Volgens het plan van NMBS-baas Karel Vinck moet de overheid de pakjesdienst ABX kapitaal toeschuiven omdat dit in de toekomst financieel het meest voordelig is voor de spoorwegmaatschappij. De privémanager brengt de politieke tegenstanders van ABX in verlegenheid.

Apetrots liet eerste minister Guy Verhofstadt (VLD) Karel Vinck tot topman van de nationale spoorwegmaatschappij benoemen, nadat minister van Mobiliteit en Vervoer Isabelle Durant (Ecolo) van de vervanging van Etienne Schouppe een onverteerbaar soepje had gekookt. Als die succesvolle captain of industry (bij Eternit, Bekaert en Umicore) er niet in slaagt de treinen weer op het goede financiële spoor te krijgen, slaagt niemand daarin, klonk het overmoedig.

Mooi, maar dat heeft zo zijn consequenties. Voor privémanager Vinck is de NMBS pure business. Dat geldt ook voor het niet geringe probleem van de spoorwegdochter, de pakjesdienst ABX Logistics, dat vandaag en morgen zijn definitieve oplossing moet krijgen. Gedelegeerd bestuurder Vinck blijkt kregelig te doen over het gekonkel daarover van ministeriële kabinetsleden en de behoefte van politici om met stoere taal te scoren. Menig lid van zijn raad van bestuur, hoewel nog steeds ‘de emanatie van de politiek’, schaart zich achter die economische aanpak. Niet het minst omdat bestuurders van overheidsbedrijven uit de parlementaire onderzoekscommissie over Sabena geleerd hebben dat zij op hun doen en laten wél degelijk (juridisch) aangerekend kunnen worden.

De zogenoemde werkgroep-Vinck heeft de jongste dagen zijn rekeningen verfijnd om ABX – jaaromzet 3 miljard euro – het zelfstandige pad op te sturen. Voor Karel Vinck, gedelegeerd bestuurder Etienne Schouppe van ABX, de consultanten van Boston Consulting Group en van Petercam en de juristen van Linklaters De Bandt is het geen optie de verlieslatende NMBS-dochter te laten vallen. De NMBS heeft zo’n 570 miljoen euro geïnvesteerd in de wereldwijde expansie van ABX, terwijl de groep vandaag tussen 400 en 500 miljoen euro waard zou zijn. Niet weinig waardeverlies dus, maar zonder extra geld gaan verscheidene dochters van de logistieke groep failliet en verliest de spoorwegmaatschappij haast alles. Bij een doorstart daarentegen kan het logistieke bedrijf één of meer privépartners aantrekken – wat de regering al begin dit jaar heeft beslist. Dankzij die toekomstige kapitaalinbreng recupereert de spoorwegmaatschappij een deel van zijn geïnvesteerde geld. Voor de NMBS behoort ABX niet langer tot de kernactiviteiten, het is er Vinck en de zijnen alleen om te doen zoveel mogelijk uit de brand te slepen.

CONCURRENTIEVERVALSING

Karel Vinck stelt vandaag (woensdag) het kernkabinet en morgen zijn raad van bestuur voor om ABX effectief tot een autonome dochter om te bouwen. Pas als orde op zaken is gesteld, kan de ‘operatie privatisering’ beginnen.

De groep werd in juli de jure opgericht, maar aangezien de NMBS de structuur nog niet met activa heeft opgevuld, blijft hij een lege schep. De logistieke dochter moet eigen kapitaal krijgen. De werkgroep raamt dat daartoe 250 miljoen euro nodig is. De NMBS zou haar vordering van 110 miljoen euro op ABX omzetten in kapitaal. Voor de resterende 140 miljoen is contant geld nodig, eventueel gewaarborgde leningen in afwachting dat ABX een aantal van zijn activa te gelde maakt.

De kapitalisatie kost hoe dan ook belastinggeld, want de spoorwegmaatschappij steekt zélf diep in het rood. Vorige week nog geraakte bekend dat haar verlies dit jaar onverwacht hoog klimt tot 443 miljoen euro – Vinck leent zich niet tot de voor de overheid comfortabele opsmuk van de jaarcijfers.

De betrokken ministeriële kabinetten verkeerden de jongste dagen in koortstoestand. De plannen van de NMBS-baas voor ABX lijken politici tot andere gedachten te brengen. Voogdijminister Isabelle Durant manifesteerde zich vroeger als een emotionele tegenstander van het ABX-avontuur van Etienne Schouppe, maar verklaarde nu in de kamercommissie Infrastruur dat ze de inbreng van vers geld niet kan uitsluiten. VLD-voorzitter Karel De Gucht applaudisseert niet voor de kapitalisatie van de logistieke groep, maar tot een njet komt zijn partij niet. Minister van Buitenlandse Zaken Louis Michel (MR) lijkt water in zijn principiële wijn te hebben gedaan. De socialisten, de Vlaamse maar vooral de Waalse, staan sinds jaar en dag achter Schouppe, die nochtans zelf van CD& V-huize is.

Intussen dreigen de federaties van de wegvervoerders met een klacht bij de Europese Commissie en een blokkade van Brussel wegens concurrentievervalsende overheidssubsidies aan concurrent ABX. De 250 transportondernemingen die met 650 vrachtwagens voor ABX in België rijden, zullen daar niet opgetogen over zijn.

Guido Despiegelaere