Je kunt dingen leren zonder dat je je er bewust van bent. Dat is aangetoond door mensen te belonen tijdens de presentatie van visuele stimuli die zo kort zijn, dat ze niet bewust waarneembaar zijn.

Fysioloog Wim Vanduffel (KU Leuven) en zijn collega’s achterhaalden wat er gebeurt in de hersenen van apen die aan onbewuste visuele prikkels worden blootgesteld. De resultaten verschenen in Neuron. De prikkels activeren een deel van het beloningssysteem onderaan in de hersenstam (de zogenaamde tegmentalis ventralis). Daar zitten cellen die dopamine aanmaken: een molecule die vrijkomt als je een beloning krijgt en je een goed gevoel geeft. Ondanks het onbewuste karakter van de prikkels was er ook activiteit in het visuele systeem van de hersenen.

De inzichten kunnen leiden tot betere therapieën voor psychiatrische en motorische aandoeningen als depressie en de ziekte van Parkinson. Het stimuleren van hersengebieden die dopamine aanmaken, kan mogelijk soelaas bieden voor tal van problemen.

Andere onderzoekers waarschuwen er in Nature wel voor dat inzichten in leermechanismen bij apen niet zomaar op mensen kunnen worden geprojecteerd. De uitgangspunten voor hersenstudies van mensen verschillen dikwijls van die van apen. Beide reeksen gegevens moeten beter op elkaar worden afgestemd.