Surfen is ‘cool’, vinden jongeren. En daarmee bedoelen ze niet alleen urenlang kletsen en spelletjes spelen. Ook aan shoppen op het internet doen ze actief mee.

Sam was veertien jaar toen zijn vader hem voor het eerst een pagina liet zien op het World Wide Web. Dat was in 1995, zowat de Middeleeuwen van het internet in België. Sam experimenteerde wat met het nieuwe medium en al snel had hij zijn eigen site in elkaar geknutseld. Iedere dag zat hij wel een uur aan het scherm gekluisterd om te kletsen met andere internetgebruikers.

Ondertussen is Sam een doorgewinterde internetgebruiker geworden. Als geen ander kent hij zijn weg op de informatiesnelweg en weet aan welke sites hij iets heeft. Aan Large.nl bijvoorbeeld, een Nederlandse webshop waar allerlei merchandising van rockbands en artiesten wordt verkocht aan het jonge surfpubliek.

‘Betalen doe je onder rembours of elektronisch met je credit card en de leveringen lopen vlot’, vertelt de ervaren internetshopper zonder verpinken. Sam heeft zelfs een eigen creditcard, maar betalen via internet, dat vertrouwt hij niet helemaal. Dus betaalt hij bij ontvangst, of zijn moeder betaalt, die vaak van niets weet. Hij koopt geregeld spullen via internet, ook software en cd-roms met ‘spelletjes die hier nog niet verkrijgbaar zijn’. Maandelijks besteedt hij er gemiddeld zo’n duizend frank.

Sam behoort tot de at-generation: de nieuwe generatie jonge consumenten die hun aankopen nu al voor een gedeelte via internet verrichten. Ze groeien op met het nieuwe medium en vinden shoppen via het wereldwijde computernetwerk al even makkelijk als winkelen met de klassieke boodschappentas of het winkelkarretje.

WINDOWSHOPPING OP HET NET

Volgens een rapport van het Belgische onderzoeksbureau Insites, een spin-off van de Vlerick School voor Management, gespecialiseerd in de studie van de on-lineconsument, heeft 22 procent van de Belgische internetgebruikers tussen twaalf en achttien ooit al iets gekocht op het net. Belgische tieners beginnen uitvoerig te shoppen vanaf hun vijftiende. Terwijl nog geen vijf procent van de veertienjarige surfers al ooit iets on line heeft gekocht, is dat bij de achttienjarigen 42 procent.

En dit is pas het begin. De cijfers dateren van oktober ’99 – de rage van de gratis internettoegang was toen volop aan de gang. Gratis access verleidde heel wat jongeren. Bijna één op drie surfende tieners verrichtte vorig jaar zijn eerste clicks op het web.

De jongeren slaan niet meteen aan het kopen. De meeste jongeren doen dat pas na twee jaar ervaring op het net. Tot die tijd blijft het vaak bij wat gluren aan de virtuele uitstalramen om dan nadien te winkelen in de ‘bakstenen’ shop. Meer dan twee op vijf tieners heeft ooit zo al een product gekocht. Of ze ‘bewerken’ de ouders tot die kopen wat ze op het computerscherm hebben gezien. Vooral meisjes blijken daarin nogal gewiekst.

Voorlopig blijven de uitgaven beperkt. Drie op vier jongeren besteedden volgens het onderzoek tussen vijfhonderd en tweeduizend frank aan hun laatste aankoop. Maar, zo leert de studie, jongeren die meer ervaring hebben met surfen en on line shoppen, geven geleidelijk aan grotere bedragen uit.

VRIJ SPENDEREN

Terwijl in België de eerste tekenen van de nieuwe consumentengolf opduiken, shopt in de States al 18 procent van alle tieners via het net. Tegen 2002 zullen de jonge Amerikanen voor meer dan 50 miljard frank uitgeven op het net, voorspelt het onderzoeksinstituut Jupiter Communications.

Geld uitgeven via internet wordt ook steeds gemakkelijker gemaakt. Amerikaanse betaalsystemen als RocketCash, iCanBuy en DoughNet laten toe dat kinderen zelfstandig geld uitgeven. De ouders storten maandelijks een bedrag dat de kinderen vrij kunnen spenderen op een aantal sites verbonden aan het systeem, bijvoorbeeld CDNow, de grootste cd-winkel op internet. Dergelijke systemen blijken bij jonge kinderen heel erg in trek. Bij iCanBuy bijvoorbeeld is één op drie leden jonger dan twaalf. ‘We hebben zelfs klanten van vijf jaar oud’, zegt Paul Herman, de oprichter van het betaalsysteem.

Eind vorig jaar waaide de trend over naar Europa. In Groot-Brittannië zette eVouchers eenzelfde betaalsysteem op voor Britse jongeren en het lijdt geen twijfel dat ook het Europese continent spoedig volgt. In België zijn er nog geen webwinkels die zich expliciet tot kooplustige jongeren richten, maar dat kan snel veranderen, nu ook Planet Internet en Fortis Bank hebben aangekondigd om met de eerste professionele jongerensite van start te zullen gaan.

Kristof Van den Branden