Met Jef Lambrecht is danig de zot gehouden, tijdens deze oorlog. Niet zo gauw was hij op bevel van de hoofdredactie uit Amman terug in Brussel geland, of de Amerikanen namen zonder veel tegenstand heel Irak in en Jef kon met het eerstvolgende vliegtuig terug. Niet meer naar Amman, hoewel hij ze daar op het hart had gedrukt om zijn kamers vrij te houden, maar naar Bagdad. En wij verzekeren u: van het Intercontinental in Amman naar het Palestine in Bagdad, dat scheelt in comfort aardig wat sterren.
De schuld voor een en ander lag bij onze chef-wetenschappen, zelf een oorlogsverslaggever van de zuiverste soort. ‘Wat Jef doet, is in een luxueus hotel op duizend kilometer van het front een paar voorgebakken stukjes inlezen die je net zo goed op de redactie kunt maken’, vertelde Draulans in tal van VRT-programma’s, waar ze graag de rode loper uitrollen voor wie hun eigen collega’s wil komen beledigen. Draulans werd door Peter Verlinden zelfs uitgenodigd om voor het voltallige VRT-personeel een lezing over oorlogsverslaggeving te houden.
En daar zaten op een vrijdagmiddag alle leden van de onderhoudsploeg, het keukenpersoneel, de mannen van de technische dienst, de monteurs, de secretaresses van de boekhouding, de schminksters en al wie nog tuk was op een betaald vrij uurtje, geboeid te luisteren naar de bloedstollende verhalen van onze chef-wetenschappen. Die vertelde honderduit hoe hij samen met Jean-Pierre Bemba de brousse van Zuid-Oost-Congo had heroverd op de Ugandezen. ‘Als ge wordt aangevallen door een giftige slang,’ voerde hij de spanning kundig op, ‘dan moogt ge niet panikeren en haar zeker niet in de ogen kijken. Ik zelf ben al verscheidene keren aangevallen door giftige slangen, en ik…’
Enzovoort, enzovoort. Draulans mag zich graag laten opjagen door zijn eigen enthousiasme. Tot slot deed hij in bijwijlen pikante geuren en kleuren uit de doeken hoe hij tijdens bombardementen op Bosnië eens 36 uur lang de liefde had bedreven met een plaatselijke schoonheid. Op kosten van Knack! Hoe langer hij vertelde, des te zieliger werd het beeld dat van Jef Lambrecht overbleef bij het VRT-personeel. Zesendertig uur de liefde bedrijven, dat heeft Jef in zijn hele leven niet gedaan, laat staan aan één stuk door terwijl de bommenwerpers boven zijn hoofd cirkelen.
Jos Bouveroux, hoofdredacteur van de radionieuwsdienst, sloeg beschaamd de ogen neer en faxte naar Lambrecht dat hij naar huis moest terugkeren. Voor de Amerikanen het sein om erin te vliegen en dus moest de geplaagde verslaggever meteen weer terug. Maar, iedereen voelt het: er is iets geknackt bij Lambrecht, zijn enthousiasme is weg. Nu is Jef sowieso beter in de aanloop naar de oorlog dan in de oorlog zelf. Als alles al gezegd ís en het wachten is op de eerste bom terwijl het thuisfront toch dagelijks een paar bijdragen eist, dan slaat Jef de anderen met vele lengten.
Wij herinneren ons een schitterend wipstuk over de bronnen van onze beschaving, die in Irak zouden liggen. ‘Vader Abraham, wiens echte naam Pierre Kartner is, werd geboren in Oer’, liet Jef vanuit zijn suite weten. ‘Hij had zeven zonen. De eerste was de kleine Isaak. Gevolgd door Kaïn en Abel, die later hun kleinere broertje Jakob het hoofd insloegen. Daarom noemt men Abraham de vader van alle volkeren.’
Jef was gelanceerd. Weidde uit over het schrift dat in Babylonië is uitgevonden, en over de ziggoerats, de torentempels van de Mesopotamiërs: ‘Lange tijd heeft men de ziggoerat van Doer-Koerigalzoe voor de Toren van Babel gehouden, maar dat was onzin. Die tempel dateert uit de Kassitische tijd, terwijl de echte Toren zoals men weet, voltooid werd door Naboekadnesar de Tweede. Dit nadat de Assyrische koning Sanherib de eerste ruwbouw had verwoest met de woorden: “Hij ligt er en hij ligt er goed. ” En nadat de Elamiet Soetroeknacchoente de hele stad had platgesmeten.’
Jef zal eerder struikelen over de naam Patrick Janssens dan over Soetroeknacchoente. Voor we het goed beseften, waren we al bij de Soemeriërs aanbeland: ‘Zij ontwikkelden klei tot de belangrijkste grondstof, met zeer uiteenlopende toepassingen. Het is voortbouwend op dat procédé dat de Scud-raket en de Stealth-bommenwerper zijn gemaakt. Zodat we in zekere zin kunnen zeggen dat de Irakezen hun ellende van vandaag aan zichzelf te wijten hebben.’
Wie tot zo een conclusie kan komen, mag wat ons betreft vanuit Monte Carlo de Golfoorlog verslaan. Wij zullen nooit vergeten hoe Jef één jaar na 11 september met zijn bandopnemertje door Kandahar wandelde, het volgens zijn eigen berichtgeving oninneembare Taliban-bolwerk dat in minder dan een half uur door een peloton Amerikaanse vrijwilligers werd ingenomen. Jef, gehuld in een T-shirt met ‘I love New York’ op, betrad een restaurant waar alle vormen van westerse decadentie als muziek, elektriciteit en vrouwen nog steeds streng geweerd werden. Een dertigtal gewezen Taliban-strijders zaten er op de grond te bidden, toen Jef met zijn vuile schoenen dwars over hun bidmatjes heen stapte, een dubbele whisky bestelde en vroeg waar de jukebox stond en of er geen dames waren die iets wensten mee te drinken.
Daarna schakelde hij zijn recorder in en begon met luide stem aan een commentaarstukje voor Voor de dag: ‘De sfeer is hier niet bepaald vriendelijk en de kaart is beperkt. De mannen op de grond zijn Pathanen. Vroeger hadden ze alles te vertellen, nu niks. Ze staan zelfs lager op de maatschappelijke ladder dan de Tadzjieken, dat zegt genoeg. Ze hebben wel woeste baarden laten staan en houtskool op hun ogen gesmeerd, maar verder zijn ze zo impotent als een gesneden os.’
Vijf tellen later zagen de verbaasde inwoners van Kandahar hoe een kleine blanke, zo snel als zijn beentjes hem dragen konden, uitholde voor een bende met kromzwaarden zwaaiende voormalige elitesoldaten. Jef hield stil bij een smidse, riep nog vlug ‘Jef Lambrecht, radionieuws Afghanistan’ in zijn microfoon, sprong op een wit paard en draafde de stad uit.
Koen Meulenaere
