Vlaams Belang en Groen! zitten in hetzelfde schuitje. Bien étonnés de se trouver ensemble, uiteraard.

De politieke actualiteit van het voorbije weekeinde werd gedomineerd door nieuws uit de partijhoofdkwartieren. Ruzie bij de MR, een ontgoochelde senator die opstapt bij Open VLD, ruzie bij Vlaams Belang, en een voorzittersverkiezing in mineur bij Groen!.

De perikelen bij de liberalen zijn klassiek voor partijen die de verkiezingen hebben verloren, maar de crisis bij het Vlaams Belang en bij Groen! is van een heel andere orde: ze is existentieel. Beide partijen zien hun corebusiness belaagd door de concurrentie. Er mogen dan al duidelijke verschillen zijn tussen het milieuprogramma van Groen! en – pakweg – de SP.A, het probleem is dat ze alleen waarneembaar zijn voor specialisten. Het grote publiek ziet dat het subsidies kan krijgen voor zonnepanelen. Dat de regering ze heeft ingevoerd onder druk van Groen! is waar, maar het levert Groen! geen stem extra op. Nog een voorbeeld: Patrick Janssens mag dan al wel een kazakdraaier zijn, hij strijkt wel de politieke winst op van het Oosterweelreferendum. Dat hij dat doet onder druk van Groen! is waar, maar het levert Groen! geen stem extra op.

Wie ook geplaagd wordt door de zweetdieverij – noem het de Joop Zoetemelkpolitiek – van de andere partijen, is het Vlaams Belang. Partijen als Lijst Dedecker en de N-VA hebben een deel van het programma van het voormalige Vlaams Blok politiek vruchtbaar gemaakt. Het Vlaams-natio-nalisme van De Wever is doordachter dan dat van Annemans en het populisme van Dedecker is efficiënter dan dat van Dewinter. En belangrijk: N-VA en LDD zijn ferm in hun veroordeling van elke vorm van racisme.

Wouter Van Besien en Bruno Valkeniers begonnen dit weekeinde allebei aan een verbreding van hun partij. Groen! zal zich voortaan niet alleen met het milieu bezighouden, maar ook met justitie of sociaal beleid, zo zei Van Besien. Of hij al snel aan de inhoud zal toekomen, is twijfelachtig. Hij zal zijn handen vol hebben om de vooroordelen die over hem bestaan, te ontkrachten. Bij Groen! zijn ze nog niet vergeten dat hij op een haar na Mieke Vogels klopte bij de vorige voorzittersverkiezingen. Daar had hij toen precies één toespraak voor nodig op een woelig congres.

Valkeniers wil dan weer dat het Vlaams Belang zijn toon matigt om zo een valabele gesprekspartner te worden voor andere rechtse partijen. Hij beseft dat een cryptoracistische partij altijd gevangen zal blijven in het cordon sanitaire.

Filip Dewinter pruttelt tegen. Hij beseft als geen ander dat het Vlaams Belang ten dode opgeschreven is als het zich een zachter profiel aanmeet. Hij weet dat het cordon sanitaire al een kwarteeuw lang een levensverzekering is voor zijn partij. Hoe groter het isolement en de stigmatisering, hoe groter de aantrekkingskracht bij grote groepen van de samenleving die zich verwaarloosd en uitgesloten voelen.

Dewinter vreest dat Valkeniers aanstuurt op een feitelijke fusie van het VB met andere rechtse partijen. Dat zou meteen het einde van de politieke car-rière van Dewinter betekenen.

Wouter Van Besien moet vechten tegen de kiesdrempel en moet daarom vissen in de vijver van het ACW, ex-Spirit en de SP.A. Daar zit momenteel vis genoeg die op zoek is naar andere wateren.

Maar wat doet hij als Patrick Janssens hem straks vraagt om samen met hem een Stadspartij op te richten?

door Karl van den Broeck

De crisis bij het Vlaams Belang en bij Groen! is van een heel andere orde: ze is existentieel.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content