Nu Yves Leterme mogelijk opnieuw premier wordt, laait het debat over een Fortiscommissie-bis weer op. Gewezen voorzitter Bart Tommelein is er alvast niet tegen.
Toen vorige week bekend raakte dat de Gentse onderzoeksrechter Henri Heimans zijn onderzoek naar lekken in de zaak-Fortis heeft afgerond en doorgespeeld aan het parket-generaal van Gent, gingen al gauw weer stemmen op om een Fortiscommissie-bis op te richten. ‘Laten we er geen doekjes om winden,’ zegt Renaat Landuyt, justitiespecialist van de SP.A, ‘wie beweert dat hij in de affaire-Fortis is witgewassen, moeten we de kans geven om dat te bewijzen. Als Yves Leterme om zeer duidelijke politieke redenen zijn onschuld blijft uitschreeuwen – al dan niet met voorkennis van het onderzoek -, dan moeten we een Fortiscommissie-bis oprichten zodat we het dossier van Henri Heimans kunnen opvragen en bestuderen. Anders dan CD&V willen we niet eindeloos alle procedures afwachten zodat er niets van komt. Als het moet, starten we meteen.’
Ook Groen! wil niet talmen met een nieuwe commissie, zodra Leterme als premier naar voren zou worden geschoven. ‘We zullen zijn aantreden, als het zover is, in de eerste plaats inhoudelijk beoordelen. Maar ook zijn eventuele politieke verantwoordelijkheid in de zaak-Fortis moet nog verder worden onderzocht. Als zelfs Wilfried Martens nu al zegt dat Yves Leterme is witgewassen, willen we de bewijzen kennen. Wie heeft dat immers uitgemaakt? Henri Heimans had een andere opdracht en richtte zich uitsluitend naar de magistraten. Wel kwamen nieuwe elementen aan het licht die zeker moeten worden uitgeklaard’, meent Stefaan Van Hecke (Groen!).
Zo zou volgens Van Hecke een nieuwe onderzoekscommissie moeten nagaan wat het betekent dat Ivan Verougstraete, de tweede hoogste magistraat van het land, in verdenking is gesteld door Heimans. Hoe vertaalt zich dat in politieke verantwoordelijkheid? Van Hecke: ‘Verougstraete belde naar verluidt met Christian Van Buggenhout, de advocaat van de Belgische staat, en met een advocaat van Fortis. Wat deden zij met die informatie? En welke rol speelde het kabinet van Didier Reynders (MR), dat met Van Buggenhout nauwe contacten onderhield?’
Ook LDD is volmondig voorstander van een Fortiscommissie-bis. De aanvraag voor de oprichting is al ingediend. ‘Alleen vrees ik dat de Fortiscommissie alleen nog een staatsbegrafenis krijgt in mineur’, aldus Jean-Marie Dedecker. ‘Hoe hard we de voortzetting van de commissie ook nodig achten, een meerderheid vinden we nooit.’
De PS houdt zich inderdaad aan de vlakte, en wil verdere procedures afwachten. Ook CD&V houdt de boot af. Open VLD loopt al evenmin warm om zich nog meer problemen op de hals te halen. Bart Tommelein (Open VLD), de toenmalige voorzitter van de Fortiscommissie, is nochtans niet tegen een nieuwe start van de commissie. ‘Als blijkt dat het onderzoek veelvuldige nieuwe elementen heeft opgeleverd, zou het parlement het initiatief kunnen nemen om een nieuwe parlementaire commissie op te starten. Zonder op zoek te gaan naar individuele verantwoordelijkheden zou dan het sms-verkeer kunnen worden nagetrokken en het onderzoek grondig bestudeerd worden, om uit te maken of de scheiding der machten al dan niet geschonden is. Maar de voorwaarde is wel dat er voldoende nieuwe elementen voorhanden zijn.’
Hoe dan ook heeft Leterme bij verschillende partijen, ook binnen de meerderheid, kwaad bloed gezet met zijn onophoudelijke uitlatingen over het feit dat hij is witgewassen. Niemand heeft daar tot dusver enig bewijs voor kunnen afleveren. Ook Henri Heimans niet, die de mogelijke schending van het beroepsgeheim bij bepaalde magistraten moest onderzoeken. Heimans stelde daarvoor drie mensen in verdenking: Christine Schurmans, Ivan Verougstraete en advocaat Christian Van Buggenhout. Paul Blondeel en Mireille Salmon, de twee andere raadsheren die mee beslisten in de zaak-Fortis, gingen vrijuit.
Strikt genomen zou Paul Blondeel volgens sommigen nochtans ook het beroepsgeheim hebben geschonden, onder meer door een uitgebreide brief te schrijven naar de Fortiscommissie over de zaak, en nadien te bellen met oppositielid Dirk Van der Maelen (SP.A) – ook al gebeurde dat pas nadat het arrest was geveld. Paul Blondeel, die vreemd genoeg niet gehoord werd door de Fortiscommissie, wou naar verluidt bijdragen tot het debat door ook zijn visie kenbaar te maken. Hijzelf en Dirk Van der Maelen blijven, in de huidige stand van zaken, buiten schot.
DOOR INGRID VAN DAELE
