LAAT MEISJES MAAR DOEN

© ILLUSTRATIE BART SCHOOFS

Op het internet riskeren ze verleid te worden door pedofielen, van tijdschriften krijgen ze eetstoornissen en Miley Cyrus schaadt hun vrouwbeeld. Tot zover de laatste paniekberichten over meisjes, nu de nuances. ‘De meeste meisjes zijn gewoon normaal.’

Grooming: vieze mannen die online contact leggen met meisjes, met als doel hen seksueel te misbruiken. Thinspiration: foto’s van graatmagere meisjes, online verzameld door ano- rexiapatiënten, ter inspiratie voor andere meisjes. Breezerslet: een meisje dat in ruil voor een Breezerdrankje, of andere cadeaus, seks heeft met onbekende mannen.

Het is maar een greep uit de vlot klinkende termen, vaak in het Engels, die media bedachten om zorgwekkend nieuws over meisjes te signaleren. Elke keer opnieuw heet het ‘een rage onder meisjes’ te zijn, waarvan trending bewijsmateriaal circuleert op het internet. En telkens raken ouders door de berichten verontrust.

Niet dat meisjes nooit in de problemen komen. De Nederlandse pedofiel die twee weken geleden werd opgepakt, had wel degelijk driehonderd meisjes benaderd via het internet, onder wie een dertigtal Belgische. Maar zulke gebeurtenissen zijn zeldzaam. En vooral: niet ieder meisje is een potentieel slachtoffer voor gevaar. Als media wat meer zouden nuanceren in plaats van te willen choqueren, zou blijken dat iedereen zich veel minder zorgen hoeft te maken om het welzijn van de meisjes van nu.

Tenminste, dat is het uitgangspunt van Meisjes kijken of meisjescultuur in de spiegel, een boek dat de Nederlandse communicatiewetenschapster Linda Duits schreef met hulp van de Vlaamse pedagoog Pedro De Bruyckere. ‘Het was tijd voor een tegengeluid’, zegt Duits. ‘Het boek focust bewust op meisjes. Dochters zijn nu eenmaal, meer dan zonen, een bron van zorg voor ouders. Media, films en series presenteren meisjescultuur vaak als een jungle waar regelmatig slachtoffers vallen. Ofwel laten ze losgeslagen sletjes zien, die opgroeien in een cultuur van achterklap en pesterij. Ofwel worden meisjes kwetsbaar en naïef geportretteerd, wat hen het perfecte slachtoffer maakt voor slechte invloeden. Maar dat is zelden hoe meisjes hun eigen puberteit ervaren.’

Geobsedeerd

‘Voor het boek sprak ik met veel meisjes over vriendschap, seksualiteit, roddelen en pesten’, zegt Duits. ‘De rode draad in alle verhalen is hoeveel ouders, leerkrachten, jongens, vriendinnen en de samenleving wel niet van meisjes verwachten. Hun hele puberteit draait rond het uitzoeken van wie ze zijn, welke vrouw ze willen worden, en hoe ze al die rollen moeten vervullen. Dat ze daarbij experimenteren met kledij, zich aansluiten bij kliekjes, roddelen of zich al eens neerslachtig voelen, is perfect normaal. Maar ouders en media lezen er graag allerlei ontsporingen in en maken zich meteen zorgen over wat er misschien eventueel zou kúnnen mislopen als ze niet ingrijpen. Terwijl een twaalfjarige die in haar kamer de danspasjes van Rihanna kopieert heus niet droomt van een toekomst als stripper of klaar is voor seks. Ze is gewoon in een veilige omgeving aan het oefenen hoe ze later sexy kan zijn.’

Volgens de auteurs willen de meeste tieners liefst zo normaal mogelijk zijn. Niet te preuts, maar ook niet te sexy. Niet te dom, maar ook geen streefbeest. ‘En als ze zich al zorgen maken over de invloed van sexy videoclips of magere topmodellen, dan niet zozeer voor zichzelf’, zegt Duits. ‘Meisjes van zestien denken dat foute beelden schadelijk kunnen zijn voor hun zusje van twaalf. En meisjes van twaalf maken zich zorgen om meisjes van acht.’

Als alles dik oké lijkt met de meeste meisjes, vanwaar dan de steeds terugkerende paniekberichten? ‘Met paniek verkoop je nu eenmaal kranten en tv-programma’s’, zegt Duits. ‘Media zijn ook geobsedeerd door het bedenken van nieuwe namen, waardoor het vaak lijkt alsof er nieuwe maatschappelijke verschijnselen ontstaan. Terwijl het meestal om een geïsoleerd verhaal gaat dat beter gekaderd moet worden.’

Dat ouders zich laten verontrusten door zulke berichten, heeft volgens Pedro De Bruyckere met onzekerheid te maken. ‘Hoe meer opvoedingsboeken er verschijnen, hoe onzekerder ouders worden. Terwijl de meeste ouders het niet slecht doen. Er waren nog nooit zo weinig tienerzwangerschappen, jongeren drinken minder en ook het drugsgebruik onder de jeugd daalt. Maar dat nieuws gaat er moeilijk in.’

Linda Duits, Meisjes kijken of meisjes- cultuur in de spiegel, Lannoo Campus, 168 blz., 24,99 euro.

DOOR ELKE LAHOUSSE, ILLUSTRATIE BART SCHOOFS

‘Een twaalfjarige die de danspasjes van Rihanna kopieert, droomt heus niet van een toekomst als stripper.’

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content