‘Nieuwe hoop voor het kiwimodel’ titelde Knack (1 juli 2009). Na het misbaksel van minister Rudy Demottes ‘kiwi light’ heeft een studie, besteld door minister van Sociale Zaken Laurette Onkelinx, nu aangetoond dat een volwaardig kiwimodel in België juridisch perfect haalbaar is.
Het kiwimodel staat voor het uitkiezen van de beste geneesmiddelen en daarop een openbare aanbesteding toepassen om de gunstigste prijs te behalen. De naam is overgewaaid uit Nieuw-Zeeland, waar men het systeem al een vijftiental jaren met succes toepast. Maar het kiwimodel raakte pas echt bekend via het boek De cholesteroloorlog. Waarom geneesmiddelen zo duur zijn van huisarts Dirk Van Duppen, actief bij Geneeskunde voor het Volk en PVDA-gemeenteraadslid in Deurne. Als Van Duppen met zijn boek enkel een academisch werkstuk had gemaakt, dan zou dit in het beste geval een strovuurtje zijn geweest in de media. Maar KWB, LBC non-profit, Ziekenzorg CM en Geneeskunde voor het Volk sloegen de handen in elkaar en haalden meer dan 100.000 handtekeningen op. Ook enkele politici pikten het idee op. Er werden talrijke mediagenieke acties gevoerd, zoals het Dafalganshoppen in de grensgemeente Hulst en de opening van de grensapotheek in Hoogstraten. Een vrouw hield op de Dafalganshoppingactie in Hulst een doosje van deze pijnstiller in haar hand en vroeg zich voor de tv-camera’s af: ‘Bij ons kost dat 4,50 euro, hier 50 cent. Aan wiens vingers is al dat geld dan blijven plakken? Het feit dat in de kiwicampagne werd aangetoond dat de ziekteverzekering voor één doosje van een cholesterolverlager in ons land 60 euro te veel betaalde, beroerde ook de vakbonden en de ziekenfondsen. Die 60 euro komt immers van de bijdragen op de lonen van alle werknemers. Geen toeval dus dat ook de beide grote ziekenfondsen en vakbonden zich dan achter het kiwimodel schaarden.
Dankzij die hete adem van het kiwimodel is de prijs van 900 geneesmiddelen in België in drie jaar tijd gedaald. In 2005-2006 kenden we een ware kiwiknik, een absolute daling met 40 miljoen euro in de steile curve van steeds stijgende geneesmiddelenuitgaven. En nu staat het kiwimodel, als mogelijk alternatief voor de geplande drastische besparingen in de gezondheidszorg, helemaal terug op de politieke agenda.
In Nederland heeft men sinds 1 juli 2008 voor 30 geneesmiddelen het kiwimodel ingevoerd, en dat heeft prompt 650 miljoen euro opgebracht. Omgerekend naar Belgische prijzen en verbruik zou een vergelijkbaar systeem bij ons op dezelfde 30 geneesmiddelen 303 miljoen euro aan besparingen hebben opgebracht voor de ziekteverzekering. De patiënten zouden daarenboven nog eens 115 miljoen extra uitsparen. De opbrengst van een algemene invoering van het kiwimodel in België wordt geschat op 1,5 miljard euro. Veel geld dat kan dienen voor bijkomende werkgelegenheid in de gezondheidssector en ter versterking van de sociale zekerheid. Maar in ieder geval niet om de putten van de reddingsoperaties voor de banken te dempen.
JOZEF MAMPUYS IS LID VAN HET REDACTIECOMITé VAN DE GIDS OP MAATSCHAPPELIJK GEBIED, EEN ACW-UITGAVE.
door Jozef Mampuys
