Begin dit jaar had aan de University of Pennsylvania in Philadelphia een congres plaats over de Nederlanden. Bij die gelegenheid richtte het “Van Pelt-Dietrich Library Center” aldaar een tentoonstelling in over de befaamde bibliotheek van de Katholieke Universiteit Leuven. Intellectueel Amerika voelt zich nauw verbonden met die bibliotheek. Tweemaal deze eeuw werd immers een beroep gedaan op Amerikaanse hogescholen en universiteiten om de Leuvense collectie terug op te bouwen.
De Leuvense universiteit werd gesticht in 1425 en is daarmee de oudste in de Nederlanden. Een centrale bibliotheek was er eerst niet. Het was Justus Lipsius die met het idee kwam. De bibliotheek kwam er dan in 1636 in de Universiteitshal. Samen met een groot deel van de binnenstad werd die hal in 1914 door Duitse bommen vernield. Heel de kostbare collectie ging in vlammen op. Na de oorlog betaalden de Amerikanen niet enkel voor een nieuwe collectie, maar ook voor een nieuw gebouw aan het huidige Ladeuzeplein.
In 1928 werd het ingehuldigd en amper twaalf jaar later, in 1940, ging het boekenbezit opnieuw in vlammen op. Opnieuw werd er uitgekeken naar gulle schenkers. Na de splitsing van de universiteit werd de collectie in 1970 verdeeld over Leuven en Louvain-la-Neuve. In Leuven heeft de voormalige hoofdbibliothecaris Jan Roegiers, de zaken ten goede gekeerd door wat restte van de collectie aan te vullen met werken die vooral betrekking hebben op de universiteit en de stad zelf. De expositie van Philadelphia is momenteel in Leuven zelf te zien en draagt de dubbele titel “Leuven in books – Books in Leuven”. Twee lijnen lopen erdoorheen: er zijn de beelden (kaarten, gravures) van de stad, de universiteit en beroemde namen als Erasmus, Mercator, Gemma Frisius, en er zijn de boeken. En dat is een fameuze collectie: handschriften van bekende professoren, oude drukken van Vesalius, Lipsius en Jansenius, een pauselijke bul, handgedrukte verzen van Karel van de Woestijne enzovoort. In een aparte ruimte wordt voorts herinnerd aan de brand van Leuven in 1914. “The Flames of Louvain” verwijst naar een hoofdstuk uit het werk van Barbara Tuchman: “The Guns of August”.
“Leuven in Books – Books in Leuven”, in de Centrale bibliotheek van de KU Leuven. Tot 15/10. Niet op zaterdag en zondag.
Paul Dossche
