‘JE KUNT NIET ANDERS DAN ISRAËL VEROORDELEN’

'Dit is geen conflict waarbij beide partijen boter op het hoofd hebben.' © REUTERS

De Belgische documentairemakers Jan Beddegenoodts en Niel Iwens filmden een jaar lang in een Palestijns dorp en een Joodse kolonie op de Westelijke Jordaanoever. Thank God It’s Friday werd een rauwe microkijk op het oude conflict.

Israëli’s en Palestijnen zitten sinds vorige maand officieel weer om de tafel om te praten over vrede. Dat Israël nederzettingen blijft bouwen in bezet Palestijns gebied, is daarbij nog altijd het grootste struikelblok. De Belgische filmmakers Jan Beddegenoodts en Niel Iwens trokken naar de Westelijke Jordaanoever om te leren begrijpen waarom de situatie zo uitzichtloos is. ‘Toen ik voor het eerst in het Palestijnse dorp Nabi Saleh kwam, zag ik hoe intens de mensen zich nog altijd verzetten tegen de vlakbij gelegen joodse nederzetting Halamish’, vertelt Beddegenoodts. ‘Ik wou het verhaal van die mensen brengen. Maar dan niet door politici en Midden-Oostenexperts aan het woord te laten, maar door in te zoomen op hun dagelijkse leven, en de mensen van heel dichtbij te portretteren. Hetzelfde wou ik doen in Halamish, om te tonen hoe ze naast elkaar leven. De Palestijnen protesteren elk weekend, maar hun boodschap bereikt de overkant niet. Het Israëlische leger treedt steeds harder op, en daardoor worden de protesten ook steeds gewelddadiger. Er vallen geregeld doden bij hun verzet, maar de joodse kolonisten van Halamish denken alleen maar aan uitbreiden. En de Israëlische regering heeft besloten om nog eens 1200 gebouwen op te trekken in de nederzettingen. Het is dus geen hoopvolle documentaire geworden.’

Was het moeilijk om er te werken?

Jan Beddegenoodts: De Palestijnen van Nabi Saleh overtuigen was gemakkelijk. Zij willen hun verhaal graag delen met de wereld, omdat ze hopen mensen te engageren voor hun zaak. Ik kon zelfs makkelijk een moeder interviewen die haar zonen en haar man verloren had bij de protesten. Maar kolonisten die erg tevreden leven in hun nederzetting hebben geen behoefte aan buitenstaanders. Ik ben er eerst zonder toelating binnengestapt, maar dat werkte niet. Er was een totaal gebrek aan vertrouwen. Daarom heb ik beide dorpen niet in dezelfde periode kunnen filmen. Eerst volgde ik een jaar lang Nabi Saleh, maar om in de kolonie binnen te mogen, hebben we acht maanden moeten lobbyen. De kolonisten hebben een heel eigen constructie gemaakt van argumenten en religie. Ze leven er in een groene oase, en negeren en ontkennen dat die kolonies internationaal illegaal verklaard zijn. In hun ogen wonen zij gewoon in Israël. Ik ben bewust heel naïef meegestapt in hun droomwereld, zonder in discussie te gaan, omdat ik wou weergeven hoe zij denken.

Hoe lastig is het om geen kamp te kiezen?

Beddegenoodts: Iedereen die over twee ogen en enig intellect beschikt, kan zien wat de gevolgen zijn van zo’n kolonie die al 37 jaar bestaat. Hoe er misbruik gemaakt wordt van de religie, en hoe Palestijnse families die daar al zo lang wonen, lijden onder de komst van die nederzettingen. Joodse kolonisten die in de Verenigde Staten, België of Frankrijk geboren zijn, komen zich in bezet gebied vestigen omdat ze geloven dat ze daar thuishoren. Het is geen conflict waarbij beide partijen boter op het hoofd hebben. Je kunt niet anders dan die kolonies veroordelen, zoals alle internationale instellingen doen. En toch heeft niemand de politieke moed om in te grijpen, omdat er te veel economische en militaire belangen op het spel staan.

U hebt de film ook getoond aan de lokale bevolking. Hoe was dat?

Beddegenoodts: Bijzonder intens, aan beide zijden. De reacties hebben we in de film verwerkt. Heel Nabi Saleh kwam samen, ook de moeder en zussen van Mustafa, die stierf tijdens de protesten. Ze waren heel zenuwachtig, en vreemd genoeg moesten ze lachen om al dat geweld. Het was ook de eerste keer dat ze konden binnenkijken in Halamish. Toen de dood van Mustafa in beeld kwam, werd het wel ijzig stil in de zaal. Maar we mochten dat tonen, want er heerst een martelarencultuur rond gedode betogers. Ze verspreiden posters, en maakten zelf foto’s van zijn dood. De reacties in het joodse kamp waren dan weer erg cynisch, maar dat is de clou van de film. Daarvoor moeten mensen komen kijken.

info: tgifdoc.comKnack Club nodigt 50 x 2 Knack Clubleden uit om de documentaire gratis te gaan bekijken op woensdag 02/10 in De Werf Brugge. Meer info op www.knackclub.be

DOOR THOMAS VERBEKE

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content