Dermatologe Mireille Vergucht ziet heil in het vrij verkrijgen en gebruiken van urinetests om cannabisgebruik op te sporen bij jongeren. ‘Veel mensen huiveren van controle, maar controle doet altijd minderen.’

JA

Mireille Vergucht

‘We worden overspoeld met softdrugs en je hebt als ouder niets in handen om na te gaan of je kinderen al dan niet gebruiken. De urinetests geven de mogelijkheid om in alle rust en sereniteit na te gaan of je kind aan cannabis zit, maar je vindt ze amper. De apothekers die ik belde, konden ze mij niet bezorgen.

Vanaf de eerste joint kan het vertrouwen geschaad zijn. Een anoniem, simpel, thuis te gebruiken middel biedt de oplossing. Een stok achter de deur is niet slecht, want controle doet altijd minderen, kijk maar naar het effect van onbemande camera’s en alcoholcontroles. Veel mensen huiveren van controle, wel, ze zouden beter huiveren van de wijdverspreidheid van cannabis.

Het grote probleem is dat cannabisgebruik niet zo zichtbaar is. Bij alcoholmisbruik kan je onmiddellijk ingrijpen omdat je het herkent, bij joints is dat niet zo, de symptomen zijn pas zichtbaar als het al te laat is. We moeten dus ook preventief testen.

Omdat de mogelijkheid bestaat om vals te spelen, geeft deze manier van werken zogezegd een onterecht gevoel van veiligheid. Je moet als ouder natuurlijk niet te goedgelovig zijn. Als de kinderen bij controle met het potje naar hun kamer trekken, of pas een dag later urine kunnen geven, dan weet je dat er iets scheelt. Maar bij twijfel kan je nog steeds naar een dokter stappen. De politie gebruikt de tests, dus zullen ze toch wel veilig zijn. Mensen uit de hulpverlening waarschuwen me dat de jongeren gevaarlijke producten gaan gebruiken om hun cannabisgebruik te camoufleren, maar waarom doen zij dan tests? Zij werken met veel zwaardere gevallen, waar de kans veel groter is dat ze die maskerende producten gebruiken. De effecten van cannabis worden altijd geminimaliseerd, maar als de verslaafde geen spul meer heeft, zijn de gevolgen niet gering: hij trapt deuren in, slaat voorwerpen stuk op de grond, bedreigt de ouders met zelfmoord… Eigenlijk is er een mentaliteitswijziging nodig op het vlak van testen en controleren. Noch scholen, noch opvangcentra mogen wettelijk urinetests gebruiken. Geef ouders dan toch de mogelijkheid om deze tests te gebruiken, of verschaf ze op zijn minst informatie over het gebruik.

De ouders zouden getuigen van wantrouwen als ze de urinetests gebruiken, maar ik beweer het tegenovergestelde, je kan het vertrouwen net herstellen. Een ex-gebruiker kan zo gemakkelijk bewijzen dat hij of zij totaal clean is.’

NEE

Ankie Vandekerckhove

Kinderrechtencommissaris bij de Vlaamse Gemeenschap Ankie Vandekerckhove pleit voor meer kennis over drugs. Ze geeft de voorkeur aan preventief optreden, want controle kan de vertrouwensrelatie tussen ouders en kinderen aantasten.

‘Deze urinetests zijn nefast voor de vertrouwensrelatie tussen ouders en kinderen. Trouwens, gebruikende kinderen zullen algauw leren sjoemelen. Dan verkies ik toch preventief op te treden door te praten met de kinderen.

Wettelijk is het waarschijnlijk niet verboden om de urine van je kind te testen, al garandeert Het Verdrag van de Rechten van het Kind wel privacy voor kinderen, maar in concrete situaties botst dat vaak met de passages uit het Burgerlijk Recht rond ouderlijk gezag.

Ook blijft het nog de vraag hoe veilig de strips zijn. Bestaat de kans op valse positieven, hoe groot wordt het vertrouwensconflict dan: de ouder met het ‘wetenschappelijk’ bewijs in de hand tegenover een doodeerlijk kind.

Je moet als ouder niet naïef zijn, je kinderen vertellen niet alles. Het maakt ook deel uit van het opgroeien van de adolescenten om niet alles te vertellen. Denk maar terug aan je eigen jeugd.

Het kinderrechtencommissariaat onderschat de drugsproblematiek niet. Het percentage dat niet met drugs kan omgaan en verslaafd in de goot eindigt, begon inderdaad met een joint. Maar om te zeggen dat iedereen die ooit een joint rookte, nu van heroïne of PMA-pillen snoept, dat is niet juist. De stepping-stonetheorie is trouwens wetenschappelijk onjuist bewezen.

Wat misbruik van cannabis is, kan je pas invullen als je weet wat de effecten op lichaam en geest zijn, als je over de noodzakelijke informatie beschikt. Het is trouwens veel zinvoller om je kinderen aan te tonen wat drugs met mensen doen dan ze honderd frank te geven bij een negatieve urinetest. Informatie en communicatie zijn de sleutelwoorden, niet controle en repressie. Zoals de vrouw die kinderen een zware drugsverslaafde aanwijst en vraagt of ze zo willen worden. Dat sorteert veel meer effect, door het gesprek te durven aangaan over drugs.

De discussie gaat volgens mij meer over soorten gebruik dan over soorten drugs. De huidige generatie volwassenen heeft toch duidelijk bewezen dat er een normale, niet disfunctionele manier van cannabisgebruik mogelijk is.

Over gevaarlijker stoffen als Valium en Lexotan spreekt men veel minder terwijl ze nog makkelijker te krijgen zijn dan softdrugs. Het lijkt wel of de middelen die jongeren gebruiken problematischer zijn. Elke mens gebruikt genotsmiddelen of het nu alcohol, koffie, sigaretten of iets anders is.’

Opgetekend door Maarten Billiet