Sigaren paffen in een ziekenhuis is één ding. Je dochter via logebroeder Bracke tot in het Gentse schepencollege sluizen, is nog zo een ding. Maar eerlijk zijn bij de benoeming van ambtenaren… dat is iets totaal anders. En in eerlijkheid blinkt paars-groen niet bepaald uit. Minder bijvoorbeeld dan in arrogantie. Dure Copernicushervorming of niet, die kerels benoemen nog altijd wie zij willen. Dat is vorige week in Knack duidelijk aangetoond door onze chef-wetenschappen.
Tussen twee haakjes: wie vorige dinsdag de berichtgeving over de zaak Nuyens versus Van den Bossche op de openbare omroep heeft gevolgd, heeft iets merkwaardigs vastgesteld. Wij hebben het nu niet over het feit dat de VRT dit schandaal van A tot Z uit Knack haalde zonder ook maar één keer de bron te noemen. Wel over het opvallende verschil tussen dat item in het Journaal van zeven uur, en hetzelfde item in het Journaal van kwart over elf. In het nieuwsoverzicht van TerZake zat het niet eens in. Dat de regering zich bezondigt aan machtsmisbruik en nodeloos geld over de balk gooit, is blijkbaar enkel nieuws voor de pretnetkijker.
Wie beide bulletins heeft bekeken, heeft gemerkt dat mevrouw Nuyens, gesteund door de macht van het kruis, in het laatavondjournaal grotendeels hetzelfde verklaarde als in dat van zeven uur. Maar Van den Bossche zei iets totaal anders, hoewel hij in hetzelfde decor op dezelfde stoel zat. Het ging dus om hetzelfde interview, waaruit plotseling andere quotes waren geselecteerd. Zullen we eens raden wat er gebeurd is? Heeft Van den Bossche na het nieuws van zevenen, waar hij niet bepaald sterk uit kwam, woedend naar de VRT gebeld en dat verslag doen veranderen? Wat denkt u? En wat leert het over de openbare omroep?
Telkens weer proberen om via slinkse druk de berichtgeving in de pers te beïnvloeden, is een ander typisch kenmerk van paars-groen. Geen volle week was onze directeur-hoofdredacteur in zijn nieuwe functie actief, of de premier kwam al janken. U gelooft dat niet maar het is de waarheid, zoals (bijna) alles in deze rubriek. Dat was na de affaire-Slangen. Of ze elkaar een keer konden spreken om het vijandige klimaat te vervangen door wederzijds begrip en samenwerking? Wederzijds begrip en samenwerking, mijn oor. Onze directeur-hoofdredacteur deed wat in die omstandigheden elke directeur-hoofdredacteur zou doen, hij riep het hoogste orgaan van Knack samen: de redactieraad!
Voor we verder gaan, zullen wij eerst even uitweiden over deze merkwaardige instantie, waarvan niemand goed weet waarvoor ze dient, de leden ervan het minst van allen. Rond de redactieraad hangt een waas van geheimzinnigheid als gold het een werkplaats van het Grootoosten, wat in feite ook zo is. Over de redactieraad wordt op Knack niet dan fluisterend gesproken, en angst neemt bezit van de eenvoudige redacteur wanneer deze of gene hem ermee bedreigt.
Sinds wij er zelf deel van uitmaken, worden wij door de collega’s niet met meer sympathie, maar laten we zeggen met meer achterdocht benaderd. En liever dan het mysterie weg te nemen, proberen wij het zoveel mogelijk te vergroten. Zo kwam Jan Braet, onze chef-cultuur, eens quasi achteloos polsen wat er op de vorige zitting was besproken. Wij bogen ons naar hem toe, blikten schichtig rond om te zien of niemand meeluisterde, en fluisterden haastig: ‘Gelukkig had ge er een vriend zitten Jan, of de rubriek cultuur was afgeschaft.’
Braet had een paar tellen nodig om van de schok te bekomen, maar bood toen spontaan aan om broodjes mee te brengen voor ondergetekende. In werkelijkheid had Hubert van Humbeeck vóór de rubriek cultuur gestemd, en al de rest tegen. Hubert heeft in de raad vijf stemmen, de andere vier elk één. Het heeft weken geduurd vooraleer wij door hadden dat de heer De Nolf ons met die stemmenverdeling, eens te meer, goed liggen had. ‘Ge hebt nu meer bevoegdheden,’ zo sprak hij op het inauguratieontbijt (om halfzes ’s morgens te Roeselare), ‘het komt er nu op aan ook meer verantwoordelijkheid te nemen. En vooral: harder te werken.’
In vergelijking met vroeger is er dus niets veranderd, maar dat hoeft de rest van de redactie niet te weten. Doodnerveus worden ze, als wij voorbij hun bureau komen gekuierd, een fronsende blik op hun scherm werpen, en vervolgens een notaboekje tevoorschijn trekken waarin wij een paar korte notities krabbelen. Nog grotere paniek slaat toe als wij terloops een pluimpje uitdelen. Waarbij wij ‘Goed artikel deze week’, hebben vervangen door: ‘Deze week een goed artikel’. Dat suggereert iets meer dat het de andere weken niet veel soeps was. Jos Grobben heeft ook zitting in de raad. Sindsdien is de omzet van zijn cola-automaat vervijfvoudigd.
Toen onze directeur-hoofdredacteur zijn redactieraad in extra zitting bijeenriep om te polsen of hij op de uitnodiging van de premier moest ingaan, luidde het antwoord unaniem: neen. Individuele adviezen worden niet openbaar gemaakt, maar wij zullen er enkele anoniem citeren. ‘Nooit!’ ‘Laat da joenk in zijn sop gaar koken.’ ‘Eerst Slangen buiten.’ ‘Ik, in uw plaats, gaf hem een mep op zijn bakkes.’
Dit laatste werd met luide stem betoogd door Hubert van Humbeeck, die sinds hij senior writer is bij onze buitenlanddesk, aanzienlijker agressiever door het leven stapt dan vroeger als directeur. Op aanstoken van Sus Van Elzen kwam hij vorige week het BMC binnengestapt met vier granaten aan zijn broeksriem. Dit omdat men volgens Sus niet over het Midden-Oosten kan schrijven, zonder zich in te leven in de gewoonten van ter plaatse.
‘Ge zijt veel te zacht Rik’, gaf Hubert zijn opvolger mee. ‘Voor ge het weet, lopen ze over u heen. Een directeur moet met de borst vooruit aan het hoofd van zijn troepen staan. Geen compromis met de vijand. Ook niet met een kruiper als de premier.’
De volgende dag belde Van Cauwelaert aan op de 16. Wie dacht dat onze redactieraad geen enkel nut had, vergist zich.
Koen Meulenaere
