bij.
Ook een zware bevalling kan een mooi kind voortbrengen, maar het begrotingsakkoord dat de regering-Michel eind vorige week na zeer moeizame onderhandelingen baarde, is een draak. Opnieuw flirten we met een tekort van 3 procent van het bruto binnenlands product (bbp). De verlaging van de vennootschapsbelasting, waar de N-VA zo op aandrong, wordt op de lange baan geschoven, terwijl een aantal Europese landen die beweging al lang hebben ingezet. Een meerwaardebelasting op aandelen wordt uitgesteld – het CD&V-voorstel was ook te complex. En er komt niets van de maatregelen die de Open VLD eiste om spaargeld makkelijker in de economie te krijgen. De regering-Michel voldoet helemaal niet aan de verwachtingen die ze zelf creëerde, niet alleen bij het begin van deze begrotingsopmaak, maar ook bij haar aantreden.
Na de begrotingsonderhandelingen bleek dat er werk wordt gemaakt van een vergoeding van de aandeelhouders van Arco, het financiële vehikel van de christelijke arbeidersbeweging ACW, die tegenwoordig naar de naam beweging.net luistert. Arco spiegelde haar coöperanten voor dat ze een veilige belegging was, maar belegde zelf in Dexia. Toen Dexia tijdens de bankencrisis ei zo na over de kop ging, verloren de Arco-coöperanten hun geld. Het ACW heeft er altijd op aangedrongen dat de overheid dat verlies zou vergoeden – mensen die hun geld bij Fortis of KBC verloren, kunnen daarnaar fluiten.
In de regeringsverklaring stond al dat er werk zou worden gemaakt van een ‘partiële schadeloosstelling’ van de Arco-coöperanten in 2017. Dat er nu een ’taskforce’ komt die dat moet uitvoeren, wekt geen verbazing. Wel dat het Arco-dossier nu wordt gekoppeld aan de verlaging van de vennootschapsbelasting en aan maatregelen die het spaargeld moeten mobiliseren. Helemaal te dol is dat de CD&V er tegelijk voor pleit om de Arco-beleggers te vergoeden én andere beleggers extra te laten betalen met een meerwaardebelasting. Tjeverij op zijn best.
CD&V-voorzitter Wouter Beke heeft al gezegd dat de 800.000 Arco-coöperanten ’40 procent van hun basisinleg terugkrijgen’. Hoeveel daarvan de overheid zal betalen en hoeveel beweging.net, is niet duidelijk. In de begroting voor 2017 is daarvoor in elk geval niets voorzien. Maar het zal de overheid dus geld kosten, en dat geld heeft ze niet.
Er doet een scenario de ronde waarbij Belfius, gegroeid uit Dexia en in overheidshanden, wordt verkocht, zodat er geld vrijkomt voor de Arco-coöperanten. Het is geweten dat minister van financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) liefst een Belgische koper ziet voor Belfius. Dat kan bijna alleen KBC zijn. Dat zou betekenen dat de (‘katholieke’) aandeelhouders van KBC, met onder andere de Boerenbond, de (‘katholieke’) coöperanten van Arco, leden van de christelijke arbeidersbeweging, zouden vergoeden. Maar de overheid zou de opbrengst van de verkoop van Belfius veel beter elders kunnen gebruiken, bijvoorbeeld om te investeren of onze torenhoge overheidsschuld af te bouwen.
Het zou de CD&V natuurlijk goed uitkomen als de Arco-coöperanten nog voor de verkiezingen van 2018 vergoed worden. Misschien kan dat de almaar hardere kritiek van de beweging.net-leiders op de regering-Michel en vooral op de CD&V temperen. Maar als het zover komt, zullen gepluimde Fortis- en KBC-beleggers naar de rechtbank trekken en eisen dat de overheid ook hun verliezen vergoedt. En dan is er nog Europa: de Europese Commissie en de auditeur bij het Hof van Justitie van de EU vinden dat de Arco-coöperanten voor zo’n vergoeding niet in aanmerking komen. Het Hof zal zich daarover binnenkort uitspreken.
De regering-Michel schuift net als de vorige regering de structurele oplossingen voor onze belangrijke problemen – Arco hoort daar, voor alle duidelijkheid, niet bij – voor zich uit. We verliezen zo kostbare tijd. Het vertrouwen tussen de coalitiepartners is volledig zoek, en de volgende crisis loert al om de hoek. Want in maart 2017 is er een begrotingscontrole. Dan zal blijken dat de net opgestelde begrotingsdoelen niet werden gehaald, en dan kan er ook opnieuw gebakkeleid worden over de verlaging van de vennootschapsbelasting, een meerwaardebelasting en maatregelen om spaargeld makkelijker in onze economie te kunnen investeren. De begrotingsbesprekingen waren een gemiste kans, en dat dreigt de hele regeerperiode-Michel ook te zullen zijn.
De CD&V pleit ervoor om de Arco-beleggers te vergoeden én andere beleggers extra te laten betalen. Tjeverij op zijn best.
