Kozani, hoofdstad van de jeugdwerkloosheid

© Reuters

In het Griekse Kozani is 70,6 % van de jongeren tot 25 jaar werkloos. Vertrekken lijkt voor velen de enige optie.

Kozani is de hoofdstad van de Noord-Griekse provincie West-Macedonië, grenzend aan Albanië en het land Macedonië, en telt zo’n 70.000 inwoners. Liefst 70,6 % van de jongeren tot 25 jaar is er werkloos. In de EU scoort alleen de Spaanse exclave Ceuta in Marokko nog slechter met 72,7 %. Ter vergelijking: in Henegouwen, de meest problematische regio in België, bedraagt de jongerenwerkloosheid 40,5 %. Het Belgische gemiddelde is met 23,7 % nagenoeg gelijk aan dat van de EU.

De Europese Commissie heeft van de bestrijding van de jeugdwerkloosheid een prioriteit gemaakt. In juli trok de Commissie 6 miljard euro uit om de jeugdwerkloosheid terug te dringen; Griekenland krijgt daarvan 320 miljoen euro. Laurens Hartman, een Nederlander die al zeven jaar op een nabijgelegen wijnboerderij woont en werkt, heeft echter zijn twijfels bij de Griekse werkbereidheid: ‘Al mijn werknemers zijn Albanezen. Fysieke arbeid: oogsten, sjouwen, inladen. Daarvoor kan ik geen Grieken vinden. Ze halen er hun neus voor op.’ De verklaring? Iedereen heeft wel een familielid dat werkt voor – of een pensioen krijgt van – een van de bruinkoolmijnen of de elektriciteitscentrales van energiebedrijf DEI. Daar teren meerdere gezinnen op.

West-Macedonië is grotendeels afhankelijk van DEI: landbouw, leerproductie, overheidsdiensten en middenstand volstaan niet om de ruim 280.000 inwoners van de regio aan het werk te houden. Dat was nooit een probleem omdat iedereen kon eten uit de ruif van DEI. Tot de Griekse regering enkele jaren geleden in ruil voor noodleningen een streng bezuinigingsbeleid begon te voeren en een vacaturestop bij DEI afkondigde, waardoor jongeren er niet meer aan de bak komen. Daarnaast zijn de salarissen met 20 % gekrompen.

‘Jongeren moeten zelf initiatief nemen, willen ze werk vinden’, zegt Liana Papaterpou van de ontwikkelingsorganisatie ANKO, die de jeugdwerkloosheid wil terugdringen. ANKO geeft Europese subsidies aan jongeren met een levensvatbaar businessplan. ‘Alleen moeten ze zelf de helft bijdragen om voor subsidies in aanmerking te komen. Maar dat geld hebben ze niet en de banken verlenen nauwelijks krediet.’ Maar het grootste struikelblok is de mentaliteit: ‘Eerder dan zelf een bedrijf te starten, wachten ze liever tot ergens een baan vrijkomt.’

Nochtans zijn er succesverhalen, zoals een bedrijf dat geuroliën maakt, en een producent van biologische peulvruchten, beide opgericht met steun van ANKO. Toch weet slechts een fractie een bedrijf uit de grond te stampen. Vraag is of die bedrijfjes ook op termijn levensvatbaar zijn. Vertrekken lijkt voor velen dan ook het enige alternatief. Papaterpous zoon, een IT-spe-cialist, is naar Düsseldorf verhuisd. Hij is 1 van de naar schatting 200.000 Griekse jongeren die sinds het begin van de crisis hun biezen hebben gepakt.

Thijs Kettenis

In België bedraagt de jeugdwerkloosheid gemiddeld 23,7 %.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content