JA

Thomas Verbeke

‘Van alle Belgische vijfjarige kleuters is 97 procent nu al ingeschreven op de kleuterscholen. Deze maatregel moeten we doordrukken voor die kleine doelgroep van zwakke kinderen uit vaak kansarme gezinnen, die een achterstand oploopt die niet meer in te halen is. Daarom sta ik achter het voorstel om de leerplicht te verlagen. Of je één of twee jaar de leerplicht moet vervroegen, daar valt over te discussiëren. Ik weet dat ik eerder gezegd heb dat kleuters al vanaf vier jaar leerplichtig moeten zijn, maar ik verdedig nu loyaal het partijstandpunt, om de leerplicht met een jaar te vervroegen. Zo staat het ook in het regeerakkoord.

Het is wel belangrijk om op te merken dat zo’n verlaging pas zinvol is als er ook aan de randvoorwaarden wordt voldaan. Je moet aanvullend inspanningen doen om de kinderen die je met die maatregel naar school wilt krijgen, te bereiken. Concreet komen die kleuters uit zwakke groepen met ouders die heel ver staan van alles wat er op school gebeurt. Als je die mensen verplicht om hun kleuters zo vroeg al naar school te sturen, moet je ook extra inspanningen doen om hen uit te leggen welke voordelen dat heeft. Het belang hun kind te laten functioneren in een groep bijvoorbeeld. Een andere randvoorwaarde waaraan volgens mij voldaan moet worden, is dat je inspanningen levert om meer personeel te vinden. Als je die kansarme kinderen verplicht om naar school te komen, moet je ervoor zorgen dat ze niet verdwijnen in gigantische klassen. De juiste mensen moeten aanwezig zijn om de nodige aandacht aan hen te besteden.

Ik weet dat Mieke Van Hecke, de directeur-generaal van het Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs, er niet voor te vinden is om kinderen vanaf vijf jaar leerplichtig te maken. Ze vreest dat er niet aan deze randvoorwaarden zal worden voldaan. En ik vrees eerlijk gezegd hetzelfde. Het staat in het Vlaamse regeerakkoord ingeschreven, maar ik denk dat we realistisch moeten zijn en zeggen dat er duidelijk niet genoeg geld is om goede randvoorwaarden te creëren. Nochtans zou het voor de stimulering van gelijke kansen in het onderwijs erg belangrijk zijn als dit er alsnog door komt.’

NEE

‘Voor sommigen is het verlagen van die leerplicht een echte fetisj geworden. Daar heeft men in het onderwijsdebat wel eens vaker last van. Degelijke studies hebben bewezen dat kinderen zo vroeg mogelijk met onderwijs in contact moeten komen, want dat is de enige manier om achterstand bij zwakke groepen weg te werken en hen gelijke kansen te bieden. Maar dat vervroegen van de leerplicht wordt zo snel een fetisj die alles moet oplossen.

Als je de leerplicht op vijf jaar legt, dan is de vraag: wat met de jongere kinderen? Kun je de achterstand die kleuters uit zwakke groepen opgelopen hebben door de eerste jaren niet naar school te gaan, wel in één extra jaar goedmaken? Bovendien heeft het verlagen van de leerplicht veel grondwettelijke consequenties. Het brengt enkele moeilijke juridische vraagstukken met zich. Of kleuters onderhevig zijn aan dezelfde sancties als in het basisonderwijs bijvoorbeeld.

Het is evenmin duidelijk wat leerplicht vanaf vijf jaar allemaal zou kosten. Daarom vind ik dat je vooral naar het doel moet kijken dat we willen bereiken. Dat kan anders en beter. Zo vroeg mogelijk, zo veel mogelijk kleuters naar school krijgen, biedt veel meer mogelijkheden op gelijke kansen. Daarom wil ik vanaf 2,5 à 3 jaar, vanaf de eerste kleuterklas, proberen om zoveel mogelijk kleuters te laten participeren. Op vijf jaar gaan al 97 à 98 procent van alle kleuters naar school. Natuurlijk zou 100 procent het ideaal zijn. Maar als je dan toch middelen investeert, dan beter bij de eerste kleuterklas, waar de eerste achterstand wordt opgelopen.

Het is inderdaad een probleem dat ouders van kleuters uit die zwakke groepen ver van het onderwijs staan. Daarom moeten we die ouders zo vroeg mogelijk bij de school betrekken. Dat is allerminst een gemakkelijke opgave. Ook gemeenten moeten daarin een rol spelen. Zij moeten in de eerste plaats zicht hebben op hun probleembuurten, want het is daar dat de kleuters wonen die niet naar school gaan. Als de gemeenten goed samenwerken met hun scholen, kun je volgens mij veel meer bereiken. Bovendien moet er voldoende personeel zijn om kleuters uit die zwakke groepen te begeleiden.’

‘Kansarme kinderen lopen achterstand op die niet in te halen is.’

‘Doel kan anders en beter bereikt worden.’