Lukas De Vos
Lukas De Vos Europakenner

Op 6 december beslissen de Roemenen over het lot van president Traian Basescu.

President Traian Basescu is na de eerste ronde van de presidentsverkiezingen op 22 november aangeschoten wild. Hij haalde met zijn liberaaldemocraten (PDL) wel een goed procent meer dan zijn uitdager, de sociaaldemocraat Mircea Geoana (PSD), maar hij bleef steken op een derde van de stemmen. De kansen keren zich tegen hem voor de tweede ronde op zes december.

Daar zijn twee redenen voor. De eerste is het politieke complot om zich van hem te ontdoen. De tweede reden is zijn eigen nietsontziende machtsdrang. Basescu is een voormalige scheepskapitein en daar gedraagt hij zich naar. Hij lijkt steeds meer op Melvilles kapitein Achab, die obsessief zijn prooi achternazit tot hij in een draaikolk ten onder gaat, meegesleurd door zijn wraakzuchtige, ongrijpbare tegenstander.

Basescu heeft dan ook weinig vrienden of medestanders gemaakt. In de aanloop naar de Europese toetreding maakte hij zijn toenmalige premier Calin Popescu-Tariceana van de nationaal-liberalen (PNL) het leven zo zuur, dat die uiteindelijk aftrad. Het gejen was wederzijds. In april 2007 schorste het parlement de president omdat hij ongrondwettelijk optrad. Een maand later kreeg hij na een volksraadpleging de macht terug. Bij de verkiezingen van november 2008 won de PSD nipt voor de PDL. Hun coalitie kreeg een liberale regeringsleider, Emil Boc. Het verstandshuwelijk tussen beide partijen hield niet lang stand.

Want het zijn de nationaal-liberalen die nu de knoop kunnen doorhakken. Hun presidentskandidaat, Crin Antonescu, kreeg een vijfde van de kiezers achter zich, en begon meteen onderhandelingen met de PSD. Het gebekvecht met Basescu heeft immers het internationale herstelplan op zeer losse schroeven gezet. Het IMF weigert nieuwe schijven vrij te maken van de toegezegde 20 miljard euro, zolang er geen duidelijk zicht is op politieke stabiliteit, financiële ingrepen, en effectieve strijd tegen de corruptie.

Het bondgenootschap Geoana-Antonescu, nog versterkt door steun van de Hongaarse minderheidspartij, heeft de munt, de lev, fors opwaarts gestuurd. Dat is nodig, want de Europese Commissie verwacht een inkrimping van het Roemeense bbp met 8 procent. De buitenlandse schuld zou tegen 2011 verdubbelen. De inflatie loopt op tot 5,7 procent – ontoelaatbaar voor Europa.

Basescu’s koppigheid doet alle elementen tegen hem keren. De campagne wordt nu echt vuil. Zijn tegenstanders beheersen de media. Staatszender TVR staat onder PSD-toezicht, Antenna 1 en 3 worden geleid door zijn aartsrivaal Dan Voiculescu die vroeger de Conservatieve Partij leidde, nieuwszender Realitatea TV door de besmuikte zakenman Sorin Vantu.

Europa lijkt verder af dan ooit. De kans bestaat zelfs dat Dacian Ciolos, die de nieuwe eurocommissaris voor Landbouw moet worden, wordt weggehaald nog voor hij een hoorzitting in het Europees Parlement heeft doorstaan. Want tot 11 januari 2010 kan elk land een andere kandidaat naar voren schuiven. Als Geoana wint, is die kans niet denkbeeldig.

Lukas De Vos

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content