‘Obama moet de Amerikaanse kapitaalmarkt nog radicaler aanpakken’, zegt historicus en Amerikadeskundige Maarten van Rossem.
‘Het aantal initiatieven dat Obama in zijn eerste drie maanden heeft ontplooid, is zeer indrukwekkend’, zegt Maarten van Rossem, historicus aan de universiteit van Utrecht. ‘Sommigen menen dat hij te veel hooi op zijn vork neemt en te veel problemen tegelijk aanpakt, maar dat is geen relevant bezwaar. Een president moet scoren in zijn eerste twee jaar. Nadien zijn er tussentijdse verkiezingen (voor het Congres), en vervolgens beginnen de Amerikanen al weer uit te kijken naar de volgende presidentsverkiezingen.’
Amerika heeft een enorme schuldenberg: de som van alle privé- en overheidsschuld is gelijk aan drie keer het bruto binnenlands product. Kan Obama dat tijdens zijn
ambtstermijn wel rechttrekken?
MAARTEN VAN ROSSEM: De Amerikanen leven al decennia op de pof. Nu krijgen ze de rekening gepresenteerd. Op een bepaald moment zal iemand hen toch eens moeten uitleggen, dat ze ooit moeten beginnen te sparen, en dat ze moeten ophouden meer geld uit te geven dan ze binnen krijgen. In een land als Amerika
is dat gemakkelijker gezegd dan gedaan. Voor Obama ligt dat dus heel moeilijk.
Obama moet wel zware maatregelen nemen om de kapitaalmarkten te hervormen.
VAN ROSSEM: Ja, maar toch is hij daarin nog niet radicaal genoeg. Dat komt omdat zijn belangrijkste economische adviseurs, hoofdeconoom Lauren Summers en minister van Financiën Timothy Geithner, zelf uit de financiële wereld stammen. Ze waren de grote pleitbezorgers van deregulering, en vonden dat een geweldige tijd. Om de financiële wereld keihard aan te pakken, zijn zij wellicht niet de beste raadgevers. Samen met enkele tienduizenden mensen zijn ze dankzij hun systeem van deregulering schaamteloos rijk geworden. De modale belastingbetaler en de derdewereldarbeider in China, zij moeten het gelag betalen.
De economische crisis heeft de VS
sociaal gezien verwoest. Neemt Obama
op dat vlak voldoende maatregelen?
VAN ROSSEM: De binnenlandse problemen vormen zijn grootste aandachtspunt. Hij werkt aan een plan voor de gezondheidszorg, aan het energievraagstuk en hervormingen in het onderwijs. Wat zijn ambitieuze plan voor de gezondheidszorg, dat hij tegen eind dit jaar wil klaar hebben, precies inhoudt, is niet helemaal duidelijk. Niet alle huidige niet-verzekerden zullen daarin verzekerd worden. Opnieuw hoop ik dat hij het probleem radicaal genoeg zal aanpakken.
Obama scoorde de laatste weken goed
op het vlak van zijn buitenlands beleid.
VAN ROSSEM: Wat mij betreft, mag hij nog iets meer afstand nemen van de halvegare ideeën van zijn voorganger, George W. Bush, die de mond vol had over zijn wereldwijde oorlog tegen het terrorisme. Het zou de Amerikanen sieren als ze hun bevolking eens duidelijk zouden maken dat het eigenlijk gaat om een vrij marginaal probleem. Er is helemaal geen wereldwijd terrorisme, dat is een lokale aangelegenheid. Bovendien is het niet iets wat je met grootschalig militair geweld moet bestrijden. Dat leidt tot niets, integendeel. Dat verergert alleen het terrorisme. Van Obama zou ik verwachten dat hij het hele concept expliciet van tafel veegt.
