Een oud-bankier noemt de hoge bonussen ‘misdadig’. Liberalen willen de banken de crisis laten betalen. Nog opmerkelijker: bankiers en politici vervallen in het gedrag dat de huidige financiële crisis heeft veroorzaakt.

Zover zijn we al: zelfs een ex-topbankier noemt het bonussysteemin de financiële sector ‘misdadig’. Ten minste, voor de traders in de markt-zalen. De uitspraak komt van Karel De Boeck, gewezen gedelegeerd bestuurder van Fortis Holding en ooit vicevoorzitter van ABN Amro. Hij was ook drie jaar voorzitter van de Belgische Vereniging van Banken.

Het bonussysteem was ‘zeer agressief’ en ‘gericht op de korte termijn’ en van die aard ‘dat het elk redelijk mens uit zijn evenwicht haalt in zijn afweging van risico en rendement’, aldus de oud-bankier. De vraag rijst dan waarom de topbankier zelf nooit iets aan dat systeem heeft gedaan. Als de bonussen ‘misdadig’ zijn en je pakt die als verantwoordelijke niet aan, dan heet zoiets ‘schuldig verzuim’. Erger nog: de topbankiers kregen zelf riante bonussen, gebaseerd op de hoge winst van de bank. En hoe kwam de bank aan die hoge winst? Dankzij het risicovolle handelen van traders, aangemoedigd door de bonussen.

Hoe terecht de uitspraken van de oud-bankier ook zijn: waarom heeft hij niets gezegd toen hij aan de top stond? Waarom heeft hij toen de verantwoordelijkheid niet op zich genomen?

Zover zijn we al: zelfs de liberalen willen dat de banken de staatskas extra spekken. Zelfs minister van Financiën en – tot nader bericht – MR-voorzitter Didier Reynders verklaarde voorstander te zijn van een extra heffing op rekening van de financiële sector. Ook Open VLD pleit daarvoor. Uiteraard om de put in de staatskas te helpen dempen die ze met hun kortzichtige paars beleid grotendeels zelf gedolven hebben.

Wat de liberalen nu roepen, staat haaks op wat ze de voorbije jaren hebben gedaan: de financiële instellingen konden steeds rekenen op een voorkeursbehandeling. De banken haalden torenhoge winsten voor de financiële crisis uitbrak, maar veel belastingen hebben ze daar nooit op betaald. Volgens zakenkrant De Tijd bedroeg het werkelijke belastingtarief op de winst van de Belgische banken in 2006 en 2007 gemiddeld slechts 20 procent. De notionele-interestaftrek, gouden vondst van de liberalen, bezorgde de financiële instellingen extra voordelen en kostte de staatskas hopen geld – maar veel banen heeft hij niet opgeleverd.

Hoe terecht de liberale pleidooien voor een heffing op de financiële sector nu ook zijn: waarom hebben ze de financiële instellingen altijd buitensporig bevoordeeld? Waarom hebben ze de verantwoordelijkheid toen niet op zich genomen?

Maar we zijn er nog lang niet: zelfs Geert Noels, gepokt en gemazeld in de financiële sector, schreef recent in zijn blog dat ‘… het gedrag dat aan de oorsprong ligt van de financiële crisis – hebzucht, normvervaging, risiconame, onorthodoxe monetaire politiek – herleeft en leeft sterker dan tevoren’. De bankiers zijn dus nog geen sikkepit veranderd. En onze politici doen er niets aan. Zo leggen ze de kiemen voor een nieuwe financiële crisis.

De politici zullen aanvoeren dat alles internationaal dient te worden geregeld. Dat zal wel zo zijn, maar waarom wachten we nog steeds op de benoeming van de bestuurders bij KBC en BNP Paribas – bestuurders waar de overheid na haar massale financiële steunverlening recht op heeft? En vooral: waarom is nog steeds niet duidelijk wat die daar precies zullen verdedigen? Het illustreert de lichtzinnigheid van onze politici in de hele bankencrisis.

Ook vandaag nemen bankiers en politici de verantwoordelijkheid nog altijd niet op zich. Maar ze dragen ze wel.

door Ewald Pironet

De bankiers zijn nog geen sikkepit veranderd. En onze politici doen er niets aan.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content