Meer tomaat prima voor je zaad?

Meer tomaten eten zou het zaad van mannen verbeteren, volgens recente nieuwsberichten. Maar de bron is een studie bij gezonde mannen. Koppels met vruchtbaarheidsproblemen hebben niets aan het nieuws.

Het gaat al jaren niet goed met het mannelijk zaad. Steeds meer koppels doen een beroep op medische assistentie vanwege vruchtbaarheidsproblemen, en bij minstens 1 op de 3 koppels moet de oorzaak daarvan bij de man gezocht worden (1). Ondanks alle alarmerende berichten weten we nog altijd niet waarom het zo slecht gesteld is met dat zaad en wat we eraan kunnen doen. Een logische piste is gezonder eten, omdat gezonde voeding nu eenmaal de basis is voor een robuuste gezondheid. Dit onderzoek met tomatenextract voegt daar een piepklein straaltje hoop aan toe, maar hoop is nog altijd geen bewijs voor enig effect (2).

Magisch lycopeen

Het belangrijkste tekort van dit soort speurtochten naar een mogelijke verbetering van de zaadkwaliteit situeert zich bij de deel- nemers: gezonde mannen. In dit geval kregen ze 12 weken lang een lycopeensupplement te slikken. Lycopeen is een rode kleurstof in tomaten waarvan aangenomen wordt dat ze zou beschermen tegen prostaatkanker. Het bewijs daarvoor is veeleer zwak, maar vermoedelijk ligt daar toch de reden om eens na te gaan of lycopeen een invloed heeft op de zaadkwaliteit.

Die invloed lijkt er wel degelijk te zijn, althans bij gezonde mannen, maar het effect is niet om in een hoerastemming uit te barsten. Het aantal snel bewegende en normaal gebouwde zaadcellen was toegenomen, maar hun aantal en hun algemene beweeglijkheid niet. Bovendien zegt dit niets over de bevruchtingskansen bij mannen met vruchtbaarheidsproblemen, en dat is toch waar het allemaal om draait.

Met een extra tomaat op tafel haal je het hoe dan ook niet. Dit supplement bevatte 14 milligram lycopeen. Om aan die hoeveelheid te komen, moet je zo’n 2 kilogram verse tomaten verzetten. Met tomatenpuree zouden 2 eetlepels volstaan, maar dat dag op dag eten is geen aanlokkelijk vooruitzicht. Een supplement is dan veel handiger. Niet toevallig werd het onderzoek gesponsord door Cambridge Nutraceuticals Limited, het bedrijf dat de lycopeensupplementen aanleverde. Jammer dat het onderzoek zo weinig opleverde. Welke man gelooft ook dat een supplementje zijn zaad magische kwaliteiten zal opleveren. Zouden mannen werkelijk zo naïef zijn?