In de voorbije decennia hebben vaccins honderdduizenden mensenlevens gered. Neem het pokkenvirus, dat in 1 eeuw maar liefst een half miljard mensen doodde. Dankzij het pokkenvaccin is deze killer van de aardbodem verdwenen. Ook het poliovirus kwijnt langzaam weg, met nog enkele overblijvende haarden in Azië.
De successen met werkzame vaccins kunnen niet verhinderen dat de prikken ook vragen oproepen. Getuige daarvan is de coronapandemie die ons allemaal treft. Zelfs als de meerderheid vlot bereid is zich te laten vaccineren tegen Covid-19, blijft een niet-onbelangrijke minderheid met vragen worstelen. Vaccinatietwijfel is ook geen nieuw fenomeen. De voorbije decennia waren andere vaccins al kop van Jut, zoals de vaccins tegen mazelen en HPV. Onterecht. Dankzij HPV-vaccinatie kunnen we baarmoederhalskanker overwinnen.
Toch blijven de prikken, die wereldwijd miljoenen mensenlevens redden, veel emoties losmaken. Waarom bestaat er zo veel twijfel over wat ongetwijfeld een van de belangrijkste verwezenlijkingen van de geneeskunde is? Vaccinatietwijfel heeft veel gezichten, en die hebben lang niet altijd met het vaccin zelf te maken.
Bij een bevraging van 15.719 Belgen (40% Franstaligen, 60% Vlamingen), 50/50 mannen en vrouwen, afgenomen in januari 2021 door Vlaamse en Franstalige onderzoekers onder leiding van de Universiteit Gent, antwoordt 77% van de respondenten (erg) overtuigd te zijn om zich te laten vaccineren tegen Covid-19. Dat is een stijging van 21% in vergelijking met einde 2020, maar ook een momentopname.
De onderzoekers gingen ook na welke factoren de vaccinatiebereidheid versterken. Het wantrouwen over de veiligheid van de vaccins blijkt afgenomen, nu miljoenen mensen in de Europese Unie hun eerste prik kregen. Zelf beschermd zijn tegen Covid-19, minder risico vormen voor anderen omdat je na vaccinatie minder besmettelijk bent en solidariteit vormen de belangrijkste drijfveren om ervoor te gaan. Toch is niet iedereen gelijkgestemd. Bij ouderen is de vaccinatiebereidheid over het algemeen groter, en ook mannen en hoger opgeleiden staan positiever tegenover de coronavaccinatie. Aan Vlaamse kant is de bereidheid groter dan aan Franstalige kant.
