Defensie pakt uit met een ‘Strategisch Plan +’ om zijn besparingen goed te praten.

Defensieminister André Flahaut (PS) laat het niet aan zijn hart komen. De kritiek in The Wall Street Journal en NRC Handelsblad noemt hij ‘valse beschuldigingen’ en ‘stemmingmakerij om ons te destabiliseren en ons van onze vredeslijn af te brengen’. Want daar is het sommigen inderdaad om te doen. Flahaut gaf het Belgisch leger in januari 2002, als eerste binnen de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO), nieuwe structuren en doelstellingen. Operationeel gaat het om de uitbouw van ‘snel inzetbare, mobiele en flexibele eenheden’. Diplomatiek gaat het om de nieuwe context waarin het Belgische leger in de toekomst zal optreden. ‘Dat optreden zal wellicht een Europees karakter hebben, maar vandaag zijn een aantal lidstaten nog te nationalistisch’, zei Flahaut in Knack aan de vooravond van de installatie van de nieuwe legerstructuur.

Bij een groeiende Amerikaanse oorlogszucht is de voorbije weken duidelijk gemaakt dat zelfs een klein land als België de Europese defensie kan aanzwengelen en het verschil kan maken. Als het maar de middelen van zijn ambitie heeft.

Doet het leger in eigen land wat bij buitenlandse opdrachten gewaardeerd wordt, dan noemt de Algemene Centrale van het Militair Personeel dat ‘politiek dienstbetoon’, zeker als die hulp geboden wordt in de streek van de minister van Defensie of van zijn collega van Buitenlandse Zaken Louis Michel (MR). Het gaat dan om het effenen met bulldozers van een terrein voor een motorcross of om het installeren van douches voor een loopwedstrijd. NRC Handelsblad maakte daar op 22 februari een zaak van. Het gaat hier evenwel om de aloude ‘Hulp aan de natie’ die over alle provincies wordt gespreid, het leger een beter imago bezorgt en zelfs voorbereidt op samenwerking met andere hulporganisaties en burgers.

Maar als The Wall Street Journal op 26 februari, in een commentaar bij het recht van antwoord van Flahaut, schrijft dat zijn repliek ‘onze argumentatie en die van (NAVO-secretaris-generaal) lord Robertson versterkt dat de Europese legers niet georganiseerd zijn om een efficiënte krijgsmacht op de been te brengen’, dan hebben de sabelslepers binnen de NAVO wel een punt. Want belangrijke aankopen die Flahaut al begin 2001 plande, blijven uit.

EUROPESE DEFENSIE

Het gaat dan onder meer over de Belgische deelname aan het Helios-2-spionagesatellietprogramma, de aankoop van nieuwe gepantserde en bewapende verkenningsvoertuigen, van een veertigtal transporthelikopters en van het betwiste legertransportschip. Dit materieel zou het nieuwe leger gestalte geven. Maar Defensie moest telkens weer inleveren, zowel bij de opmaak van de begroting als bij de begrotingscontroles. Die besparingen maken de ronkende verklaringen van premier Guy Verhofstadt (VLD) inzake een Europese defensie ongeloofwaardig. Ze dwongen Flahaut tot het herwerken van zijn plan van mei 2000 tot het ‘Strategisch Plan +’, dat hij vorige week woensdag heeft voorgesteld.

Daarin wordt onder andere gevraagd de kosten van het militaire materieel, dat in Europese context kan worden aangemaakt, niet te verrekenen in ’s lands defensiebegroting (zo’n 2,5 miljard euro), maar als bijdrage te beschouwen tot het geplande Europese agentschap voor de aanmaak van militair materieel. Het is echter niet duidelijk hoe dat gefinancierd zal worden, welke Europese organisatie dit opzet zal coördineren en over welk militair materieel het gaat. In aanmerking komen zeker: de Belgische deelname aan het Franse Helios-2-spionagesatellietprogramma, de aanschaf van een nieuw commandosysteem voor de luchtverdedigingsapparatuur van het Franse type Mistral, de bouw van een strategisch transportschip, de aanmaak van militaire Airbus-transportvliegtuigen ter vervanging in België van de Amerikaanse Hercules C-130 en nog andere militaire programma’s die Waalse bedrijven, zoals Sonaca of FN, aan nieuwe bestellingen kunnen helpen. Uitkijken dus naar de lessen uit het pijnlijke Agusta- en Dassault-verleden.

Om nog meer geld over te houden voor de aankoop van nieuw materieel, wil Flahaut de militaire opdrachten in het kader van internationale organisaties (jaarlijks 25 tot 50 miljoen euro) door een ander laten betalen, zoals dat trouwens in Nederland gebeurt. Daar worden internationale militaire operaties en de bijdragen aan de NAVO, de Verenigde Naties en Ontwikkelingssamenwerking uit een aparte pot betaald. Het is nog maar de vraag of minister van Buitenlandse Zaken Michel en staatssecretaris voor Ontwikkelingssamenwerking Eddy Boutmans (Agalev) het hierover eens zijn. En wat hun mogelijke opvolgers hiervan denken. Hoe dan ook, minister Flahaut laat alvast weten dat hij zichzelf wil opvolgen op Defensie en dat hij daarvoor de steun geniet van PS-voorzitter Elio Di Rupo. Zo eenvoudig is dat, nietwaar.

Frank De Moor

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content